Πώς θα φαίνονται άραγε στους ανθρώπους του επόµενου αιώνα όσα συµβαίνουν στις αρχές του 21ου; Είµαστε σε θέση όλοι εµείς που ζούµε µέσα σε αυτόν το γιγαντιαίο µετασχηµατισµό της ψηφιακής εποχής να συλλάβουµε το µέγεθος των αλλαγών; Ίσως η περιδίνηση της κρίσης, όπου το παλιό πεθαίνει για να δώσει τη θέση του σε κάτι νέο, και οι κλυδωνισµοί της παγκόσµιας οικονοµίας -µε άµεσες δραµατικές συνέπειες στην καθηµερινότητά µας- να µη µας επιτρέπουν να αποτιµήσουµε ψύχραιµα την κοσµοϊστορική ανατροπή που συντελείται. Σύµφωνα µε το εξαιρετικό και ελπιδοφόρο άρθρο California Is the Future των Peter Leyden και Ruy Teixeira, που διάβασα στο medium.com, αυτή τη στιγµή, µε γραµµή εκκίνησης την Καλιφόρνια, γίνεται µια µεγάλη τεχνολογική επανάσταση που θα αλλάξει τα πάντα. Οι αρθρογράφοι κάνουν λόγο για ένα νέο Διαφωτισµό. Δεν πρόκειται για σχήµα λόγου ούτε για υπερβολή. Όπως η επιστηµονική επανάσταση του 17ου αιώνα έστρωσε το χαλί για το Διαφωτισµό τον 18ο, χτίζοντας από την αρχή τον κόσµο πάνω στις στάχτες του µεσαιωνικού κοσµοειδώλου, έτσι και τώρα η ψηφιακή επανάσταση δηµιουργεί πάνω στα συντρίµµια της παλιάς οικονοµίας του 20ού αιώνα νέα συστήµατα που θα καθορίσουν τους µετέπειτα αιώνες.
Σύµφωνα µε το άρθρο, «αυτό που συµβαίνει στην Καλιφόρνια τώρα, αλλά θα συµβεί και στις επόµενες δεκαετίες, µπορεί να εκληφθεί ως το προσχέδιο για ένα νέο πολιτισµό. Ναι, σωστά διαβάσατε, πολιτισµό. Και ο καλύτερος τρόπος για να το αντιληφθεί κανείς αυτό είναι µε το να σταθεί πέρα από τις ειδήσεις και τα tweets και να δει τη γενικότερη εικόνα, από την ιστορική οπτική της γωνία. Πώς θα φαίνονται στον κόσµο έπειτα από 50, 100, ακόµα και 500 χρόνια τα όσα συνέβησαν στο πρώτο µισό του 21ου αιώνα».
Από αυτή την οπτική, «σε 500 χρόνια θα είναι προφανές πως ο πλανήτης υπέστη ριζικές αλλαγές στο σύστηµά του σε ιστορικό επίπεδο», λένε οι συγγραφείς του άρθρου. «Κατά πρώτον, ο κόσµος έγινε ψηφιακός. Όλοι, από τις πλήρως ανεπτυγµένες οικονοµίες και κοινωνίες µέχρι τις αναπτυσσόµενες, πέρασαν στις ψηφιακές υποδοµές, τα πάντα σταδιακά ψηφιοποιήθηκαν και αλληλοσυνδέθηκαν, γεγονός που έδωσε τη δυνατότητα της αναδιοργάνωσης σχεδόν σε όλα. Κατά δεύτερον, επήλθε η πλήρης παγκοσµιοποίηση. Για πρώτη φορά οι άνθρωποι δηµιούργησαν µια πλανητική κλίµακα, εν µέρει µέσω των νέων τεχνολογιών, αλλά και της αναπόφευκτης συνάθροισης 10 δις ανθρώπων µέσα σε ένα σχετικά περιορισµένο χώρο». Οι αρθρογράφοι τονίζουν ότι η σταθεροποίηση του κλίµατος µέσα από τη σωστή διαχείριση των πόρων, η εξεύρεση λύσεων για τη βιωσιµότητα του πλανήτη -κάτι που στην Καλιφόρνια έχει ήδη ξεκινήσει να γίνεται- είναι το εισιτήριο που θα εξασφαλίσει τη µετάβαση αυτού του πλανήτη στο µέλλον. «Αν δεν λύσουµε αυτό το ζήτηµα, δεν θα υπάρχει κόσµος σε 500 χρόνια να ανατρέξει σε όσα συµβαίνουν τώρα», αναφέρουν.
Κατά τους Leyden και Teixeira, «η Καλιφόρνια δεν έχει απλώς αποδεχθεί τις προκλήσεις του 21ου αιώνα, αλλά έχει αρχίσει ήδη να τις υιοθετεί σε µεγάλο βαθµό. Οι Καλιφορνέζοι είδαν την εξέλιξη εγκαίρως και άρχισαν να την ακολουθούν, να την εκµεταλλεύονται και ενίοτε να την περιορίζουν. Ξεκίνησαν να απορροφούν τη µεγάλη ροή Ισπανόφωνων και Ασιατών µεταναστών, να διαχειρίζονται τη διαφορετικότητα στα σχολεία και το χώρο εργασίας και να αποδέχονται το ότι πλέον οι λευκοί αποτελούν µειονότητα. Οι Καλιφορνέζοι αντιµετωπίζουν θαρραλέα κλιµατικές καταστροφές, όπως η πρόσφατη ξηρασία, και εφαρµόζουν φιλόδοξα µέτρα για τη βιωσιµότητα και την καθαρή ενέργεια». Αυτές οι αποφάσεις παίρνονται σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, δηλαδή σε σχήµατα όπου οι πολίτες συµµετέχουν ενεργά. Τι κρίµα που η Ελλάδα, βυθισµένη στη θλίψη των µνηµονίων και στο φόβο που γεννά η κρίση, δεν µπορεί να αφουγκραστεί αυτό το κατακλυσµιαίο κύµα που ξεκινάει από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Δυσκολευόµαστε να ανοίξουµε την πόρτα στο φως. Αλλά όπως γράφει η Όλια Λαζαρίδου, «πρέπει να εµπιστευτούµε το φως που ξεπηδάει από το πιο βαθύ σκοτάδι, αφού αυτό το φως είναι µια νίκη».* Γι’ αυτή τη νίκη ελπίζω πολύ στη νέα γενιά. Είναι διαφορετικά αυτά τα παιδιά, ο ανθός αυτής της γενιάς, τουλάχιστον. Δεν ακολουθούν τους ξεπερασµένους κανόνες, δεν δέχονται την οµοιοµορφία, αποδέχονται την εκκεντρικότητα (ως συνώνυµο της διαφορετικότητας και του αυθεντικού), ξεχωρίζουν γι’ αυτό που αληθινά είναι. Αντί για ανάπτυξη, επιλέγουν τη δηµιουργικότητα, µαθαίνουν να ζουν στο εδώ και τώρα και ενάντια στην γκρίνια και την απαισιοδοξία υιοθετούν σαν όπλο τη χαρά της ζωής. Όταν ρώτησαν τον πολυαγαπηµένο µου συγγραφέα Τοµ Ρόµπινς αν το πιστεύω του είναι “δεν χάνουµε µε τίποτα το κέφι µας”, απάντησε: «Αυτό είναι το πιστεύω µου; Κοίτα, αν όντως είναι αυτό, σε διαβεβαιώνω ότι έχει ελάχιστη σχέση µε την κουφιοκέφαλη αισιοδοξία ή µε τη θετική σκέψη. Η θετική σκέψη πολύ συχνά είναι απλώς µια πλάνη. Όµως, το να επιµένεις στη χαρά, παρά τα αχαλίνωτα και ακατάπαυστα πλήγµατα που σου καταφέρνει ο πολύ στραπατσαρισµένος κόσµος µας, στην πραγµατικότητα είναι µια κραυγή απείθειας. Μια πολεµική ιαχή. Μερικές φορές είναι απόγνωση που αρνείται να πάρει τον εαυτό της σοβαρά. Είναι ο θρίαµβος της αγάπης και του γέλιου πάνω στην κακοτυχία και την καταπίεση».**
Φλώρα Τζηµάκα
ftzimaka@alphamag.gr
* Τα Δύσκολα Εύκολα, ποιητική συλλογή της Όλιας Λαζαρίδου, εκδ. Ποταµός.
**Συζητήσεις µε τον Τοµ Ρόµπινς, εκδ. Αίολος.
