Ο Aziz Ansari, ηθοποιός βραβευμένος με Χρυσή Σφαίρα και Emmy για την ερμηνεία του στη σειρά Master of None, γνώρισε πριν από καιρό σε ένα πάρτι μια 23χρονη φωτογράφο, η οποία χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο Grace. Η έλξη ήταν αμοιβαία, αντάλλαξαν αριθμούς τηλεφώνου και σύντομα συναντήθηκαν για φαγητό. Στο τέλος της βραδιάς πήγαν στο σπίτι του όπου έκαναν σεξ και μετά είδαν τηλεόραση. Όταν η κοπέλα θέλησε να φύγει, ο Aziz κάλεσε ταξί. Την επόμενη μέρα ο ηθοποιός της έστειλε μήνυμα: «Πέρασα πολύ ωραία χθες». Εκείνη του απάντησε ότι ήταν το χειρότερο βράδυ της ζωής της και ότι ένιωσε βιασμένη γιατί εκείνος αγνοούσε τα επανειλημμένα σήματα που του έδινε ότι δεν περνάει καλά. Ο ηθοποιός, σοκαρισμένος, της έγραψε: «Λυπάμαι πολύ που το ακούω, το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι δεν θα ήθελα ποτέ να κάνω εσένα ή οποιονδήποτε άνθρωπο στον κόσμο να νιώσει όπως μου περιγράφεις ότι αισθάνθηκες εσύ». Η ιστορία έμεινε εκεί, μέχρι τη στιγμή που η Grace είδε στην τελετή των φετινών Χρυσών Σφαιρών τον Ansari με την καρφίτσα της εκστρατείας Time’s Up, που συγκεντρώνει χρήματα για την οικονομική ενίσχυση των γυναικών που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση. Τότε ήταν που πήρε την απόφαση να μιλήσει για την εμπειρία της στο φεμινιστικό site Babe. Εκεί περιέγραψε με καυτές λεπτομέρειες, που προκαλούν αμηχανία, το τι ακριβώς συνέβη, λεπτό προς λεπτό, στο σπίτι του ηθοποιού. Φυσικά η ιστορία έγινε viral στο διαδίκτυο και προκάλεσε πολλές και διάφορες αντιδράσεις υπό το hashtag #MeToo, σε σημείο μάλιστα να έχει ανοίξει μια ολόκληρη συζήτηση για το αν αξίζει του Αziz να καταστραφεί η καριέρα του. Για την ιστορία, το #MeToo, που έχει πάρει διαστάσεις κοινωνικού τσουνάμι, δημιουργήθηκε μετά τα σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης στο Χόλιγουντ (Harvey Weinstein, Kevin Spacey, Michael Douglas, Dustin Hoffman, Ed Westwick, James Toback κ.ά.) για να παρακινεί άσημους ανθρώπους να μιλούν ανοιχτά για αντίστοιχες εμπειρίες που έχουν βιώσει. Κάπως έτσι, μέσα σε λίγους μήνες δημιουργήθηκε ένα γιγαντιαίων διαστάσεων κίνημα που βγάζει το πρόβλημα από το στενό χολιγουντιανό πλαίσιο. Δικαίως, γιατί το #MeToo δεν είναι απλώς ένα hashtag ή trend στα social media ούτε μια μόδα που θα περάσει. Είναι ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός. Ωστόσο η ιστορία με τον Aziz Ansari είναι μια τέτοια περίπτωση; Ο ηθοποιός, ακόμη και μετά το άγριο ξεφώνημα που έχει υποστεί, δηλώνει: «To #MeToo είναι μια πολύ σημαντική δράση για τον πολιτισμό μας. Έπρεπε να έχει δημιουργηθεί πολύ νωρίτερα και φυσικά συνεχίζω να το στηρίζω». Η πρωτοφανής διαπόμπευσή του από ένα άτομο που χρησιμοποιεί ψευδώνυμο και δεν έχει καν προχωρήσει σε επίσημη καταγγελία ανοίγει μια μεγάλη συζήτηση: ποια είναι τα όρια μεταξύ σεξουαλικής κακοποίησης και μιας βραδιάς που σου άφησε άσχημη γεύση; Είναι ηθικό να καταστρέφεις κάποιον ανώνυμα, χωρίς καμιά νομική κίνηση; Είναι ελευθερία του λόγου ή πρόκειται για ανθρωποφαγία; Σε ένα άρθρο της στους Νew York Times η δημοσιογραφος Bari Weiss γράφει: «Aυτό που συνέβη εκείνο το βράδυ μεταξύ του Ansari και της Grace έχει όνομα: λέγεται κακό σεξ. H φεμινιστική απάντηση σε όλο αυτό θα έπρεπε να είναι η βοήθεια που μπορούμε να προσφέρουμε ώστε να δημιουργηθεί μια νέα κουλτούρα, όπου το σεξ για τους νεαρούς άντρες δεν θα είναι σαν να παίζουν σε ταινία πορνό, ενώ οι νεαρές γυναίκες θα πρέπει να μάθουν να ζητούν καθαρά, έντονα και θαρραλέα αυτό που θέλουν». Το να προσπαθούν όμως κάποιες κοπέλες να ποινικοποιήσουν το συναινετικό σεξ που δεν τις ικανοποίησε, βλάπτει το κίνημα του #MeToo παρά το βοηθάει.
Η βραβευμένη συγγραφέας Margaret Atwood σε άρθρο της με τίτλο Είμαι μια Κακή Φεμινίστρια; στην εφημερίδα The Globe And Mail ξεκαθαρίζει κάτι καίριο: Η δικαιοσύνη είναι αγαθό για όλους. Ανθρώπινο δικαίωμα είναι το να μην κακοποιείται κάποιος σεξουαλικά, ανθρώπινο δικαίωμα είναι και το να μην διαπομπεύεται αδίκως ως βιαστής κάποιος που απλώς έκανε συναινετικό σεξ με έναν άλλο ενήλικα. Η Atwood αφηγείται στο άρθρο της την ιστορία του Steven Galloway, καθηγητή του Πανεπιστημίου British Columbia στον Καναδά, ο οποίος διαπομπεύτηκε δημοσίως ως βιαστής, ενώ μήνες μετά, αφού η ζωή του είχε γίνει καφκικός εφιάλτης, αθωώθηκε από το δικαστήριο. Το πανεπιστήμιο παρ’ όλα αυτά τον απέλυσε. Όταν η συγγραφέας τον υπερασπίστηκε και έκανε λόγω για «κυνήγι μαγισσών» (συγκρίνοντας τον όχλο της μιντιακής εποχής μας με το κάψιμο γυναικών που κατηγορούνταν χωρίς αποδείξεις ως μάγισσες στο Σάλεμ του 17ου αιώνα), κάποιες φεμινίστριες παρερμήνευσαν τα λόγια της και της επιτέθηκαν. Ωστόσο η ίδια κατανοεί την αντίδρασή τους. Οι φεμινίστριες είναι γυναίκες που παλεύουν. Όταν παλεύεις, όπως λέει η ίδια, είσαι πάντα ορμητικός, επιθετικός, χάνεις το μέτρο. Είναι στοιχείο της εξέγερσης του αδικημένου το να σαρώσει καμιά φορά τα πάντα στο πέρασμά του μέχρι να δικαιωθεί. Συνέβη στη Γαλλική και στη Ρώσικη Επανάσταση. Συμβαίνει σε όλες τις μεγάλες εξεγέρσεις. Η Atwood λέει ότι και το κίνημα #MeToo είναι ένας αγώνας για να γίνει ο κόσμος καλύτερος. Το κίνημα αυτό δεν έρχεται να πάρει το νόμο στα χέρια του, αλλά να υπογραμμίσει την αδικία, τη διαφθορά, την ανηθικότητα που εδώ και χρόνια έχει χτιστεί και λανσαριστεί ως κουλτούρα και lifestyle. Αν σε κάτι επαναστατούν οι άνθρωποι του σήμερα υπό το #MeToo είναι ακριβώς το τέλος αυτής της αντίληψης. Για έναν πιο ελεύθερο κόσμο. Όπως λέει η Atwood, «ο πόλεμος μεταξύ γυναικών, σε αντίθεση με τον πόλεμο κατά των γυναικών, ευχαριστεί πάντα όσους δεν επιθυμούν ό,τι καλύτερο για τις γυναίκες. Ζούμε μια πολύ σημαντική στιγμή. Μακάρι να μην πάει χαμένη».
Φλώρα Τζημάκα
ftzimaka@alphamag.gr
