1) Πότε αρχίζει ο έλεγχος του θυρεοειδούς; Κλινική εξέταση, υπερηχογράφημα θυρεοειδούς και αιματολογική εξέταση αποτελούν το τσεκ-απ που δείχνει την ομαλή λειτουργία του θυρεοειδούς και ξεκινά από την παιδική ηλικία. Τα συμπτώματα που θα πρέπει να μας ανησυχήσουν είναι: εύκολη κόπωση, απώλεια ή αύξηση βάρους, νευρικότητα, αϋπνίες, εφίδρωση, αλλαγές στη διάθεση και ταχυκαρδία. Φυσικά, η ψηλάφηση κάποιου εξογκώματος στο λαιμό θα πρέπει να μας οδηγήσει αμέσως στον ενδοκρινολόγο, ο οποίος θα το διερευνήσει με κλινική εξέταση και υπερηχογράφημα.
2) Υπάρχει «κρυφός» θυρεοειδής; Αν και σε κάποιες περιπτώσεις τα συμπτώματα εμφανίζονται σε πολύ ήπια μορφή, τα μηχανήματα υψηλής ευκρίνειας σε ένα αξιόπιστο εργαστήριο θα ανιχνεύσουν την ύπαρξη θυρεοειδούς. Όπως εξηγεί ο Λεωνίδας Ντούντας, καθηγητής παθολογίας και ενδοκρινολογίας στο Πανεπιστήμιο Ουλμ της Γερμανίας, συνεργάτης στο Ευγενίδειο Θεραπευτήριο, «υπάρχει ο υποκλινικός υπερθυρεοειδισμός και υποθυρεοειδισμός, που είναι ελαφριές καταστάσεις με πολύ ήπια συμπτώματα, στις οποίες συστήνεται απλή παρακολούθηση. Εάν όμως εκτός από αυτά παρατηρηθούν αυξημένη χοληστερόλη, πίεση και μεταβολικό σύνδρομο, καλό θα είναι να ακολουθηθεί αγωγή».
3) Πότε εξετάζουμε τα αντισώματα; Στην περίπτωση που κάποιος από τους γονείς σας έχει θυρεοειδή, ο έλεγχος είναι ολοκληρωμένος όταν στις εξετάσεις προστίθεται και ειδική αιματολογική εξέταση για την ανίχνευση αντισωμάτων του θυρεοειδούς. Όπως επισημαίνει ο Γεράσιμος Κρασσάς, διευθυντής στην ενδοκρινολογική κλινική του νοσοκομείου Παναγία στη Θεσσαλονίκη: «Όταν κάποιος έχει θετικά αντισώματα, μπορεί τώρα ο θυρεοειδής του να λειτουργεί καλά, όμως αργότερα ίσως αρχίσει να καταστρέφεται. Για να βεβαιωθούμε ότι η κατάστασή του παραμένει καλή, τον παρακολουθούμε. Σε 10-15 χρόνια πιστεύουμε ότι με μια καινούρια μέθοδο (Knock-out) θα μπορούμε να χτυπάμε το συγκεκριμένο γονίδιο που δημιουργεί το πρόβλημα χωρίς να χορηγούμε φάρμακα».
4) Ποιες τιμές «χτυπούν το καμπανάκι» για την έναρξη θεραπείας; Η τωρινή σύσταση είναι να μην ξεκινά θεραπεία με θυροξίνη εκτός και αν τα επίπεδα της TSH (ορμόνη θυρεοτροπίνη) υπερβαίνουν τα 7 mU/L. Συχνά αυτά κυμαίνονται από 4,5 έως 7 και πολλοί ασθενείς δεν χρειάζονται την αγωγή. Σε νέες κοπέλες, που σχεδιάζουν να μείνουν έγκυοι, και σε εκείνες που ήδη είναι, τα επίπεδα της TSH πρέπει να βρίσκονται κάτω από 2,5.
5) Πώς ο θυρεοειδής συνδέεται με την αναπαραγωγή; Μια δυσλειτουργία στο συγκεκριμένο αδένα μπορεί να είναι η αιτία, που ένα ζευγάρι αδυνατεί να συλλάβει. Όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο κ. Κρασσάς: «Όταν ο θυρεοειδής υπερλειτουργεί ή υπολειτουργεί η γυναίκα μπορεί να εμφανίσει διαταραχές στον κύκλο (συχνομηνόρροια, αραιομηνόρροια, μητρορραγία) και ελαττωμένη ικανότητα αναπαραγωγής. Στον άντρα μπορεί να παρουσιαστεί στυτική δεισλυτουργία, καθώς και βλάβες στο σπέρμα. Παρ' όλα αυτά, η κατάσταση βελτιώνεται μέσα σε έξι μήνες θεραπευτικής αγωγής».
6) Η διατροφή παίζει ρόλο; Ναι, και μπορούμε να παρέμβουμε! Ο κ. Τούντας αναφέρει: «Οι διαταραχές στο θυρεοειδή επηρεάζονται από το περιβάλλον, τη διατροφή, το στρες και το κάπνισμα, εφόσον υπάρχει γονιδιακό υπόβαθρο. Τα οιστρογόνα παίζουν καταλυτικό ρόλο, γι' αυτό μετά την εφηβεία οι περισσότεροι ασθενείς είναι γυναίκες. Αναφορικά με τη διατροφή, είναι απαραίτητη η επαρκής ποσότητα ιωδίου και σεληνίου (το σελήνιο περιέχεται σε ψάρια, θαλασσινά, καρύδια Βραζιλίας, δημητριακά ολικής αλέσεως και πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Το ιώδιο το βρίσκετε σε ψάρια, θαλασσινά, κοτόπουλο, αυγά και γάλα).
7) Θα υπάρξουν νέα διαγνωστικά τεστ; Πολύ σύντομα η διάγνωση της φύσης ενός όζου (δηλαδή, αν είναι καρκίνος ή όχι) θα καθορίζεται με μεγαλύτερη ακρίβεια χάρη στα καινούρια μοριακά τεστ που θα απαλλάσσουν κάποιους ασθενείς από το χειρουργείο. Τέλος, για τους ασθενείς με ανθεκτικό στο ραδιενεργό ιώδιο καρκίνο του θυρεοειδούς αναμένονται καινούρια φάρμακα, τα οποία αυτήν τη στιγμή βρίσκονται στην τελευταία φάση των κλινικών μελετών.
