Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότερες από 1.600.000 γυναίκες παγκοσμίως διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο με καρκίνο του μαστού, στην Ευρώπη είναι περισσότερες από 450.000, ενώ στην Ελλάδα αναφέρονται 7.772 περίπου νέες περιπτώσεις τον χρόνο. Παράλληλα, υπολογίζεται ότι 1 στις 7 γυναίκες παγκοσμίως θα παρουσιάσει καρκίνο του μαστού σε κάποια φάση της ζωής της. Τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι η ασθένεια είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου, από πρώτη που ήταν τις προηγούμενες δεκαετίες στις γυναίκες (ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η πρώτη.) Ο κίνδυνος μειώνεται σημαντικά εάν διατηρείτε ένα υγιές βάρος, γυμνάζεστε, τρώτε περισσότερα φρούτα και λαχανικά και λιγότερο ζωικό λίπος, δεν αμελείτε το αντιηλιακό και σταματήσετε το κάπνισμα. Όμως το πιο σημαντικό από όλα είναι η πρόληψη και η σωστή ενημέρωση. Αυτά μπορούν να σας σώσουν.
Ποια είναι τα είδη του καρκίνου του μαστού;
Διηθητικός πορογενής & λοβιακός καρκίνος: Αποτελεί τη συχνότερη μορφή, αρχίζει από τα κύτταρα των γαλακτοφόρων πόρων και το 80% του συνόλου των καρκινωμάτων μαστού αφορά αυτό τον τύπο.
Φλεγμονώδης: Συνοδεύεται από μικροβιακή φλεγμονή των λεμφαγγείων του μαστού. Επειδή εμφανίζει ερυθρότητα, πολλοί θεωρούν πως πρόκειται για απλή φλεγμονή και χορηγείται αντιβίωση. Ο φλεγμονώδης καρκίνος κατατάσσεται εξαρχής στο 3ο στάδιο.
In situ πορογενής & λοβιακός: Προηγείται του καρκίνου μια υπερπλασία κάποιων κυττάρων. Αργότερα, τα κύτταρα αυτά εμφανίζουν ατυπία (προκαρκινικά) και πιο μετά γίνονται καρκινικά (κακοήθη).
Σάρκωμα: Πρόκειται για μια σπάνια κατηγορία κακοήθους μορφής που προέρχεται από τα κύτταρα των ινών, των αγγείων ή του λίπους του μαστού. Αποτελεί λιγότερο από το 1% των κακοήθων παθήσεων του στήθους.
Νόσος Paget της θηλής: Είναι μια σπάνια μορφή πορογενούς διηθητικού καρκινώματος των τελικών γαλακτοφόρων πόρων της θηλής.
Τα πρώιμα συμπτώματα που (δεν πρέπει να) αγνοείτε
Κι όμως, οι όγκοι στο στήθος δεν είναι το σημάδι που πρέπει να αναζητάτε πάντα. Πολλές γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού δεν είχαν προφανή σημάδια ή συμπτώματα και η νόσος δεν προκαλεί πάντα ογκίδια. Μέχρι να συμβεί αυτό, ο καρκίνος μπορεί να έχει ήδη μετακινηθεί στους λεμφαδένες. Αν και η αυτοεξέταση μαστού είναι μια καλή πρακτική, δεν υποκαθιστά τον τακτικό έλεγχο με μαστογραφία. Ποια σημάδια θα πρέπει να σας προβληματίσουν:
-Πόνος στο στήθος ή αντανακλαστικός πόνος στην πλάτη
-Ακούσια απώλεια βάρους
-Φαγούρα στη θηλή
– Πρησμένο στήθος
-Εμφάνιση εξανθήματος ή ερυθρότητας που μοιάζει με έκζεμα στη θηλή ή στη γύρω περιοχή
– Ασυνήθιστες εκκρίσεις (όπως αίμα ή πύον) από τη θηλή χωρίς συμπίεση
-Ορατές φλέβες στο στήθος
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αλλαγές του μαστού, συμπεριλαμβανομένων των ογκιδίων, συχνά αποδεικνύονται μη καρκινικές (καλοήθεις). Επιπλέον, το στήθος πολλών γυναικών αλλάζει ελαφρώς κατά τη διάρκεια του μήνα.
Τι να προσέξετε
Μην παίρνετε συμπληρώματα: Πολλές γυναίκες πιστεύουν ότι μειώνουν τον κίνδυνο για καρκίνο λαμβάνοντας διάφορα συμπληρώματα. Να είστε επιφυλακτικές, γιατί ενώ εσείς νομίζετε ότι συμβάλλετε στην πρόληψη, ενδέχεται να προκαλέσετε την ανάπτυξή του ή να προκληθούν βλάβες στα νεφρά ή στο συκώτι σας. Εάν είστε σε θεραπεία, αποφύγετε τα αντιοξειδωτικά. Πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι οι ασθενείς με καρκίνο του μαστού που έλαβαν αντιοξειδωτικά κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας είχαν υψηλότερο κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου του μαστού. Τα αντιοξειδωτικά περιλαμβάνουν βιταμίνη Α, βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, καροτενοειδή και συνένζυμο Q10.
Μην γκουγκλάρετε τα συμπτώματά σας: Αν παρατηρήσετε κάτι διαφορετικό ή καινούριο στο στήθος σας, μην μπείτε στο διαδίκτυο προσπαθώντας να κάνετε αυτοδιάγνωση. Επισκεφθείτε τον γιατρό σας. Ξέρει καλύτερα.
Αναλάβετε την ευθύνη για την υγεία σας: Παρόλο που είναι πλέον γνωστό ότι η νόσος είναι σχεδόν 100% ιάσιμη αν ανιχνευθεί στα πρώτα στάδια (σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ), το 38,4% των Ελληνίδων δεν έχει κάνει ποτέ μαστογραφία. Γνωρίστε το σώμα σας και μάθετε το οικογενειακό σας ιατρικό ιστορικό. Μην αμελείτε τους προληπτικούς ελέγχους. Κάντε αυτοεξέταση μαστού μία φορά τον μήνα και ξεκινήστε τις ετήσιες μαστογραφίες από την ηλικία των 40 ετών. Εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, μπορεί να χρειαστείτε προληπτικό έλεγχο νωρίτερα από αυτή την ηλικία.
Αντιμετωπίστε τους φόβους σας: Υπάρχουν πολλές γυναίκες που φοβούνται πολύ να μάθουν τι έχουν και αμελούν την επίσκεψη στον γιατρό, μέχρι η κατάσταση να γίνει πολύ σοβαρή. Αν τον αντιμετωπίσετε εγκαίρως, ο καρκίνος του μαστού είναι ιάσιμος. Μην αφήνετε τον φόβο να σας παραλύει.
Υπάρχει μεγάλη ελπίδα: Μπορεί 30 χρόνια πριν να μην τολμούσαμε να πούμε τη λέξη «καρκίνος», καθώς στους περισσότερους η λέξη αυτή ισοδυναμούσε με θάνατο. Ακόμη υπάρχει το στίγμα, αλλά τις τελευταίες δεκαετίες οι θάνατοι από καρκίνο έχουν μειωθεί λόγω της μεγάλης προόδου που έχει κάνει η επιστήμη. Οι
θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι πολλές, οι ιατρικές έρευνες περισσότερες και τελικά, ο καρκίνος του μαστού είναι ιάσιμος, ακόμη και στο 4ο στάδιο. Να θυμάστε πως είναι κάτι με το οποίο ζείτε και δεν πεθαίνετε.
Η αντιμετώπιση της νόσου στην Ελλάδα
Ίσως το πιο σημαντικό από όλα είναι η μη αξιοπρεπής περίθαλψη στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας. Αυτό συμβαίνει γιατί:
Δεν υπάρχει ηλεκτρονική διασύνδεση: Θα πρέπει μόνοι σας να αναζητήσετε το πού θα κάνετε εξετάσεις, σε ποιο εργαστήριο, να μάθετε ποια φάρμακα παρουσιάζουν έλλειψη και πού θα τα βρείτε.
Η λίστα αναμονής για το χειρουργείο είναι μεγάλη: Ξεκινά από 20 μέρες έως 1 μήνα και ενδέχεται να αγγίξει τους 4 με 5 μήνες. Όσοι έχουν χαμηλά εισοδήματα,είναι άνεργοι και ανασφάλιστοι δεν μπορούν να απευθυνθούν σε ιδιωτικά κέντρα.
Υπάρχει αναμονή και στη βιοψία: Τα υποστελεχωμένα παθολογοανατομικά τμήματα χρειάζονται έως και 2 μήνες για το αποτέλεσμα, που κανονικά θα έπρεπε να είναι έτοιμο σε 2 εβδομάδες. Ο χρόνος που περνά είναι απίστευτα κρίσιμος για τον ασθενή.
Στη χημειοθεραπεία χρειάζεται υπομονή: Συνήθως δεν υπάρχει αναμονή, αλλά οι χώροι στα νοσοκομεία είναι μικροί και ο κόσμος πολύς. Οπότε η καθυστέρηση οφείλεται κυρίως σε αυτό.
Δεν παρέχεται ψυχολογική υποστήριξη: Στο δημόσιο σύστημα υγείας ψυχοκοινωνική υποστήριξη δεν υπάρχει ή, εάν υπάρχει, είναι υποστελεχωμένη.
BREAKTHROUGH TIMELINE
Τι έδειξαν οι νέες έρευνες για τον καρκίνο του μαστού το 2023:
Ιανουάριος: Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε μια νέα στοχευμένη θεραπεία για προχωρημένους καρκίνους του μαστού που είναι δύσκολο
να αντιμετωπιστούν.
Φεβρουάριος: Βρέθηκε νέα θεραπεία, από το Κέντρο Καρκίνου Moffitt για την καταπολέμηση του τριπλά αρνητικού καρκίνου του μαστού (TNBC), που αντιπροσωπεύει περίπου το 15% όλων των περιπτώσεων.
Μάρτιος: Ερευνητές ανακάλυψαν γιατί ο καρκίνος του στήθους μπορεί να κάνει μετάσταση χρόνια μετά. Αυτό ανοίγει τον δρόμο για θεραπεία στο άμεσο μέλλον.
Απρίλιος: Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ δημιούργησαν μια βιοϊατρική ένωση που μπορεί να σταματήσει την εξάπλωση της νόσου.
Μάιος: Νέα μελέτη έδειξε ότι η παράλειψη των ακτινοβολιών μπορεί να είναι ασφαλής σε ασθενείς με πρώιμο καρκίνο του μαστού.
Ιούνιος: Φάρμακο με την ουσία ριμποσικλίμπη, που αναπτύχθηκε από την ελβετική φαρμακοβιομηχανία Novartis, μείωσε τον κίνδυνο κατά ένα τέταρτο σε μια
μεγάλη ομάδα ασθενών που επέζησαν σε πρώιμο στάδιο, προσφέροντας έτσι νέες ελπίδες.
Ιούλιος: Ανακαλύφθηκε φορητή συσκευή που φοριέται στο σουτιέν και ανιχνεύει τον καρκίνο του μαστού στο σπίτι.
Αύγουστος: Oμάδα ερευνητών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, με επικεφαλής το Nuffield Department of Primary Care Health Sciences, ανέπτυξαν ένα νέο μοντέλο που προβλέπει αξιόπιστα την πιθανότητα μιας γυναίκας να αναπτύξει καρκίνο του μαστού μέσα σε μια δεκαετία.
Σεπτέμβριος: Ερευνητές από το Comprehensive Cancer Center της Mayo Clinic ανακάλυψαν στοιχεία που υποστηρίζουν ότι η ακτινοθεραπεία πρωτονίων έχει μικρότερο χρόνο θεραπείας για ασθενείς με καρκίνο του μαστού.
“Μη φοβάσαι και μην αργείς” Ζωή Γραμματόγλου, Πρόεδρος Κ.Ε.Φ.Ι. Αθηνών
«Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης Καρκίνου του Μαστού. Στόχος αυτής της παγκόσμιας προσπάθειας είναι η σωστή πρόληψη και η έγκαιρη θεραπεία. Η έγκαιρη διάγνωση και η ανάγκη για πρόληψη είναι πιο επιτακτική, καθώς ο καρκίνος αυτός είναι θεραπεύσιμος, αν ανιχνευθεί σε αρχικό στάδιο, σε περίπου 97% των γυναικών. Aν θα έπρεπε να συνοψίσω την έννοια της πρόληψης για τον καρκίνο του μαστού σε λίγες λέξεις, θα επέλεγα να πω “μη φοβάσαι και μην αργείς”. Μη φοβάσαι, ο φόβος ποτέ δεν είναι καλός σύμβουλος. Αυτό που χρειάζεσαι είναι η καθαρή σκέψη και το ενδιαφέρον σου να παραμένεις υγιής. Δεν το χρωστάς μόνο σ’ εσένα, μα και στους ανθρώπους σου. Μην αργείς, γιατί όσο γρηγορότερα εντοπίσεις το πρόβλημα, αν τύχει και υπάρξει, τόσο ευκολότερα και συντομότερα θα απαλλαγείς από αυτό οριστικά»
“Προσφέρουμε στον εαυτό μας”, Παρασκευή Μιχαλοπούλου, Πρόεδρος ΔΣ Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής»
«Ο καρκίνος του μαστού είναι μια ασθένεια που αφορά κάθε γυναίκα, ανεξαρτήτως ηλικίας, τόπου διαμονής, μορφωτικού επιπέδου, οικονομικής κατάστασης. Ο μόνος τρόπος για την αντιμετώπισή του είναι η ενημέρωση για το τι οφείλουμε να “προσφέρουμε” στον εαυτό μας. Κάθε γυναίκα θα πρέπει να επισκεφτεί έναν εξειδικευμένο στον μαστό γιατρό, ώστε, διερευνώντας το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό της, να σχεδιάσει ένα πλάνο πρόληψης ειδικά γι’ αυτήν, το οποίο θα πρέπει να ακολουθεί ευλαβικά. Το εξατομικευμένο πρόγραμμα πρόληψης σε συνδυασμό με την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι τα εργαλεία μας κατά του καρκίνου του μαστού».
Πού να απευθυνθείτε;
Άλμα ζωής: almazois.gr
Ελληνική Συμμαχία για τον Μεταστατικό Καρκίνο του Μαστού: w4life.gr
Σύλλογος Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων και Ιατρών Αθηνών (Κ.Ε.Φ.Ι.): anticancerath.gr
Γυναίκες στην Ογκολογία W4O-Hellas: w4ohellas.org
Κεντρική φωτογραφία: iStock
