Φωτογράφιση: Thomas Ghiorzo
«Μέσα σε μία εβδομάδα έχω εξετάσει τρεις ανθρώπους που παρουσίασαν κοκκινίλες εξαιτίας της επαφής με το κρύο νερό της θάλασσας», αναφέρει ο αλλεργιολόγος ενηλίκων και παίδων Νίκος Τσαπτσίνος, που τονίζει ότι είναι σημαντική η διάγνωση ήδη από μικρή ηλικία για αποφυγή αλλεργικού σοκ που είναι δυνατό να προκαλέσει ακόμη και πνιγμό. Βέβαια, η αλλεργία στο κρύο (κνίδωση εκ ψύχους) δεν είναι η πιο συνηθισμένη εν μέσω καλοκαιριού. Στις πιο συχνές περιλαμβάνονται εκείνες που προκαλούν τα τσιμπήματα από έντομα (π.χ. κουνούπια, σκνίπες, σφήκες, μέλισσες, αλογόμυγες) και εκείνα μέσα στη θάλασσα (από μέδουσες, θαλάσσιες ανεμώνες, δηλητηριώδη ψάρια όπως η δράκαινα και η σκορπίνα), οι αντιδράσεις σε τρόφιμα (θαλασσινά, ψάρια, φρούτα εποχής, π.χ., κεράσια). Από τη λίστα δεν λείπουν η φωτοαλλεργία (ηλιακή κνίδωση) με φαγούρα, κοκκινίλες, ακόμη και πρήξιμο, η ρινίτιδα από γύρεις βοτάνων όπως η αρτεμησία, η χολινεργική κνίδωση που συμβαίνει λόγω ζέστης. Τι να κάνουμε για να τις αποφύγουμε και πώς θα τις αντιμετωπίσουμε;
Πώς τις διαχειριζόμαστε
Όταν ένας άνθρωπος έχει αλλεργία σε μια ουσία και έρχεται σε επαφή με αυτήν, το ανοσοποιητικό σημαίνει συναγερμό. Το σώμα εκκρίνει περισσότερη ισταμίνη, κάτι που αυξάνει τη ροή του αίματος, αλλά ταυτόχρονα παρουσιάζονται φαγούρα, ερυθρότητα, πρήξιμο κ.ά. Αν δεν μπλοκάρουμε την παραγωγή της ισταμίνης με αντιισταμινικά, είναι πιθανό να παρουσιάσουμε αλλεργικό σοκ που είναι επικίνδυνο. «Οι περισσότερες αλλεργίες πυροδοτούνται απλώς κατά την επαφή του ασθενούς με τον αλλεργιογόνο παράγοντα», τονίζει ο γιατρός. Όχι όμως πάντα. «Στην περίπτωση της φωτοαλλεργίας υπάρχουν και φάρμακα που μπορούν να πυροδοτήσουν την εκδήλωσή της (π.χ. τα αντιβιοτικά τετρακυκλίνες, τα αντιεπιληπτικά, οι αντιϊσταμινικές αλοιφές)», εξηγεί ο δρ Τσαπτσίνος. Το καλό είναι ότι τις περισσότερες φορές οι ασθενείς γνωρίζουν τι πρέπει να αποφεύγουν και έχουν πάντα στην τσάντα και το φαρμακείο των διακοπών τους αυτά που προτείνει ο αλλεργιολόγος: Ένεση αδρεναλίνης και κορτιζόνης, βρογχοδιασταλτικά σπρέι, χάπια κορτιζόνης, αντιισταμινικά. «Οι ενέσεις χρειάζονται άμεσα σε περίπτωση αλλεργικού σοκ, το οποίο μπορεί να προκληθεί από αλλεργία στο κρύο, από τρόφιμα, από τσιμπήματα κ.ά. Αφού γίνει αυτή, ο ασθενής πρέπει να πάει σε κάποιο Κέντρο Υγείας ή νοσοκομείο για σύντομη παρακολούθηση. Σε ήπιο σύμπτωμα, εάν π.χ. παρουσιαστεί απλά κάποιο εξάνθημα, αρκεί η χρήση αντιισταμινικού χαπιού ή μιας κορτιζονούχου αλοιφής. Αν υπάρχει φωτοαλλεργία, η πρόληψη βασίζεται στο αντιηλιακό και στην αποφυγή του ήλιου». Σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις, η καλύτερη πρόληψη είναι η πλήρης ή ελεγχόμενη αποφυγή του αλλεργιογόνου και ένα οργανωμένο φαρμακείο διακοπών. «Επίσης, καλό είναι να εφιστάτε την προσοχή του μάγειρα», προτρέπει ο δρ Τσαπτσίνος. «Στο λάδι που τηγάνισε τα ψάρια της ημέρας, μετά μπορεί να τηγανίσει τα καλαμάρια που παραγγείλατε, οπότε σε περίπτωση που έχετε αλλεργία στα ψάρια, θα έχετε πρόβλημα».
Η διάγνωση: Οι εξετάσεις που προσφέρουν διάγνωση κάποιας αλλεργίας είναι κυρίως τα δερματικά τεστ (skin prick test), οι εξετάσεις αίματος (rast test) και τα patch tests (κυρίως για αλλεργίες σε καλλυντικά).
