Όλοι ξέρουν ότι το πρώτο πράγμα που μπαίνει στη βαλίτσα για τις καλοκαιρινές διακοπές είναι… τα βιβλία. Εκείνα που θα μας κρατήσουν συντροφιά δίπλα στο κύμα και θα μας κάνουν να γυρίζουμε με μανία της γεμάτες αλάτι και άμμο σελίδες τους μέχρι να φτάσουμε στο τέλος. Αν είσαι λάτρης των ιστορικών μυθιστορημάτων με μια δόση μυστηρίου, αλλά αποζητάς και μια δυνατή ιστορία αγάπης, τότε «Η Παραμάνα» έχει σίγουρα μια θέση στα θερινά σου αναγνώσματα.
Το καθηλωτικό μυθιστόρημα της Γιώτα Γουβέλη μάς μεταφέρει στη Θεσσαλία του 1910, όσο ο κάμπος βρίσκεται σε αναβρασμό απαιτώντας απαλλοτρίωση των εδαφών. Η ιστορία ξετυλίγεται μέσα από τα μάτια της δεκαεξάχρονης Μελιχιώς, η οποία προέρχεται από μια οικογένεια κολίγων και εργάζεται σε ένα καπνομάγαζο. Είναι ένα κορίτσι γεμάτο όνειρα και ελπίδες, που όμως η πραγματικότητα την προσγειώνει διαρκώς βίαια και απότομα.
Η συγγραφέας συνθέτει με δεξιοτεχνία ένα αφοπλιστικά επίκαιρο μυθιστόρημα γεμάτο κοινωνικούς και ηθικούς προβληματισμούς, καθώς αναρωτιέται πώς ένας άνθρωπος μπορεί να φτάσει στα όριά του και να ξεπεράσει τους ηθικούς φραγμούς του. Τι μπορεί να τον ωθήσει σε ένα έγκλημα; Ένα πάθος που τυφλώνει τόσο, ώστε να μην μπορεί να διακρίνει πια το σωστό και το λάθος ή η υπόσχεση του χρήματος που θα αλλάξει μια για πάντα τη ζωή του; Και ποιο είναι το τίμημα; Τέσσερις ανθρώπινες ζωές.
Με μπερδεμένη πυξίδα, οι ήρωες βαδίζουν στην κόψη του ξυραφιού για να ανακαλύψουν το νόημα της αληθινής αγάπης και της ανθρωπιάς. Κι εμείς δεν ξέρουμε τελικά ποιος είναι ο υπεύθυνος για όσα συμβαίνουν… Σελίδα τη σελίδα τα δεδομένα ανατρέπονται, μέχρι που η αλήθεια αποκαλύπτεται και φωτίζει τα πάντα.
Σε τι διαφέρει όμως αυτό το βιβλίο από τα τόσα άλλα που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή από Έλληνες συγγραφείς; Στην «Παραμάνα» παρατηρείται το εξής: Ενώ αναφέρεται στο 1910, ο αναγνώστης μπορεί να ταυτιστεί. Μπορεί να ζήσεις μαζί με τους ήρωες, μπορεί να τους συμπονέσει. Η Μελιχιώ προσπαθεί να ξεφύγει από τη μοίρα της. Παρόλο που θέλει απεγνωσμένα να κάνει τα όνειρά της πραγματικότητα, διστάζει μπροστά στην αποτρόπαιη πράξη που καλείται να φέρει εις πέρας. Για να τη δικαιολογήσει, αποφασίζει να την αποκαλεί «επανάσταση», «δικαίωση», «ελπίδα για μια καλύτερη ζωή». Όμως, όπως αναφέρει ο Ρήγας, ο δάσκαλος του χωριού: «Η επανάσταση είναι το όπλο του καταπιεσμένου, η τρομοκρατία το άλλοθι του εγκληματία». Η Γιώτα Γουβέλη κάνει εξαιρετική δουλειά στο να ψυχογραφήσει τον καταπιεσμένο άνθρωπο που νιώθει την τελευταία του ελπίδα να σβήνει και το σκοτάδι γύρω του να απλώνεται.
Η Μελιχιώ την εποχή που διαδραματίζεται η ιστορία βρίσκεται να δουλεύει ως παραμάνα στο σπίτι του τσιφλικά της περιοχής. Μοιάζει η τύχη να της χαμογέλασε. Πάντα ήθελε να δουλέψει σε ένα μεγάλο σπίτι. Και το συγκεκριμένο σπίτι έχει μια ιδιαίτερη θέση στην καρδιά της. Κάθε μέρα, καθώς πήγαινε να δουλέψει στα καπνά, το κοιτούσε από μακριά και το θαύμαζε. Τώρα… ανήκει στην υπηρεσία του! Κι όμως σκοτάδι έχει φωλιάσει στη ψυχή της και πόνος καθώς τα απανωτά χτυπήματα από τη μοίρα συσσωρεύονται και βλέπει όλα αυτά που θέλησε όσο τίποτα άλλο να φεύγουν μακριά της. Η συγγραφέας φέρνει την ηρωίδα της αντιμέτωπη με πολυεπίπεδα ηθικά διλήμματα και συνθέτει μια τραγωδία όπου αθώοι και ένοχοι μπερδεύονται δραματικά.
«Η Παραμάνα» κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Διόπτρα και στο www.dioptra.gr.
