Πολύ πιθανό να μην γνωρίζεις το όνομά της, ούτε και το πρόσωπό της, στοιχηματίζουμε όμως ότι έχεις δει τις ζωγραφιές της. Το ιδιαίτερο στυλ της είναι πολύ χαρακτηριστικό κι αν και έχουν προσπαθήσει πολλοί να το αντιγράψουν, πάντα μπορεί κανείς να αναγνωρίσει τις πινελιές της γιατί είναι τόσο ξεχωριστές όσο και εκείνη. Ένα κορίτσι που έμαθε να επικοινωνεί μέσα από τη ζωγραφική, παραδέχεται ανοιχτά πως είναι γκρινιάρα και πώς αγαπά τον στραβό της κυνόδοντα. Η Little Miss Grumpy, Μαρία Παγκάλου, μιλάει για όλα αυτά αλλά και άλλα πολλά αποκλειστικά στο Elle.gr.
Πότε και πώς προέκυψε η ανάγκη του να εκφραστείτε μέσα από τη ζωγραφική;
Πάντα θυμάμαι να εκφράζομαι μέσα από τη ζωγραφική. Και να επικοινωνώ μέσω αυτής με τους γονείς μου, τους δασκάλους, τους συμμαθητές μου, αργότερα με τις ερωτικές μου σχέσεις. Μπορώ να πω πολλά περισσότερα ζωγραφίζοντας. Δεν ξέρω το πώς ξεκίνησε αυτή η ανάγκη, υποψιάζομαι όμως, πως στο χαρτί μού δινόταν μία άλλου είδους ελευθερία. Πάντα κυνηγούσα την ελευθερία.
Στο σχολείο μπορούσα να συμμετέχω στο μάθημα μόνο αν ταυτόχρονα ζωγράφιζα. Αν παρακολουθούσα τον πίνακα και τον καθηγητή ή την καθηγήτρια το μυαλό μου έτρεχε αλλού. Μόνο ζωγραφίζοντας συγκεντρωνόμουν.
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε επαγγελματικά με αυτό και πόσο εύκολο ήταν για μία νέα γυναίκα να δημιουργήσει τη δική της επιχείρηση;
Τόλμησα. Όπως προτείνω να κάνουν όλοι. Ιδέα δεν είχα ούτε από επιχειρήσεις, ούτε από Φ.Π.Α., αποστολές, newsletter, διαφημίσεις, επικοινωνία. Να σας πω την αλήθεια, και τώρα, μετά από σχεδόν πέντε χρόνια σε αυτή τη δουλειά, δεν ξέρω ακριβώς τι είναι όλα αυτά. Μαθαίνω κάθε μέρα και από κάτι. Μου μαθαίνει πολλά ο κόσμος, η τριβή, οι αποτυχίες.
Ήθελα η ζωγραφική να είναι το κύριο επάγγελμά μου αλλά αν δεν το δοκίμαζα, δεν το τολμούσα, δεν θα μάθαινα ποτέ αν θα τα κατάφερνα.
Η ευκολία είναι υποκειμενική. Μπορεί για κάποιον να μην είναι εύκολο να κλειστεί ένα, δύο, πέντε χρόνια μέσα στο σπίτι του ή στο εργαστήριό του και να δουλεύει σκληρά. Εγώ τα πρώτα τρία χρόνια δεν σήκωσα κεφάλι. Δεν μου φάνηκε δύσκολο όμως, το ήθελα. Οι κοντινοί μου άνθρωποι δεν μου κράτησαν μούτρα που με έβλεπαν σπάνια. Ήξεραν πως κάτι φτιάχνω, κάπου το πάω. Το σεβάστηκαν όλοι και πρώτη από όλους εγώ. Σεβάστηκα τον χρόνο και την ενέργεια που απαιτούσε ο στόχος που είχα βάλει. Έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα, κι όταν πια παρατήρησα πως κάποια πράγματα με κούραζαν πολύ, σταδιακά τα άλλαξα ή τα σταμάτησα. Άρχισαν όλα να παίρνουν τον δρόμο τους και εγώ να μπορώ πλέον να έχω ένα εμβρυώδες πρόγραμμα ώστε να μπορώ να κάνω και πράγματα για τον εαυτό μου.
Γιατί Little Miss Grumpy; Είναι η γκρίνια ένα από τα χαρακτηριστικά σας; Πιστεύετε πως μόνο αν αγκαλιάσουμε ακόμα και τα λιγότερο καλά χαρακτηριστικά μας μπορούμε να πετύχουμε το λεγόμενο self-love;
Είμαστε όλα τα χρώματα. Είμαστε και λιγότερο φωτεινά χρώματα, άλλοτε και σκέτο μαύρο. Ευτυχώς που είμαστε δηλαδή και μαύρο ανά σημεία, ώστε να μπορέσουμε να αναδείξουμε καλύτερα τα τόσα πολλά ωραία χρώματα. Ωστόσο δεν θα μας προέτρεπα να αγκαλιάσουμε τα λιγότερο καλά μας χαρακτηριστικά. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να τα αναγνωρίσουμε και αν θεωρήσουμε ότι θέλουμε να τα βελτιώσουμε. Γιατί η γκρίνια δεν χρειάζεται. Και ναι ήταν ένα ευδιάκριτο χαρακτηριστικό μου για πολλά χρόνια. Πλέον καταλαβαίνω πότε το κάνω και το σταματάω γιατί δεν μου προσφέρει τίποτα. Να αγκαλιάσω με όλη μου τη δύναμη τον στραβό μου κυνόδοντα, την κυτταρίτιδά μου, την κύφωση και την υπότασή μου. Και να τα αγαπήσω όλα αυτά βαθιά. Αλλά να αγκαλιάσω ας πούμε το κακό μου ύφος όταν νευριάζω με κάτι, όχι δεν θέλω να το κάνω.
Όλες έχουμε και στοιχεία του εαυτού μας – εξωτερικά και εσωτερικά – που δεν συμπαθούμε ιδιαίτερα. Πώς θα πείθατε μια γυναίκα να «αγκαλιάσει» αυτά τα στοιχεία, να πιστέψει περισσότερο σε εκείνη, να αγαπήσει, να αποδεχτεί τον εαυτό της;
Όπως είπα και παραπάνω, μια γυναίκα δεν χρειάζεται να αγκαλιάσει τα στοιχεία του εαυτού της που δεν συμπαθεί. Καλό θα ήταν να τα δουλέψει, να γίνεται συνεχώς καλύτερη και να μην επαναπαύεται ποτέ. Να εξελίσσεται και να αγαπά την ωρίμανσή της. Μια γυναίκα είναι πολλά περισσότερα από κάποια στοιχεία μέσα της ή πάνω της που η ίδια δεν συμπαθεί.
Θα της έλεγα να εξισώσει αυτά τα στοιχεία, τα καλά και τα κακά, και να δει τι βγαίνει στο τέλος. Γιατί αγαπιέται από τους άλλους; Για το τέλειο σώμα της ή μήπως για τα ολόλευκα δόντια της; Για την ψυχή του θα αγαπηθεί ο άνθρωπος, και αυτή πρέπει να αγκαλιάσει.
Από που αντλείτε έμπνευση για τα έργα σας;
Από τις ανθρώπινες ιστορίες και τα ωραία ηλιοβασιλέματα.
Στις ζωγραφιές σας συχνά απεικονίζονται διάφορες θηλυκότητες, σπουδαίες προσωπικότητες από όλους τους χώρους, φανταστικοί χαρακτήρες, γυναίκες της διπλανής πόρτας. Πώς γεννιούνται;
Υπάρχουν παντού γύρω μας αυτές οι γυναίκες. Η γιαγιά μου η Πιπίνα για παράδειγμα, που μου αφηγείται σε κάθε ευκαιρία την ημέρα που είδε από κοντά τον Έλβις στο Λονδίνο όταν ήταν μικρή. Για εμένα είναι η σπουδαιότερη προσωπικότητα όλων. Κάπως έτσι γεννιούνται…
Μέσω των έργων σας έχετε ασχοληθεί και με διάφορα σοβαρά θέματα, όπως οι κρίσεις πανικού. Πώς προέκυψε αυτό; Θέλετε τα έργα σας να αλληλεπιδρούν με την κοινότητα και τα «τραύματά» της;
Θέλω να φωνάξω δυνατά πως δεν είμαι μόνη μου σε αυτό. Πως είμαστε πάρα πολλοί άνθρωποι που υποφέρουμε από το άγχος μας και τον πανικό μας. Και θα ήταν καλό να τη διακωμωδούμε πού και πού την όλη ιστορία με τις κρίσεις πανικού. Θέλει και λίγο να την κοροϊδέψουμε και να γελάσουμε μπροστά στη μούρη της, που νομίζει κιόλα πως θα μας πεθάνει.
Ακόμα σε έναν τόσο «ανοιχτό» και συμπεριληπτικό χώρο όπως αυτός της τέχνης και του design έχετε παρατηρήσει έμφυλες ανισότητες;
Ο χώρος της ζωγραφικής θεωρώ πως είναι ο πιο δίκαιος από όλους. Γιατί εκεί, σε αντίθεση με άλλες τέχνες όπως αυτή της υποκριτικής, βλέπεις πρώτα το έργο και έπειτα τον δημιουργό. Το ίδιο και στη συγγραφή. Βλέποντας έναν πίνακα ζωγραφικής δεν ξέρεις αν τον έχει κάνει άντρας ή γυναίκα, δεν σε ενδιαφέρει κιόλας σε πρώτη φάση. Προσωπικά δεν βλέπω καμία ανισότητα σε αυτό τον χώρο. Αν τυχαίνει να γνωρίζουμε περισσότερους άντρες ζωγράφους, συμβαίνει γιατί τα παλιότερα χρόνια η γυναίκα ερχόταν σε αυτόν τον κόσμο για να γίνει μάνα και νοικοκυρά. Αναρωτιέμαι πολλές φορές πόσες γυναίκες, με μοναδικό ταλέντο σε κάτι δεν το ανακάλυψαν ποτέ ή χαραμίστηκαν γιατί η κοινωνία είχε αποφασίσει τη θέση τους.
Αν σας ζητάγαμε να παρομοιάσεις την γυναικεία δύναμη με ένα έργο τέχνης, ποιο θα ήταν αυτό;
Η γυναικεία δύναμη δεν μετριέται και δεν παρομοιάζεται. Θαυμάζω κάθε γυναίκα, κυρίως κάθε μητέρα που αγαπά τρυφερά και σέβεται. Θαυμάζω τις γυναίκες που παλεύουν με τα τραύματά τους και δεν τους αφήνονται, εκείνες που δουλεύουν καθημερινά και τα προλαβαίνουν όλα, τις νοικοκυρές και τα μυστικά τους στις συνταγές μαγειρικής. Τα έργα τέχνης είναι κι αυτά αμέτρητα, και όσο κι αν έσπασα το κεφάλι μου να σκεφτώ κάποιο για την περίσταση, δεν βρήκα. Ας διαλέξει καθεμία από εμάς ποιο έργο τέχνης την αντιπροσωπεύει και ας κάνει ό,τι εκείνη θέλει μέσα σε αυτό.
Photos: Μάρβη Γιαγτζή και Γιάννης Τόμτσης
