Φωτό: Marc Philbert
Τα δικαιώματά μας και η ισότητα των φύλων είναι το κεντρικό θέμα στον φετινό εορτασμό του θεσμού Ημέρα της Γυναίκας από τον ΟΗΕ. Εξάλλου, όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία στην Ευρώπη (η μεγαλύτερη έρευνα που έχει διεξαχθεί παγκοσμίως για τη βία κατά των γυναικών σε 28 χώρες της Ε.Ε) έχουμε ακόμα πολλούς αγώνες να δώσουμε για να βελτιωθούν οι συνθήκες της ζωής μας:
-1 στις 3 γυναίκες στην ΕΕ έχει υποστεί σωματική βία από την ηλικία των 15 ετών και άνω
-1 στις 2 έχει βιώσει ψυχολογική βία από τον σύντροφό της
-1 στις 8 έχουν υποστεί οικονομική βία από το σύντροφό τους
-1 στις 10 έχει βιώσει σεξουαλική βία από την ηλικία των 15 ετών και άνω
-1 στις 20 έχει πέσει θύμα βιασμού
-1 στις 3 έχει παρενοχληθεί σεξουαλικά στο χώρο εργασίας
-1 στις 5 νεαρές γυναίκες, μεταξύ 18-29 ετών, έχει παρενοχληθεί σεξουαλικά στο διαδίκτυο
-50 γυναίκες χάνουν τη ζωή τους κάθε εβδομάδα λόγω της ενδοοικογενειακής βίας, στην Ε.Ε.
Ενημερώσου, διάβασε, πες τη γνώμη σου, αμφισβήτησε τα στερεότυπα, υποστήριξε καλούς σκοπούς, δείξε αλληλεγγύη. Η δράση, όταν είναι συλλογική, έχει πάντα καλύτερο αποτέλεσμα! Στο πλαίσιο της Ημέρας της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, ο ΟΗΕ σου προτείνει τις εξής στρατηγικές για να διεκδικείς και να πετυχαίνεις μικρές νίκες για εσένα και τις υπόλοιπες γυναίκες:
1. Μην αποδέχεσαι την παρενόχληση
Αν σου μιλήσουν με σεξουαλικά υπονοούμενα ή με φράσεις υποτιμητικές για το φύλο σου, ξεκίνησε την κουβέντα λέγοντας με σοβαρό και ήρεμο τρόπο ότι αυτή η συμπεριφορά δεν είναι σωστή. Κάνε το ίδιο αν δεις ότι μια άλλη γυναίκα υφίσταται κάτι αντίστοιχο. Επίσης, απάντησε σε εκφράσεις που προάγουν τα στερεότυπα για τις γυναίκες όπως ότι η θέση της είναι στο σπίτι και αναζήτησε συμμαχίες σε άλλες γυναίκες για να το διαχειριστείς πιο εύκολα.
2. Απαίτησε ένα δίκαιο περιβάλλον εργασίας
Συζήτησε με συναδέλφους σου και στην συνέχεια με τους προϊσταμένους σας για μια καλύτερη εκπροσώπηση των γυναικών που εργάζονται, εφόσον δεν υπάρχει. Μιλήστε για ισότητα στις αμοιβές και στις ευκαιρίες ανέλιξης. Ακόμα, διεκδίκησε με άλλες γυναίκες να υπάρχουν χώροι θηλασμού (π.χ. αν εργάζεσαι σε αεροδρόμια, πολυκαταστήματα, καφετέριες), ευέλικτο ωράριο εργασίας, χώροι απασχόλησης για τα παιδιά των εργαζομένων.
3. Να ασκείς τα πολιτικά σου δικαιώματα
Οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στα εθνικά κοινοβούλια διεθνώς. Το 2020 κατέχουν το 25% των θέσεων σε αυτά, ενώ εκείνες που είναι πολιτικοί ηγέτες μιας χώρας δεν υπερβαίνουν το 7%. Μάθε τις γυναίκες υποψήφιες στις εκλογές, ενημερώσου για τις θέσεις τους και δώσε ψήφο εμπιστοσύνης σε εκείνες που θεωρείς ότι είναι ικανές.
4. Μοίρασε τις υποχρεώσεις με τον σύντροφό σου
Τα οικιακά είναι μια άμισθη εργασία και οι γυναίκες δουλεύουν 3 φορές περισσότερο στο σπίτι από ό,τι οι άντρες. Αυτό τους στερεί χρόνο από την εργασία τους, την εξέλιξή τους, την συμμετοχή τους σε δραστηριότητες που τις ευχαριστούν. Συζήτησε με τον σύντροφό σου για μια πιο δίκαιη κατανομή των υποχρεώσεων για το σπίτι και τα παιδιά (αν υπάρχουν). Αν είστε γονείς, γίνετε παράδειγμα για τα παιδιά σας που θα δουν ότι και οι δύο γονείς τους συμμετέχουν. Ο μπαμπάς βοηθά στο τραπέζι, άλλος στο μαγείρεμα, άλλος πληρώνει τους λογαριασμούς, άλλος ψωνίζει στο σουπερμάρκετ κ.ά. Ακόμα κι αν ένας από τους δύο γονείς δουλεύει μόνο στο σπίτι, ο άλλος πρέπει να του το αναγνωρίζει.
5. Απόφυγε να αναφέρεσαι σε «αυτόν» ή «αυτήν»
Τα φύλα δεν είναι μόνο το αρσενικό ή το θηλυκό, έχουμε και είχαμε ανέκαθεν και άλλες ταυτότητες που δεν περιλαμβάνονται σε αυτές τις κατηγορίες και βιώνουν ρατσισμό και αποκλεισμό.
6. Κάνε αγορές υπεύθυνα
Κι όμως, ο τρόπος που ψωνίζεις μπορεί να έχει αντίκτυπο στη ζωή χιλιάδων γυναικών σε όλο τον κόσμο, αφού είναι η ευάλωτη ομάδα που χτυπά περισσότερο η κλιματική αλλαγή, μεγαλώνοντας ακόμα το χάσμα των ανισοτήτων ανάμεσα στα φύλα. Τα κορίτσια ειδικά είναι πιο ευάλωτα στην κακοποίηση και την ασιτία. Μπορείς να ποντάρεις σε προϊόντα που στηρίζουν κοινότητες γυναικών, συνεταιρισμούς γυναικών, δίκαιο εμπόριο, έχουν φυσικές συνθέσεις κ.ά.
7. Ενημερώσου για το φεμινιστικό κίνημα
Δες ταινίες, διάβασε βιβλία, άκουσε podcasts, ειδήσεις για τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες σε διάφορα μέρη του κόσμου, ενημερώσου από τις εφημερίδες και τις ελληνικές οργανώσεις (π.χ. Κέντρο Διοτίμα, Το Μωβ) για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα. Μάθε για θέματα που δεν έγιναν άρθρα στα media. Δες ταινίες που έφτιαξαν γυναίκες και εμπνεύσου από τη δική τους ματιά. Βοήθησέ τες να αλλάξουν την ανάγνωση της τέχνης, της ειδησεογραφίας, του κινηματογράφου.
8. Δίδαξε στα κορίτσια την αξία τους
«Γλυκιά», «χαριτωμένη», «πριγκίπισσα», «ευάλωτη», «αυταρχική», «σκύλα». Αυτά είναι στερεότυπα. Πριν ακόμα μπουν στην εφηβεία, τα κορίτσια σε όλο τον κόσμο έχουν ήδη στο μυαλό τους μια εικόνα για το πώς πρέπει να είναι και τι προσδοκίες υπάρχουν γι’ αυτά. Αν είσαι μαμά, ξεκίνησε να τους μιλάς νωρίς για γυναίκες που γνωρίζεις και θαυμάζεις για δύναμή τους, ανάφερε ότι όλες αξίζουν τον ίδιο σεβασμό με έναν άντρα. Πες τους ότι είναι πολλά περισσότερα πράγματα από την εμφάνισή τους: επαίνεσε τη δύναμή τους, την εξυπνάδα τους, την ηγετική τους ικανότητα, τις επιδόσεις τους στα σπορ. Ενθάρρυνέ τα να μιλούν και να λένε τη γνώμη τους. Να ρωτάς τη γνώμη τους και να τις ενθαρρύνεις να μιλήσουν.
9. Αναρωτήσου τι σημαίνει να είσαι άντρας;
«Οι άντρες δεν κλαίνε». «Οι άντρες είναι κυνηγοί». «Τα αγόρια δεν φοβούνται στο σκοτάδι». Αυτά τα στερεότυπα γύρω από το τι είναι αρρενωπότητα δεν βοηθούν τους άντρες να εκφραστούν αργότερα στη ζωή τους και δεν προάγουν την ισότητα των φύλων. Προσπάθησε να υποστηρίξεις φράσεις ή θέματα που δείχνουν ευαισθησία, φροντίδα, ευαλωτότητα, χαρακτηριστικά που δεν συνδέονται με το αντρικό φύλο, σύμφωνα με τα στερεότυπα. Βοήθησέ τα να εκφραστούν και δείξε τους ότι σέβεσαι το πώς νιώθουν.
10. Ασχολήσου με έναν σκοπό
Μπες σε φόρουμ και ομάδες ακτιβιστριών και αν σε συγκινεί ο σκοπός τους προσπάθησε να συμμετέχεις με τον τρόπο που μπορείς σε αυτόν: βοηθώντας εθελοντικά, παίρνοντας μέρος σε εκστρατείες κ.ά. Η δράση, όταν είναι συλλογική, έχει πάντα καλύτερο αποτέλεσμα.
11. Αναρωτήσου για τα πρότυπα ομορφιάς που έχεις
Τι κάνει μια γυναίκα όμορφη; Μπροστά από έναν καθρέφτη σκέψου για εσένα, μίλησε για τη δική σου εμφάνιση και την επόμενη φορά που θα είσαι επικριτική με τον εαυτό σου, να του κάνεις μια φιλοφρόνηση. Τα πρότυπα της ομορφιάς είναι διαφορετικά από χώρα σε χώρα, ωστόσο όλοι περιμένουν από μια γυναίκα να αφιερώνει περισσότερο χρόνο και χρήματα στην εμφάνισή της δημιουργώντας της ανασφάλειες χωρίς λόγο.
12. Σεβάσου τις επιλογές των άλλων
Όλοι έχουμε το δικαίωμα να παίρνουμε αποφάσεις για το σώμα μας, την εμφάνισή μας, τις επαγγελματικές και προσωπικές μας επιλογές. Ακόμα κι αν κάτι δεν σου αρέσει σε μια άλλη γυναίκα, αναρωτήσου για ποιο λόγο. Δεν προσαρμόζεται με το στερεότυπο που έχεις στο μυαλό σου; Προσπάθησε να μάθεις και να μην είσαι επικριτική με τους άλλους.
