Cover Photo: Kostas Avgoulis
Οι καταστροφικές φωτιές σε Αττική και Εύβοια τον προηγούμενο Αύγουστο, οι φονικές πλημμύρες στη Δυτική Αθήνα το 2017, οι χιονοθύελλες του Φεβρουαρίου, τα ποτάμια που υπερχειλίζουν, οι μεγάλης σφοδρότητας βροχές που διαρκούν για μέρες, τα καυτά καλοκαίρια και οι βαριοί χειμώνες, η εξαφανισμένη άνοιξη και το φθινόπωρο που κρατάει ελάχιστα. Όλα τα παραπάνω «ακραία» φαινόμενα που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια και αποτελούν παραφωνία στο ήπιο μεσογειακό κλίμα της χώρας μας είναι η τραγική απόδειξη ότι η κλιματική αλλαγή έχει πλέον φτάσει «στην αυλή του σπιτιού μας» και δεν αφορά μόνο τα δάση στον μακρινό Αμαζόνιο ή τους λιωμένους πάγους της Ανταρκτικής, στην άλλη άκρη της Γης. Η μεγάλη πληγή του περιβάλλοντος έχει μολυνθεί για τα καλά και αιμορραγεί χωρίς σταματημό παρασέρνοντας την ηρεμία, τις συνήθειές μας, την υγεία μας, σωματική και ψυχική.
Η «τρομακτική» Έκθεση του ΟΗΕ για το Κλίμα, η οποία δημοσιεύτηκε τον περασμένο Απρίλιο, δεν αφήνει περιθώρια για αισιοδοξία, πόσω μάλλον για ολιγωρία, με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Antonio Guterres να δηλώνει ότι «ο κόσμος οδεύει με ταχύτητα προς την καταστροφή». Τα τελευταία ευρήματα της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) του ΟΗΕ μας δείχνουν με σαφήνεια ότι αν οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο δεν επανεκτιμήσουν την ενεργειακή πολιτική τους, σε λίγα χρόνια στον πλανήτη απλώς δεν θα υπάρχει ζωή. Αν δεν παρθούν μέτρα άμεσα, πρωτοφανή κύματα καύσωνα, τρομακτικές καταιγίδες, εκτεταμένη λειψυδρία και η εξαφάνιση ενός εκατομμυρίου ειδών φυτών και ζώων θα είναι οι καταστροφές με τις οποίες θα έρθουμε αντιμέτωποι τα επόμενα χρόνια. «Αυτό δεν είναι υπερβολή ούτε σενάριο επιστημονικής φαντασίας», τόνισε ο Guterres, και η αλήθεια είναι ότι σε κανέναν από εμάς δεν φαντάζει έτσι, αφού κάποια από τα παραπάνω σενάρια τα έχουμε ήδη δει να «παίζονται» μπροστά στα μάτια μας.
Και για να επιστρέψουμε στην υγεία μας, οι καύσωνες έχουν ήδη αυξήσει τη θνησιμότητα, ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά προβλήματα λόγω της έκθεσης στον καπνό των πυρκαγιών γίνεται όλο και μεγαλύτερος, ενώ οι ψυχικές διαταραχές, όπως η ανησυχία και το στρες, θα εμφανίζονται ολοένα και πιο συχνά, όσο οι άνθρωποι θα εκτίθενται στον κίνδυνο ακραίων καιρικών φαινομένων. Έτσι, την ώρα που ο πλανήτης βρίσκεται στην… εντατική, ο (υπόλοιπος) πλανήτης ξαπλώνει στο ντιβάνι προσπαθώντας να αντιμετωπίσει το άγχος, τις φοβίες και την απόγνωση που του προκαλούν αυτές οι πρωτόγνωρες καταστάσεις.
Η κλιματική αλλαγή «αποτελεί τη No1 απειλή για την ψυχική υγεία», υποστηρίζει η Britt Wray, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Stanford και συγγραφέας του βιβλίου Generation Dread: Finding Purpose in an Age of Climate Crisis (Η γενιά του τρόμου: αναζητώντας το νόημα σε μια εποχή κλιματικής κρίσης, εκδ. Knopf Canada). Υπάρχει χρόνος για να αναστραφεί η κατάσταση; Ελάχιστος, αλλά υπάρχει. Απλώς πρέπει να δράσουμε άμεσα. «Η τώρα ή ποτέ», δηλώνουν οι επιστήμονες της IPCC.
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος στις 5 Ιουνίου, δημιουργούμε ένα Green Issue αφιερωμένο στον πλανήτη, στους ανθρώπους- διάσημους και μη- που αγωνίζονται για τη διάσωσή του, αλλά και σε όλες τις κινήσεις που μπορούμε να κάνουμε για να βάλουμε τις επιλογές μας στη διατροφή, στη μόδα, στην ομορφιά, σε μια πιο «πράσινη» και βιώσιμη τροχιά. Ναι, οι κυβερνήσεις φέρουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για ό,τι συμβεί από εδώ και πέρα. Οι επιλογές του καθενός μας, όμως, όσο μικρές κι αν είναι, μπορούν συνολικά να κάνουν μεγάλη διαφορά. Αυτό ακριβώς είναι το μήνυμα του συγκεκριμένου τεύχους. Ότι μπορούμε να φέρουμε την αλλαγή. Αυτό δηλώνει και ο Γάλλος αστροναύτης Thomas Pesquet, τη συνέντευξη του οποίου φιλοξενούμε στις επόμενες σελίδες: «Δεν βλέπω άλλη επιλογή από το να συνδυάσουμε τα εφόδια και τις ικανότητές μας. Αφού μπορέσαμε να κάνουμε έναν διαστημικό σταθμό να πετάει, μπορούμε να σώσουμε και τον πλανήτη».
My List:
Βιβλίο: Δε Μπουκ της Τίνας Ντάρμα (εκδ. Floral Books)
40 αυτοτελείς ιστορίες συμπτώσεων, γέλιου, μαγείας, φαντασίας, πραγματικότητας, λογικής ή τρέλας που μπορεί να έχουν συμβεί στην Αθήνα και ίσως θυμίσουν κάτι σε όλους μας. Ένα ενδιαφέρον ταξίδι ψυχής και νου, χωρίς εισιτήριο.
Έκθεση: Costas Picadas: Finding the ties between science and nature
Ο επιτυχημένος εικαστικός καλλιτέχνης Κώστας Πηγαδάς παρουσιάζει την πρώτη του solo έκθεση. Σε installations, συνδυάζει την εικαστικά επεξεργασμένη φωτογραφία με τη video art. Donopoulos International Fine Arts, Θεσσαλονίκη, 10/6-10/7.
Έκδοση: Εμείς και ο Πλανήτης (εκδ. Phaidon)
Αυτό το βιβλίο, που έχει δημιουργηθεί σε συνεργασία των εκδόσεων Phaidon με την IKEA, έχει στόχο να μας δείξει, μέσα από μια περιπλάνηση στις συνήθειες ανθρώπων από όλο τον κόσμο, έξυπνους τρόπους για να κάνουμε την καθημερινότητά μας πιο βιώσιμη.
Mαρία Πατούχα
mpatoucha@alphamag.gr
