Από τη Νάνσυ Καλλικλή
H Bella Hadid δήλωσε δηµοσίως ότι έχει µετανιώσει για τη ρινοπλαστική που έκανε στα 14 της και στέρησε από το πρόσωπό της ένα χαρακτηριστικό της καταγωγής της. Η Courteney Cox έχει αφαιρέσει προ πολλού τα fillers της και η Jane Fonda έχει καταδικάσει ανοιχτά το λίφτινγκ που είχε κάνει παλιότερα. Όταν πρόσφατα η Αµερικανίδα αισθητικός Miranda Wilson πόσταρε ένα βίντεο στο TikTok µε τις αισθητικές επεµβάσεις που θα πρότεινε να κάνει η νεαρή ηθοποιός του Stranger Things Natalia Dyer (filler στα χείλη και το πιγούνι, µπότοξ και brow lift, ανάµεσα σε άλλα, ουσιαστικά για να πάψει να έχει το τόσο χαρακτηριστικό πρόσωπό της) την πλατφόρµα πληµµύρισαν αµέτρητα σχόλια για το «φριχτό και τοξικό» περιεχόµενο και το βίντεο κατέβηκε άµεσα. Όλα δείχνουν ότι ζούµε τη γέννηση ενός νέου κινήµατος που ανατρέπει τα στερεότυπα γύρω από την οµορφιά: του Face Positivity.
GO NATURAL
«Αγκαλιάσαµε την κοιλίτσα, τα χαλαρά µπράτσα και την κυτταρίτιδά µας, γιορτάζουµε τα χαρακτηριστικά του σώµατός µας που µας κάνουν µοναδικές, τώρα ήρθε η ώρα να αποδεχτούµε κι εκείνα τα στοιχεία του προσώπου µας που ίσως µέχρι τώρα απορρίπταµε», φαίνεται να λένε ολοένα και περισσότερες γυναίκες σε όλα τa µήκη και τα πλάτη της Γης. Όπως και µε το Body Positivity, η αντίστοιχη τάση για το πρόσωπο µας καλεί να αποδεχτούµε τη µοναδικότητά µας και να δούµε την πλατιά µας µύτη, τις γραµµές έκφρασης και τα όχι-και-τόσο-foxy µάτια µας όχι ως ελαττώµατα που χρειάζεται να διορθώσουµε, αλλά απλώς ως στοιχεία που συνθέτουν την εικόνα µας και που, εντέλει, διαµορφώνονται από τις δικές µας ξεχωριστές ρίζες και εµπειρίες.
Τα σηµάδια που δείχνουν ότι κινούµαστε προς αυτή την κατεύθυνση έχουν κάνει την εµφάνισή τους εδώ και λίγο καιρό. Σύµφωνα µε την τελευταία έκθεση της Διεθνούς Οµοσπονδίας4 Αισθητικής Πλαστικής Χειρουργικής, το 2020 έγιναν στη χώρα µας σχεδόν 80.000 χειρουργικές αισθητικές επεµβάσεις στο πρόσωπο, µε δηµοφιλέστερη όλων σε σώµα και πρόσωπο τη ρινοπλαστική, ενώ ο αντίστοιχος αριθµός για τις µη χειρουργικές επεµβάσεις στο πρόσωπο σκαρφάλωσε πολύ ψηλότερα, στις σχεδόν 319.000, µε πιο δηµοφιλείς, όπως θα περίµενε κανείς, το µπότοξ και το υαλουρονικό. Την ίδια στιγµή, όµως, πολλοί δερµατολόγοι και πλαστικοί χειρουργοί δέχονται στο ιατρείο τους γυναίκες που θέλουν να αντιστρέψουν προηγούµενες επεµβάσεις, αναζητώντας πλέον ένα πιο φυσικό αποτέλεσµα, δηλαδή να µοιάζουν περισσότερο µε τον ίδιο τους τον εαυτό, παρά µε οποιαδήποτε influencer ή celebrity.
Ο δρ Paul Banwell, Βρετανός καθηγητής πλαστικής χειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, λέει ότι η εµπειρία του από το ιατρείο του επιβεβαιώνει τη στροφή προς τη φυσικότητα. Σύµφωνα µε τον ίδιο, οι πελάτες του πλέον «αναζητούν σίγουρα ένα πιο φυσικό αποτέλεσµα, αντί να θέλουν να αλλάξουν ριζικά την εµφάνισή τους». Η συνάδελφός του, δρ Elizabeth Hawkes, Αµερικανίδα χειρουργός οφθαλµίατρος, συµπληρώνει ότι πλέον της ζητούν «σηµαντικά περισσότερες γυναίκες να αντιστρέψει πολλά fox eye λίφτινγκ µε νήµατα. Πέρυσι ήταν µια πολύ δηµοφιλής τάση, που ευτυχώς δείχνει να φεύγει πια από τη µόδα. Προσδίδει ένα εντελώς αφύσικο λουκ, απόλυτα βασισµένο στις τάσεις των social media». Η δρ Sarmela Sunder, πλαστικός χειρουργός στο Μπέβερλι Χιλς, εξηγεί ότι αυτή η αυξηµένη ζήτηση για αντιστροφή αισθητικών επεµβάσεων ίσως οφείλεται στην εξέλιξη των ίδιων των social media: µε τα βίντεο να αντικαθιστούν σιγά σιγά τη φωτογραφία, «τα µεγάλα χείλη, π.χ., που λειτουργούσαν καλά ως βάση για το µακιγιάζ στις δισδιάστατες IG φωτογραφίες, πλέον, στα τρισδιάστατα βίντεο δείχνουν αλλόκοτα». Ο δρ Banwell διακρίνει ακόµα δύο παραµέτρους: «Παλαιότερα δεν χρειάζονταν τόσες επεµβάσεις αντιστροφής, καταρχάς, γιατί η ζήτηση ήταν µικρότερη συγκριτικά. Ο αριθµός των ασθενών που ζητούν filler χειλιών έχει αυξηθεί κατακόρυφα, οπότε είναι λογικό και περισσότεροι να θέλουν αντιστροφή. Επιπλέον όµως -και αυτό είναι πιο ανησυχητικό- από τη στιγµή που υπάρχει η δυνατότητα της αντιστροφής µιας αισθητικής επέµβασης, είναι ευκολότερο για τους ασθενείς να δοκιµάζουν διαφορετικές λύσεις».
Διαφάνεια, αυθεντικότητα & σεβασµός
Μήπως, λοιπόν, έχουµε να κάνουµε µε µία ακόµα τάση, που τη θέση της θα έρθει σύντοµα να πάρει το επόµενο µεγάλο trend; Μήπως για φέτος θέλουµε πιο φυσική εµφάνιση, αλλά στους επόµενους µήνες είναι πιθανό να εµφανιστεί µια νέα µόδα, που θα προστάζει χειρουργικές επεµβάσεις ακόµη πιο ακραίες π.χ. από τα foxy eyes; Μια Ελληνίδα ειδικός αισιοδοξεί πως όχι. «Προσωπικά µε βρίσκει αντίθετη οποιαδήποτε παρέµβαση αλλάζει την έκφραση ενός προσώπου και έχω σοβαρές ενστάσεις στις περιπτώσεις που ένα κορίτσι ή µια γυναίκα επιθυµεί να επέµβει στην εικόνα της επειδή η ίδια ή ο σύντροφός της θέλει να µοιάζει µε µοντέλο του TikTok.
Όµως το 2022 ήταν µια χρονιά αναγέννησης για τον κλάδο της κοσµετολογίας και της Αισθητικής Ιατρικής», επιβεβαιώνει και από τη δική µας πλευρά του Ατλαντικού η δρ Δήµητρα Κιλτζανίδη, MSc Αισθητικής Ιατρικής και Ευεξίας: «Η οικονοµική κρίση, η πανδηµία και η κλιµατική αλλαγή συνέβαλαν στη δηµιουργία ενός συλλογικού αισθήµατος σεβασµού προς το περιβάλλον που µας φιλοξενεί». Κι αυτό, συµπληρώνει η ειδικός, είχε έναν αξιοσηµείωτο αντίκτυπο τόσο στην παραγωγή προϊόντων περιποίησης όσο και στη φιλοσοφία των αισθητικών επεµβάσεων. «Οι πελάτες, πλέον, στην επιλογή ενός καλλυντικού ή µιας αισθητικής θεραπείας προσώπου ή σώµατος, θέλουν διαφάνεια στην επικοινωνία και σεβασµό προς το περιβάλλον, αλλά και προς το άτοµο. Όσον αφορά τον κλάδο των καλλυντικών, η τάση του 2022 είναι σίγουρα προσανατολισµένη προς τα βιολογικά προϊόντα, ενώ στις θεραπείες Αισθητικής Ιατρικής αποτελεί επιτακτική ανάγκη το φυσικό αποτέλεσµα. Αυτό θέλουν οι ασθενείς, αυτό ζητούν από τους ειδικούς. Το προφίλ πρέπει να είναι αρµονικό, οι εκφράσεις του προσώπου φυσικές και οι όγκοι που µειώνονται µε το πέρασµα του χρόνου να αποκατασταθούν χωρίς υπερβολές. Μέσα από µια εξατοµικευµένη και όχι υπερβολική παρέµβαση είναι δυνατό να διατηρηθεί όχι µόνο η αρµονία του προσώπου, αλλά και η φυσική έκφρασή του», τονίζει η ίδια.
Αλλαγή για την αλλαγή ή µε σκοπό τη φροντίδα;
Στα ‘20s που διανύουµε και τα πρότυπα της οµορφιάς αλλάζουν συχνά πιο γρήγορα από τις εποχές του χρόνου, µία ακόµα τάση έχει γεννηθεί στον τοµέα της φροντίδας της εµφάνισής µας, αυτή τη φορά από την πλευρά των ίδιων των γιατρών. Ολοένα και περισσότεροι ειδικοί αισθητικών επεµβάσεων συνεργάζονται µε ψυχολόγους ώστε να διασφαλίσουν ότι κάθε πελάτης και πελάτισσα µπαίνει στη διαδικασία της αλλαγής για τους σωστούς λόγους και µε υγιές κίνητρο. Ο δρ Banwell, για παράδειγµα, δηλώνει πως πλέον παραπέµπει το 30% των πελατών του σε ψυχολόγο, πιστεύοντας πως «είναι σηµαντικό οι ασθενείς να υποστηρίζονται συναισθηµατικά και ψυχολογικά» και µολονότι οι χειρουργικές επεµβάσεις διαφέρουν σηµαντικά από τις µη χειρουργικές, και οι δύο κατηγορίες ασθενών έχουν εξίσου µεγάλη ανάγκη από υποστήριξη. Η συνάδελφός του Dara Liotta, πλαστικός χειρουργός M.D., λέει πως «το τελευταίο διάστηµα έχει χρειαστεί περισσότερες φορές από ποτέ να αρνηθώ να αναλάβω άτοµα νεαρής ηλικίας […] Αφιερώνω σε καθέναν από τους ασθενείς µου τουλάχιστον 45’ σε µια συνεδρία συµβουλευτικής, προκειµένου να διαπιστώσουµε µαζί αν οι προσδοκίες του είναι ρεαλιστικές». Η ίδια αποδίδει τις συχνά µη ρεαλιστικές προσδοκίες «στο TikTok και το Instagram».
Η δρ Κιλτζανίδη προσθέτει ότι ο ρόλος του αισθητικού γιατρού δεν διαφέρει από εκείνον του γιατρού στη συµβατική Ιατρική. «Ο αισθητικός γιατρός πρέπει να επιδεικνύει ισχυρό ηθικό αίσθηµα και ηθικά πρότυπα σε πλήρη συµµόρφωση µε τον κώδικα δεοντολογίας. Οφείλει να καθοδηγεί τον ασθενή προς τις καλύτερες θεραπείες, ανάλογα µε το πρόβληµα που έχει να επιλύσει, τηρώντας τα πρωτόκολλα υγιεινής και Αισθητικής Ιατρικής. Αντικείµενο της Αισθητικής Ιατρικής είναι η επίλυση προβληµάτων που συνδέονται µε τη διαδικασία της γήρανσης, µε την επίδραση των επιβλαβών περιβαλλοντικών συνθηκών και µε τις ατέλειες που οφείλονται σε ορµονικές διαταραχές ή γενετικούς παράγοντες». Με την καθοδήγηση και του γιατρού, χρειάζεται να ξέρουµε, καθεµία για τον εαυτό της, γιατί αναζητάµε µια αλλαγή στην εµφάνισή µας. Είναι αλλαγή για την αλλαγή ή για να φροντίσουµε τον εαυτό µας;
Η συστηµική προσέγγιση
Ο τρόπος µε τον οποίο αντιλαµβανόµαστε το πρόσωπο και συνολικά το σώµα µας, σύµφωνα µε την ψυχολόγο Σοφία Γαλέου, «συνοψίζεται στον όρο “εικόνα σώµατος”, ο οποίος εισήχθη από τον Αυστραλό ψυχαναλυτή Paul Schilder το 1935. Πρόκειται για µια εσωτερική αναπαράσταση της εξωτερικής µας εµφάνισης, καθώς και των σκέψεων, των πεποιθήσεων και των αξιολογήσεων που κάνουµε γι’ αυτή, οι οποίες έχουν την ικανότητα να επηρεάσουν, τελικά, πολλές από τις συµπεριφορές µας (π.χ. κοινωνική συµπεριφορά, σεξουαλικότητα, συµπεριφορές που σχετίζονται µε την υγεία κ.ά.)». Το πώς αναπαριστούµε εσωτερικά την εξωτερική µας εµφάνιση επηρεάζεται «από ατοµικούς παράγοντες, όπως η προσωπικότητα και η αυτοεκτίµηση -οι οποίοι αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία θα χτιστεί η εικόνα σώµατος-, αλλά και από κοινωνικούς διαπροσωπικούς και πολιτισµικούς παράγοντες, όπως οι φίλοι, η οικογένεια, τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης, που διαµορφώνουν και επηρεάζουν τα χαρακτηριστικά τα οποία το άτοµο εσωτερικεύει ως ιδανικά και επιθυµητά. Η εικόνα σώµατος, εποµένως, αποτελεί ταυτόχρονα µια υποκειµενική αντίληψη των γνωρισµάτων της εξωτερικής µας εµφάνισης και της ικανοποίησής µας µε αυτή. Έτσι, η φύση και η ακρίβεια του τρόπου µε τον οποίο αντιλαµβανόµαστε τα εξωτερικά µας γνωρίσµατα καθορίζουν τις πρακτικές µε τις οποίες προσπαθούµε να γεφυρώσουµε το χάσµα που µπορεί να υπάρχει µεταξύ της παρούσας και της επιθυµητής ή ιδανικής εξωτερικής µας εµφάνισης». Δεν θα πρέπει να ξεχνάµε, συµπληρώνει η κα Γαλέου, ότι «παρότι η εικόνα σώµατος αποτελεί γενικά γνώρισµα µε σταθερά χαρακτηριστικά, υπόκειται σε σηµαντικές αλλαγές όταν το άτοµο διανύει µια συγκεκριµένη αναπτυξιακή περίοδο (π.χ. εφηβεία) ή όταν το υπάρχον πολιτισµικό πλαίσιο προωθεί νέα πρότυπα οµορφιάς».
Ελάχιστες καταφέρνουµε να κοιταζόµαστε στον καθρέφτη χωρίς να διακρίνουµε κάποιο ψεγάδι στο πρόσωπό µας. Ούτε φυσικά οι celebrities και TikTokers, όσο κι αν προβάλλουν το αντίθετο. Πάντα θα υπάρχει µια γραµµή έκφρασης λίγο πιο βαθιά, ένα σηµείο που θα µπορούσε να είναι διαφορετικό, µια όψη λιγότερο αρµονική. Όµως, συνεχίζει η κα Γαλέου, «ένα άτοµο µπορεί να είναι δυσαρεστηµένο µε κάποια πτυχή της εξωτερικής του εµφάνισης ή του προσώπου του, χωρίς αυτό να έχει προεκτάσεις στη συνολικότερη εικόνα του εαυτού του. Ψυχολογικοί δείκτες όπως η αυτοεκτίµηση και η αυτοπεποίθηση είναι καθοριστικοί για το εάν κάποιος θα εµπλακεί σε συµπεριφορές που προωθούν την υγεία του ή όχι. Και κινήµατα όπως το Face Positivity, τα οποία θέτουν ζητήµατα αντίληψης και αποδοχής, αρχικά των εξωτερικών χαρακτηριστικών αλλά και µε προσανατολισµό τη συνολικότερη αντίληψη, αποδοχή και φροντίδα του εαυτού, µόνο να προσφέρουν έχουν στην ενίσχυση της αυτοεκτίµησης των ανθρώπων. Αυτή, εντέλει, θα οδηγήσει στη λήψη εξατοµικευµένων αποφάσεων και σε συµπεριφορές οι οποίες θα προωθούν τη συναισθηµατική και τη σωµατική υγεία».
Millennials & Zoomers
Το κίνηµα του Face Positivity, όπως όλες οι κινήσεις που µετατοπίζουν το κέντρο βάρους και τη στάση του συνόλου ή ενός µεγάλου µέρους της κοινωνίας, δεν είναι αυθύπαρκτο. Είναι το αποτέλεσµα της αλλαγής νοοτροπίας. Για κάποιες από εµάς, που οι αλλαγές στα πρότυπα οµορφιάς µέσα στα χρόνια µάς άφησαν αµήχανες, χωρίς να ξέρουµε πώς να αντιδράσουµε, ή µας οδήγησαν στο παρελθόν σε επιπόλαιες αποφάσεις, το να αγκαλιάζουµε τις ατέλειες του προσώπου µας και να επεµβαίνουµε διακριτικά στην εικόνα µας -µε σεβασµό στον εαυτό µας και τα χαρακτηριστικά που µας κάνουν αυτές που είµαστε- µαρτυρά ότι πλέον βλέπουµε τα πράγµατα διαφορετικά από ό,τι στα 20 µας χρόνια. Δεν θέλουµε να σβήσουµε το πόδι της χήνας, ίσως µόνο να το απαλύνουµε λίγο, γιατί σ’ αυτό έχουν αποτυπωθεί όλες εκείνες οι στιγµές που έχουν γελάσει και τα µάτια µας. Ούτε να αλλάξουµε τη µύτη µας, γιατί το προφίλ µας θα µας θυµίζει για όσο ζούµε την αγαπηµένη µας θεία και την αγκαλιά της που µας κάλυπτε από τους γονείς όταν ήµασταν έφηβες. Για όσες ανήκουµε στην ηλικιακή οµάδα των 35+, το Face Positivity ήρθε στη ζωή µας µαζί µε ένα σωρό συνειδητοποιήσεις για το ποιες είµαστε, τις προτεραιότητές µας, τι είδους ανθρώπους θέλουµε κοντά µας και πώς επιλέγουµε να ζούµε τη ζωή µας. Και σίγουρα έπειτα από πολλή δουλειά µε τον εαυτό µας.
Για τα πιο µικρά κορίτσια, αυτή η θετική θεώρηση της εικόνας τους παλεύει µέσα τους µε το νεαρό της ηλικίας τους και την ανάγκη να ανήκουν, αλλά τα πράγµατα δείχνουν αισιόδοξα: η αυθεντικότητα βρίσκεται πολύ ψηλά στη λίστα των αξιών τους ώστε να παρασυρθούν στο κυνήγι της τελειότητας των influencers. Τα κορίτσια της γενιάς Ζ, εκείνα που τώρα είναι µεταξύ περίπου 15 και 25 ετών, µπορεί να αποφεύγουν να κοιτάξουν στον καθρέφτη τα φουσκωτά τους µάγουλα και να µην αγαπούν ακριβώς την ακµή τους, αλλά ξέρουν πολύ καλά ότι τα αµυγδαλωτά µάτια της Ariana Grande ούτε φυσικά είναι ούτε αγγίζουν την τελειότητα – η ίδια πιθανότατα θα θελήσει να τα αλλάξει πολύ σύντοµα. Μεγαλώνοντας εν µέσω απανωτών κρίσεων, γνωρίζουν πώς να διακρίνουν τη διαφορά ανάµεσα σε έναν φαντασιακά τέλειο κόσµο και την πραγµατικότητα. Με καυστικό χιούµορ, οι Zoomers κατακλύζουν το hashtag #nosetrend γιορτάζοντας αστειευόµενοι τη φυσική τους µύτη ως «τάση», απορρίπτουν τα φίλτρα και τις παρεµβάσεις. Έτοιµα να παραλάβουν τη σκυτάλη όταν έρθει η ώρα, έχουµε κάθε λόγο να πιστεύουµε ότι αυτά τα νέα κορίτσια θα έχουν κόψει δρόµο στη ζωή τους, µαθαίνοντας νωρίτερα από εµάς την αποδοχή της εικόνας τους, των συναισθηµάτων τους, του εαυτού τους και της µοναδικότητάς τους.
Credit photo: XIMENA MORFIN
