Σε κάθε νέα συνθήκη που είτε ευκαιριακά είτε λόγω εγκλεισμού, ερχόμαστε αντιμέτωποι με τον εαυτό μας, συνηθίζουμε να κάνουμε μια αυτοκριτική σε μια προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας ζωής μας. Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σε πολύ κόσμο και ειδικά κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Γιατί όμως μπαίνουμε σε αυτή τη διαδικασία; Πώς μπορούμε να καταλάβουμε τις ανάγκες μας να τις σεβαστούμε και να τις αλλάξουμε προς το καλύτερο;
1. Η συνειδητοποίηση
Όταν γίνεται κατανοητό πως οι διατροφικές μας συνήθειες επηρεάζουν, οχι μόνο την εξωτερική μας εμφάνιση αλλά και την διάθεσή μας, τότε αυτομάτως επιτυγχάνουμε το πρώτο μας βήμα προς την επιτυχία. Μια υγιεινή διατροφή – όπως έχει χιλιοειπωθεί και στηριχθεί επιστημονικά- δεν επιφέρει αλλαγές μόνο σωματικά και ψυχικά. Είναι ο ορισμός της ευεξίας. Το σώμα μας λειτουργεί ως φίλτρο σε όλα αυτά που του προσφέρουμε. Η επικοινωνία με το σώμα μας επιτυγχάνεται μέσω της διατροφής. Γιαυτό το λόγο ωφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε σε τι επίπεδο επικοινωνίας βρισκόμασε με το σώμα μας, για να μπορέσουμε να περάσουμε στο επόμενο βήμα.
2. Η απόφαση για αλλαγή
Όταν κατανοούμε πως όσο περισσότερο φροντίσουμε τον εαυτό μας διατροφικά, τόσα περισσότερα θα μπορέσει να μας δώσει πίσω (πχ περισσότερη ενέργεια, ελαχιστοποίηση του αισθήματος κούρασης και ίσως αποφυγή ατονίας και κακής διάθεσης) τότε έρχεται η στιγμή που αποφασίζουμε πως κάτι πρέπει να αλλάξει. Ένας οργανισμός που έχει συνηθίσει να προσλαμβάνει μεγάλες ποσότητες κορεσμένων λιπαρών και ζάχαρης, δύσκολα επιτρέπει αναίμακτα μια αλλαγή απαλλαγμένη από τις ουσίες αυτές. Το γεγονός αυτό έχει τη βάση του στα προϊστορικά χρόνια όπου ο άνθρωπος ήταν τροφοσυλλέκτης και η διαθέσιμη τροφή δεν ήταν άφθονη και οι τροφές που του προσέφεραν ενέργεια σε “σωστές” αλλά μικρές ποσότητες, ήταν δυσεύρετες. Σήμερα, η ημερήσια κατανάλωση παραδείγματος χάριν της ζάχαρης, βάση επίσημων φορέων αντιστοιχεί σε ένα μικρό κουτάκι αναψυκτικό, και πολλοί άνθρωποι τείνουν να προσλαμβάνουν υπερδιπλάσια ποσότητα από όση πραγματικά χρειάζεται ο οργανισμός τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μένει ο οργανισμός μας σε μια κατάσταση “καταστολής¨που μεταφράζεται σε κούραση, δυσκολία ενεργητικότητας, έλλειψη συγκέντρωσης, και πολλά άλλα ιατρικά θέματα τα οποία μπορεί να έχουμε συνηθίσει όμως καθιστούν την ποιότητα ζωής μας κατά πολύ δυσκολότερη απόσο θα μπορούσε πραγματικά να είναι.
3. Το κίνητρο και η δημιουργία μιας νέας συνήθειας
Κάθε αρχή και δύσκολη δε λένε; Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τη διατροφή. Όντας συνηθισμένος ο οργανισμός μας σε άφθονες ποσότητες κακής ποιότητας φαγητού, τα οποία προσφέρουν στιγμιαία ευχαρίστηση, γευστικότητα και ικανοποίηση, δύσκολα απαγκιστρώνεται από αυτό. Παρόλα αυτά, στους κύκλους των food bloggers και life coaches κυκλοφορεί ο μύθος των 21 ημερών. Αυτός είναι ο χρόνος που υποτιθέμενα χρειάζεται για να ξεκινήσεις μια νέα συνήθεια και να την ακολουθήσεις. Όμως κάτι τέτοιο, δεν ισχύει. Στο άκουσμα είναι πολύ ενθαρρυντικό βέβαια, αλλά όπως έλεγε και ο Αριστοτέλης «έξις δευτέρα φύσις». Δηλαδή η συνήθεια είναι η δεύτερη φύση του ανθρώπου, και πιστέψτε με δεν είναι τόσο εύκολο να αλλάξει. Η απάντηση δόθηκε από τη Φιλίπα Λάλι, ερευνήτρια στον τομέα της ψυχολογίας της υγείας στο University College London. Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό European Journal of Social Psychology ανέφερε πως κατά μέσο όρο, χρειάζεται περισσότερο από δύο μήνες πριν η νέα συμπεριφορά αρχίσει να λειτουργεί αυτόματα – εξήντα έξι ημέρες για να είμαστε ακριβείς. Και όσο για το πόσο καιρό χρειάζεται για μια νέα συνήθεια να σχηματιστεί, αυτό μπορεί να ποικίλει ευρέως ανάλογα με τη συμπεριφορά, το πρόσωπο και τις περιστάσεις. Στη μελέτη της Λάλι, υπήρχαν διαστήματα από δεκαοκτώ έως 254 ημέρες για τα άτομα μέχρι να σχηματίσουν μια νέα συνήθεια. Πολύ ενδιαφέρον ήταν το γεγονός ότι οι ερευνητές παρατήρησαν πως ακόμα και να χανόταν μια ευκαιρία για εφαρμογή της νέας συμπεριφοράς, αυτό δεν επηρέαζε τη διαδικασία σχηματισμού της συνήθειας. Κοινώς, δεν έχει σημασία αν πού και πού παρεκκλίνουμε από τη διαδικασία.
Με άλλα λόγια, εάν θέλουμε να ρυθμίσουμε τις προσδοκίες μας σωστά, η αλήθεια είναι ότι θα μας πάρει κατά πάσα πιθανότητα από δύο έως οκτώ μήνες για να οικοδομήσουμε μια νέα συμπεριφορά στη ζωή μας. Όχι είκοσι μία ημέρες.
Το πόσο καιρό θα σου πάρει να συνηθίσεις μια νέα διατροφή και να βρείς τα προϊόντα που ταιριάζουν σε σένα για να μπορέσεις να την ακολουθήσεις, είναι και στην προσωπική σου ευχέρεια. Κοινώς, εξαρτάται και από το χαρακτήρα μας, οπότε δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μας αποθαρρύνει ο χρόνος που χρειάζεται μια επιλογή να μας γίνει συνήθεια. Καταλήγουμε λοιπόν, πως ο δρόμος προς την αυτοβελτίωση και δη την διατροφική αλλαγή, που εμπλέκεται άμεσα με την φύση του ανθρώπου, είναι ένας δρόμος δύσκολος που χρειάζεται επιμονή και αποφασιστικότητα. Όμως, για πόσο ακόμη θα αρκούμαστε σε ευκαιριακές απολαύσεις, ενώ γνωρίζουμε πόσο “κακό” κάνουμε στον εαυτό μας και στο σώμα μας που θα είναι σύμμαχός μας για την υπόλοιπή μας ζωή;
