Φωτογράφος: Δημήτρης Σκουλός

Η αϋπνία αποτελεί μια συχνή διαταραχή (20-40%) του πληθυσμού και είναι συχνότερη στους ηλικιωμένους και στις γυναίκες. Ορίζεται ως μια χρόνια ανικανότητα για ύπνο παρά τις ευκαιρίες που έχει ο καθένας μας να κοιμηθεί, ενώ αναφέρεται σε οποιαδήποτε διαταραχή της διάρκειας (π.χ. λίγες ώρες, διακεκομμένος ύπνος, πρώιμη αφύπνιση), του βάθους ή ανανεωτικών ιδιοτήτων του ύπνου. Η νευρολόγος Αναστασία Νικολακοπούλου, Διδάκτωρ του πανεπιστημίου Πατρών, εξηγεί στο Elle ποιες είναι οι σωστές κινήσεις στη διαχείριση του προβλήματος και τι να ξέρεις προτού απευθυνθείς στον ειδικό.

Το ιστορικό σου

«Όταν κάποιος ασθενής επισκέπτεται το ιατρείο μου με διαταραχές ύπνου κάνω κάποιες ερωτήσεις, όπως πόσες ώρες κοιμάται ο ασθενής συνολικά, αθροίζοντας τις ώρες του μεσημεριανού και βραδινού πραγματικού ύπνου. Αν όντως διαπιστώσω ότι κοιμάται λιγότερο από 7 ώρες, προσπαθώ να προσδιορίσω αν συνυπάρχει οποιαδήποτε ψυχιατρική ή άλλη παθολογική νόσος» επισημαίνει η Δρ Νικολακοπούλου.

Τι είδους αϋπνία έχεις;

Μερικές φορές η αϋπνία μπορεί να είναι προσωρινή, να οφείλεται στον τρόπο ζωής και με κάποιες αλλαγές να διορθώνεται το πρόβλημα, άλλοτε, όμως, η αιτία είναι κάποια άλλη νόσος που πρέπει να αντιμετωπιστεί ώστε να υποχωρήσει η αϋπνία. Η Δρ Νικολακοπούλου αναφέρει: «Σε περίπτωση που δεν υπάρχει κάποια ψυχιατρική ή παθολογική νόσος, μιλάμε για πρωτοπαθή αϋπνία, μπορεί να οφείλεται σε ζητήματα όπως το στρες και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια ιδιορρυθμία ενός νευρωτικού ατόμου. Από την άλλη, η δευτεροπαθής αϋπνία έχει ως αιτίες συνυπάρχουσες ψυχιατρικές ή άλλες παθολογικές νόσους. Συγκεκριμένα, συνήθως η νεύρωση, η κατάθλιψη, η ψύχωση, η διπολική διαταραχή, διαταραχές προσωπικότητας έχουν ως κυρίαρχο σύμπτωμα τις διαταραχές ύπνου. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να θεραπεύσουμε την ψυχιατρική πάθηση. Επίσης αρθραλγίες, πεπτικό έλκος, αναπνευστική και καρδιακή ανεπάρκεια, υπερτροφία του προστάτη, σύνδρομο ανήσυχων κνημών, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, αθροιστικές κεφαλαλγίες, νόσος Parkinson, διάφορα σύνδρομα άνοιας, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, κ.α. αποτελούν αιτίες δευτεροπαθούς αϋπνίας. Άλλες είναι η υπνοβασία, νυχτερινοί τρόμοι και εφιάλτες, παράλυση κατά τον ύπνο, τριγμός των δοντιών».

Τι προτείνει ο γιατρός

«Στην δευτεροπαθή αϋπνία οπωσδήποτε στοχεύουμε στην θεραπεία της υποκείμενης νόσου. Συγκεκριμένα στα εκφυλιστικά νευρολογικά νοσήματα οι ασθενείς ανταποκρίνονται καλά στη μελατονίνη (θα τη βρείτε σε συμπλήρωμα στο φαρμακείο). Γενικά προτείνουμε ο ασθενής, ανεξάρτητα από την αιτία, να κουράζεται σωματικά στη διάρκεια της ημέρας, να αποφεύγει όμως την νοητική και σωματική δραστηριότητα λίγο προ του ύπνου (π.χ. μελέτη), να μην καταναλώνει λιπαρά γεύματα και γενικά να τρώει ελαφρά το βράδυ. Να έχει μια συγκεκριμένη ώρα που πάει για ύπνο και να μην περνάει την ημέρα στο κρεβάτι. Συστήνονται ένα χαλαρωτικό χλιαρό μπάνιο, απαλή μουσική, χαμηλός φωτισμός και ένα αφέψημα όπως χαμομήλι σε συνδυασμό με λουίζα, βαλεριάνα κ.λ.π βότανα που κυκλοφορούν στο εμπόριο».

Κι αν οι τρόποι δεν δουλεύουν;

Μην στρεσάρεστε και μην σας πιάνει εμμονή επειδή δεν κοιμάστε. «Χρήσιμο είναι να τονίσουμε στον ασθενή ότι δεν χρειάζεται να αγχώνεται, γιατί ο ανθρώπινος οργανισμός βρίσκει πάντα τρόπο να κοιμηθεί όσο είναι αναγκαίο και αυτό δεν πρέπει να του γίνεται εμμονή. Αν, όταν πέσει στο κρεβάτι, μετά από λίγη ώρα δεν επέλθει ο ύπνος είναι καλύτερο να σηκωθεί και να κάνει κάτι άλλο έως ότου νυστάξει. Στην περίπτωση που τίποτα από όλα αυτά δεν πιάνει, χορηγούμε υπναγωγά, ηρεμιστικά ή ήπια αντικαταθλιπτικά, για μικρό συνήθως χρονικό διάστημα».