Η τροφή μας παρέχει θρεπτικά συστατικά, μας δίνει ενέργεια και μπορεί ακόμη και να μας βοηθήσει να αποκρούσουμε τις ασθένειες. Αλλά αυτά τα οφέλη δεν ισχύουν για όλα τα τρόφιμα. Στην πραγματικότητα, ορισμένα τρόφιμα μπορούν πραγματικά να προκαλέσουν προβλήματα υγείας, φλεγμονές, ακόμη και να στραγγίσουν την ενέργεια σου. Ακόμη χειρότερο είναι ότι η κατανάλωση αυτών των τροφών σε υψηλές δόσεις μπορεί να επιβαρύνει έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες στη διαδικασία της πέψης: το στομάχι σου.
Πολλά υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα είναι γεμάτα με μια συγχώνευση ανθυγιεινών συστατικών που μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό, να επιδεινώσουν προϋπάρχοντα στομαχικά προβλήματα ή ακόμη και να αποτελέσουν την αιτία νέων προβλημάτων. Για να κάνουμε τα πράγματα ακόμα πιο περίπλοκα, ορισμένες τροφές που προσφέρουν απίστευτα οφέλη σε μερικούς ανθρώπους μπορεί να μην κάνουν το ίδιο για άλλους. Για εκείνους με προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το στομάχι, όπως η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (GERD) ή το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS), ορισμένες υγιεινές τροφές περιέχουν ενώσεις ή θρεπτικά συστατικά που μπορεί να ερεθίσουν το στομάχι του προσβεβλημένου ατόμου, προκαλώντας ερεθισμό, φλεγμονή και δυσφορία. (Τα καλά νέα είναι ότι εάν το έντερό σου είναι υγιές, τα περισσότερα τρόφιμα που καταναλώνονται σε κανονικές ποσότητες δεν θα το ερεθίσουν, λένε οι ειδικοί.)
Η φροντίδα του εντέρου σου είναι πρωταρχικής σημασίας όταν πρόκειται για τη συνολική σου υγεία, φροντίζοντας το πεπτικό σου σύστημα να λειτουργεί στην εντέλεια διασφαλίζει ότι το σώμα μπορεί να επεξεργάζεται επαρκώς τα τρόφιμα και να σου παρέχει τα θρεπτικά συστατικά και την ενέργεια που χρειάζεσαι. Ακολουθούν, λοιπόν, κοινά φαγητά που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στο σομάχι σου.
Επεξεργασμένοι υδατάνθρακες
Οι απλοί υδατάνθρακες στα επεξεργασμένα δημητριακά και τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα όπως τα πατατάκια, το λευκό ψωμί και τα αναψυκτικά μπορεί να προκαλέσουν φούσκωμα, αέρια και κράμπες. Αυτό που μπορεί να μην αισθάνεσαι είναι η φλεγμονή του εντέρου από αυτές τις κακές επιλογές τροφίμων. «Τα μικρόβια του εντέρου αγαπούν τα ζαχαρούχα τρόφιμα, έτσι ευδοκιμούν και μπορούν να ξεπεράσουν τα καλά μικρόβια», λέει η ψυχίατρος του Χάρβαρντ και εκπαιδευμένη σεφ, Uma Naidoo, MD. «Όταν τα καλά σας μικρόβια κατακλύζονται, δεν μπορούν να σας βοηθήσουν και αυτό οδηγεί σε φλεγμονή του εντέρου και νευροφλεγμονή. Ένα δυστυχισμένο έντερο προκαλεί μια θλιβερή, ανήσυχη διάθεση», λέει η συγγραφέας του «This Is Your Brain on Food».
Σούπα, ζαμπόν και άλλα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο
Το μέσο κουτί σούπας περιέχει περισσότερα από 700 χιλιοστόγραμμα νατρίου. Ένα σάντουιτς ζαμπόν περιέχει πάνω από 1.117 χιλιοστόγραμμα. Το TGI Fridays Chicken Parm Pasta κερδίζει το βραβείο με 4.130 mg νατρίου. αυτό είναι σχεδόν διπλάσιο από το συνιστώμενο όριο των 2.300 mg την ημέρα! «Οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι είναι γνωστό ότι βλάπτουν το βλεννογόνο του στομάχου, αυξάνοντας τον κίνδυνο για έλκη και ακόμη και καρκίνο του στομάχου», λέει ο γιατρός-επιστήμονας William W. Li, MD, συγγραφέας του «Eat to Beat Disease: The New Science of How Your Body Can Health Itself».
Γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά
Γνωρίζεις ότι τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη μπορεί να έχουν στομαχικές διαταραχές όταν τρώνε γαλακτοκομικά προϊόντα όπως γάλα, τυρί και γιαούρτι, αλλά ήξερες ότι η υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη ορισμένων γαλακτοκομικών προϊόντων μπορεί να ενοχλήσει το στομάχι σου ακόμα κι αν δεν έχεις δυσανεξία στη λακτόζη; Πάρε, για παράδειγμα, το γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά. Ένα μόνο φλιτζάνι μπορεί να περιέχει πάνω από 6 κουταλάκια του γλυκού ή περισσότερα από 24 γραμμάρια ζάχαρης. Η υπερβολική ζάχαρη μπορεί να προκαλέσει οξέα προβλήματα όπως φούσκωμα, δυσκοιλιότητα, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και διάρροια. Και χειρότερα, «Οι δίαιτες πλούσιες σε ζάχαρη έχει αποδειχθεί ότι έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τη μικροβιακή ποικιλομορφία στο έντερο μετά από μόλις μία εβδομάδα», λέει η Jinan Banna, PhD, RD, αναπληρώτρια καθηγήτρια διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης στο Mānoa. «Η απώλεια της μικροβιακής ποικιλότητας στη μικροχλωρίδα του εντέρου έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται με τις περισσότερες από τις ανθρώπινες ασθένειες που επηρεάζουν τις δυτικές χώρες». Αυτές οι ασθένειες περιλαμβάνουν τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, την παχυσαρκία, τον καρκίνο και τον αυτισμό, σύμφωνα με την έκθεση «Impacts of Gut Bacteria on Human Health and Diseases» στο International Journal of Molecular Sciences.
Καυτερά φαγητά
Τα πικάντικα φαγητά μπορεί να είναι καλά για την υγεία μερικών ανθρώπων, αλλά μπορεί να προκαλούν ανεπιθύμητα αποτελέσματα σε άλλους. Ενώ μια μελέτη στο BMJ σημείωσε ότι οι άνθρωποι που κατανάλωναν πικάντικα τρόφιμα σχεδόν κάθε μέρα της εβδομάδας είχαν 14% μείωση του κινδύνου στη συνολική θνησιμότητα σε σύγκριση με εκείνους που έτρωγαν σπάνια πιπεριές τσίλι, μια άλλη μελέτη στο Neurogastroenterology & Motility έδειξε ότι τα πιο πικάντικα τρόφιμα ( ειδικά αν είσαι νέος ή γυναίκα), τείνουν να έχουν τα πιο συχνά δυσάρεστα γαστρεντερικά συμπτώματα. Τρόφιμα που περιέχουν καψαϊκίνη, το συστατικό που δίνει στα τσίλι τη φλόγα τους, μπορεί να ερεθίσουν το βλεννογόνο του στομάχου, προκαλώντας ναυτία, έμετο, κοιλιακό άλγος και διάρροια.
Τηγανητά, χυμός πορτοκαλιού, καφές, αλκοόλ κ.λπ.
Ο κατάλογος των τροφίμων που είναι ερεθιστικές για το στομάχι και μπορεί να επιδεινώσουν τη γαστρίτιδα είναι μακρύς και ποικίλος, σύμφωνα με τη χειρουργική γαστρεντερολόγο Madhan Kumar, MD, του iCliniq.com. «Η καφεΐνη στον καφέ είναι ερεθιστική για το βλεννογόνο του στομάχου, αλλά ακόμη και υγιεινές επιλογές όπως πολύ όξινα τρόφιμα σαν τα εσπεριδοειδή, το χυμό πορτοκαλιού και το χυμό ντομάτας μπορεί να ερεθίσουν επίσης το βλεννογόνο του στομάχου», λέει. Άλλα τρόφιμα στη μακρά λίστα των πιθανών ερεθιστικών παραγόντων περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τηγανητά, γαλακτοκομικά προϊόντα, ανθρακούχα ποτά, λιπαρά τρόφιμα, σοκολάτα και αλκοόλ. Οτιδήποτε είναι τηγανητό, όπως τηγανητές πατάτες και κοτομπουκιές μπορεί να προκαλέσει καούρα και παλινδρόμηση οξέος.
Υδατάνθρακες FODMAP
Αυτοί οι υδατάνθρακες μπορούν να προκαλέσουν πόνο και φούσκωμα σε άτομα που είναι ευαίσθητα σε αυτούς, ειδικά σε όσους πάσχουν από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Το FODMAP σημαίνει Ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες, τα οποία είναι σάκχαρα βραχείας αλυσίδας που το λεπτό έντερο απορροφά ελάχιστα, σύμφωνα με το Johns Hopkins Medicine. «Πολλά δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα και λαχανικά περιέχουν αυτές τις ενώσεις, επομένως μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP μπορεί να είναι αρκετά περιοριστική σε τρόφιμα που είναι απαραίτητα και θρεπτικά», λέει η επιστήμονας τροφίμων Julie Miller Jones, PhD, ομότιμη καθηγήτρια διατροφής στο Πανεπιστήμιο St. Catherine. «Για αυτή τη δίαιτα, πολλά τρόφιμα κόβονται για αρκετές εβδομάδες και ένα άτομο προσθέτει τροφές μία κάθε φορά για να δει ποιες είναι οι προσβλητικές τροφές». Μερικές από τις πιο κοινές ενώσεις FODMAP είναι η φρουκτόζη (που βρίσκεται σε φρούτα, λαχανικά και πρόσθετα σάκχαρα όπως η επιτραπέζια ζάχαρη και το σιρόπι καλαμποκιού με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη), η λακτόζη (στο γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα), οι φρουκτάνες (σε πολλά δημητριακά, συμπεριλαμβανομένου του σιταριού και του κριθαριού) , γαλακτάνες (που επικρατούν στα όσπρια) και πολυόλες (σε γλυκαντικές ουσίες όπως η σορβιτόλη και η ξυλιτόλη καθώς και σε ορισμένα φρούτα και λαχανικά). Επειδή μια δίαιτα FODMAP είναι πολύ περιοριστική, συνιστάται ιδιαίτερα να συνεργαστείτε με έναν επαγγελματία διαιτολόγο σε όλη τη διαδικασία.
Τεχνητά γλυκαντικά
Παρόλο που είναι εγκεκριμένα από τον FDA, τα τεχνητά γλυκαντικά όπως η σουκραλόζη και η ασπαρτάμη που βρίσκονται σε τρόφιμα «διαίτης», όπως τα αναψυκτικά και τα ζαχαρωτά χωρίς ζάχαρη, μπορεί να προκαλέσουν ανισορροπίες του μικροβιώματος του εντέρου. Σε μια μελέτη του 2018, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα βακτήρια που βρέθηκαν στο πεπτικό σύστημα έγιναν τοξικά όταν εκτέθηκαν σε συγκεντρώσεις μόνο ενός χιλιοστόγραμμου ανά χιλιοστόλιτρο τεχνητών γλυκαντικών. «Αυτό είναι περαιτέρω απόδειξη ότι η κατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών επηρεάζει δυσμενώς τη μικροβιακή δραστηριότητα του εντέρου, η οποία μπορεί να προκαλέσει ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων υγείας», δήλωσε η Δρ Ariel Kushmaro, PhD, μία από τους κύριους συγγραφείς της μελέτης. «Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης μπορεί να βοηθήσουν στην κατανόηση της σχετικής τοξικότητας των τεχνητών γλυκαντικών και της πιθανότητας αρνητικών επιπτώσεων στη μικροβιακή κοινότητα του εντέρου καθώς και στο περιβάλλον».
Ζαχαρούχα δημητριακά
Οι μη οργανικοί κόκκοι που χρησιμοποιούνται στα ζαχαρούχα δημητριακά -και ιδιαίτερα στη βρώμη- περιέχουν ζιζανιοκτόνα όπως το glyphosate που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στο βίωμα του εντέρου (υγιείς βακτηριακοί πληθυσμοί), λέει ο DJ Polzin, DO, οικογενειακός γιατρός που ασκεί τηλεϊατρική για νομάδες ταξιδιώτες μέσω του wildbearmedicine.com. Οι ανισορροπίες στα βακτήρια του εντέρου μπορούν να προκαλέσουν τα πάντα, από γαστρεντερικά προβλήματα έως ασθένειες όπως ο διαβήτης τύπου 2, η παχυσαρκία, ο καρκίνος και η κατάθλιψη.
Ενεργειακά Ποτά
Τα ενεργειακά ποτά περιέχουν καφεΐνη και άλλα διεγερτικά και την υδατοδιαλυτή βιταμίνη Β3 γνωστή ως νιασίνη. Η υψηλή περιεκτικότητα σε καφεΐνη και/ή νιασίνη σε αυτά τα ποτά έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί στομαχικές διαταραχές και ναυτία, μεταξύ άλλων συμπτωμάτων. Ενώ ο κίνδυνος τοξικότητας της νιασίνης είναι χαμηλός, μπορεί να συμβεί, σύμφωνα με τη διατροφολόγο Beth Auguste, RD, του Be Well with Beth. «Είναι δυνατό να την υπερκαταναλώσετε, επομένως θέλετε να ελέγξετε την ετικέτα για να δείτε ποιο ποσοστό της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης περιέχουν αυτά τα ενεργειακά ποτά», λέει η Auguste. Τα σημάδια της τοξικότητας της νιασίνης περιλαμβάνουν έξαψη, ζάλη, χαμηλή αρτηριακή πίεση, κόπωση, πονοκέφαλο, στομαχικές διαταραχές, ναυτία, θολή όραση και φλεγμονή του ήπατος.
