Σηκωθήκατε από το κρεβάτι σας, περπατήσατε έξω 15′ για να ξυπνήσετε και τώρα χρειάζεστε ένα γερό πρωινό για ενέργεια. Γεμίζετε 1 μπολ με γάλα και 2 κουταλιές σούπας δημητριακά και τα συνοδεύετε με μια λαχταριστή ομελέτα. Επιλογές όπως αυτές βρέθηκαν στο στόχαστρο την τελευταία δεκαετία, ειδικά στον λαμπερό κόσμο του Χόλιγουντ. Όλοι θυμόμαστε τη Miley Cyrus να δηλώνει σε συνεντεύξεις της ότι αδυνάτισε κόβοντας μαχαίρι οτιδήποτε περιέχει γλουτένη, από τα μπισκότα μέχρι τις νιφάδες βρώμης και τα ζυμαρικά. Τη μιμήθηκαν πολλοί, χωρίς να έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας (π.χ. την κοιλιοκάκη) που επιβάλλει την αποχή από την ουσία. Σήμερα, οι νέες μελέτες δείχνουν ότι το να αποκλείουμε ομάδες τροφίμων, όπως εκείνα με γλουτένη και τα κορεσμένα λιπαρά (π.χ. τα ζωικά προϊόντα) όχι μόνο δεν μας βοηθάει, αλλά μας κάνει κακό. Στο ρεβεγιόν, λοιπόν, δεν θα καθίσουμε σε μια γωνία μασουλώντας καρότα και σέλερι, αλλά θα απολαύσουμε αρνάκι, γαλοπούλα και πίτες. Οι ειδικοί μάς εξηγούν γιατί και βάζουν τα πράγματα στη θέση τους.
Όχι πια gluten-free
Μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων που αφαίρεσαν τη γλουτένη από το μενού τους, το έκαναν για να χάσουν βάρος. Και η αλήθεια είναι ότι κάτι τέτοιο μας βοηθά στην απώλειά του, η οποία όμως δεν είναι εντυπωσιακή. Μια καινούρια μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική έκδοση Nature και διενεργήθηκε σε 60 υγιείς Δανούς που ακολούθησαν για 8 εβδομάδες μια δίαιτα χαμηλή σε γλουτένη (2 γραμμ./ημερησίως) και για άλλες 8 διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε αυτήν (18 γραμμ./ημερησίως) έδειξε τα εξής: Όταν μειώνουμε τις πηγές γλουτένης στη διατροφή μας, αλλάζει το μικροβίωμα του εντέρου. Όπως αναφέρει ο Δρ Φαίδων Αλέξανδρος Λίντμπεργκ, ειδικός παθολόγος-διαβητολόγος με έδρα τη Νορβηγία, «οι άνθρωποι που συμμετείχαν στη μελέτη και κατανάλωναν λιγότερη γλουτένη έχασαν περίπου 1 κιλό σε 8 εβδομάδες. Ο λόγος φαίνεται να είναι ότι μια τέτοια δίαιτα ενισχύει τα βακτήρια του εντέρου που βοηθούν στην καύση του λίπους».
Βέβαια, όπως ξεκαθαρίζει ο Δρ Λίντμπεργκ, η απώλεια βάρους μπορεί να οφείλεται και στη μείωση των λεγόμενων φρουκτάνων, που είναι υδατάνθρακες που δεν μπορούν να διασπαστούν από το ανθρώπινο πεπτικό σύστημα. Σε κάθε περίπτωση, στη μελέτη οι επιστήμονες δεν εστίασαν στο τι συμβαίνει αν αποκλείσουμε τελείως τη γλουτένη από τη διατροφή μας. Σε αυτό επικεντρώθηκαν πρόσφατα ερευνητές σε συνάντηση της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας στο Όρεγκον. Σύμφωνα με αυτούς, αν στερήσουμε από τον οργανισμό μας τις πηγές αυτές ενδέχεται να αυξήσουμε τον κίνδυνο για εμφάνιση διαβήτη τύπου 2. Όπως δήλωσε ο Σωτήριος Αδαμίδης, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διαβήτη, Μεταβολικού Συνδρόμου & Παχυσαρκίας (ESoDiMeSO), διευθυντής της Α’ Παθολογικής Κλινικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, «για όσους πάσχουν από κοιλιοκάκη ή διαγνωσμένη ευαισθησία στη γλουτένη, η δίαιτα χωρίς το συστατικό είναι μονόδρομος. Οι μη πάσχοντες, όμως, θα πρέπει να το ξανασκεφτούν, γιατί η αποφυγή της πρωτεΐνης αυτής που περιέχεται στο σιτάρι, τη σίκαλη και το αλεύρι ενέχει κινδύνους. Η τεχνητή αφαίρεσή της από τα τρόφιμα φαίνεται ότι ενεργοποιεί μια ανοσολογική απόκριση του οργανισμού που οδηγεί σε διαβήτη».
Επομένως μπορούμε να την ξαναβάλουμε άφοβα στη διατροφή μας; Η διαιτολόγος-διατροφολόγος Νικόλ Τσιάνη απαντά θετικά: «Εκτός από τους πάσχοντες από κοιλιοκάκη, δεν υπάρχει λόγος να αφαιρέσει κάποιος τη γλουτένη από τη διατροφή του, καθώς με αυτόν τον τρόπο αποκλείει μια βασική ομάδα τροφίμων που είναι τα δημητριακά. Στην περίπτωση που κάποιος θέλει να καταναλώνει τρόφιμα ελεύθερα γλουτένης, καλύτερα να διαλέξει εκείνα που δεν την περιέχουν εκ φύσεως, όπως φασόλια, ξηροί καρποί (όχι επεξεργασμένοι), αυγά, κρέας, ψάρι και πουλερικά, φρούτα και λαχανικά και όχι αυτά που έχουν υποστεί επεξεργασία για να αφαιρεθεί. Η τεχνητή αφαίρεση της γλουτένης από τα προϊόντα, σύμφωνα με νέα έρευνα, φαίνεται ότι πυροδοτεί την εμφάνιση διαβήτη».
Αθώα και τα κορεσμένα λιπαρά;
Την ίδια στιγμή ο θόρυβος για τα κορεσμένα λιπαρά που περιέχονται κυρίως σε τροφές ζωικής προέλευσης (π.χ. κρέας, τυρί, αυγά) δεν λέει να κοπάσει, καθώς κάποιες νέες έρευνες δείχνουν ότι δεν είναι επικίνδυνα για την καρδιά, όπως πιστεύαμε μέχρι σήμερα. Ο Δρ Αδαμίδης τονίζει ότι πλέον υπάρχει πιο ακριβής τεχνολογία, εκείνη του μαγνητικού συντονισμού, που βλέπει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο: Αν ο αριθμός των σωματιδίων της κακής (LDL) χοληστερόλης στο αίμα είναι κάτω από ένα όριο, ο κίνδυνος για καρδιαγγειακό επεισόδιο είναι μικρότερος, ακόμη κι αν οι τιμές της ολικής χοληστερόλης είναι πολύ υψηλές. Η κατανάλωση αυγών έχει πια απενοχοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό, ενώ οι τιμές της χοληστερίνης από μόνες τους δεν αρκούν για να μας πουν αν κάποιος έχει ή όχι αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Όπως συνεχίζει ο γιατρός, ο κανόνας της ισορροπημένης διατροφής ισχύει για όλους, αλλά πλέον εστιάζουμε περισσότερο στο να αποφεύγουμε τους κακούς υδατάνθρακες και την πρόσληψη ζάχαρης, ενώ έως δύο φορές την εβδομάδα μπορούμε να ποντάρουμε σε πηγές καλών πρωτεϊνών, ακόμα και ζωικών (π.χ. ψάρι, οργανικό κρέας). Εξάλλου, «μόνο το 10% της προσλαμβανόμενης χοληστερόλης που παίρνουμε από την τροφή μετράται στο αίμα, γιατί η υπόλοιπη παράγεται από το ήπαρ».
Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι το αγελαδινό βούτυρο, τα λιπαρά κρέατα, το τυρί, το γάλα και ο κρόκος του αυγού είναι ασφαλή; «Σύμφωνα με νέα έρευνα, η κατανάλωση μιας λογικής ποσότητας κορεσμένων λιπών στην καθημερινή διατροφή δεν συνιστά κίνδυνο για την υγεία» καταλήγει η διατροφολόγος. Και εκεί ακριβώς φαίνεται να βρίσκεται η απάντηση: στο να μη στερούμαστε τις γεύσεις που απολαμβάνουμε από όλες τις ομάδες τροφίμων, αρκεί να μην ξεχνάμε το μέτρο στο φαγητό μας.
Το μενού της γιορτής
Η διαιτολόγος-διατροφολόγος Νικόλ Τσιάνη προτείνει για τα Χριστούγεννα ένα υγιεινό πρόγραμμα στο οποίο μπορούμε να ενσωματώσουμε με μέτρο κορεσμένα λιπαρά και πηγές γλουτένης.
Πρωινό: Δημητριακά ολικής άλεσης, 1 φρούτο, 5 αμύγδαλα, 1 ποτήρι γάλα 1,5% με λίγη κανέλα
Δεκατιανό: 1 φρούτο & 1 χούφτα ξηροί καρποί
Μεσημεριανό: Αρνί με πατάτες στον φούρνο, σαλάτα εποχής με 8-10 ελιές
Απογευματινό: 1 μελομακάρονο
Βραδινό: Ομελέτα με λαχανικά, σαλάτα εποχής και 1 μερίδα τυρί (σε μέγεθος σπιρτόκουτου).
