Εσείς πώς κάνετε δίαιτα; Μετράτε θερμίδες; Έχετε στα ντουλάπια σας μόνο προϊόντα ολικής άλεσης και στο ψυγείο σας βιολογικές τροφές και χυμούς detox; Μήπως έχετε αφαιρέσει τα γλυκά από τη διατροφή σας; «Ξεχάστε αυτές τις ανοησίες. Είναι κουραστικές. Έχω κάνει τα ίδια» μας λέει στην εισαγωγή του βιβλίου της Just Eat It (Απλά φάτο, εκδ. Pan Macmillan) η Laura Thomas, διατροφολόγος με έδρα τη Βρετανία. Η ίδια κάποτε είχε εμμονή με το τι έτρωγε, σήμερα όμως υποστηρίζει ότι η πιο επιτυχημένη δίαιτα είναι η αποχή από αυτήν. Η ειδικός είναι οπαδός του κινήματος «Διαισθητική διατροφή» (intuitive eating), σύμφωνα με το οποίο ξεχνάμε τη λέξη δίαιτα, τους κανόνες, πετάμε θερμιδομετρητές και πλάνα διατροφής. Ξεκινάμε να αγαπάμε το σώμα μας και αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες του, ενώ επαναπροσδιορίζουμε τη σχέση μας με τις τροφές. Στο ίδιο μήκος κύματος και άλλοι συνάδελφοί της, όπως η Jenna Hollenstein με έδρα τη Νέα Υόρκη. Αλήθεια, ποιες είναι οι αρχές του νέου κινήματος για άψογο σώμα χωρίς θυσίες που διαδίδεται σε Ευρώπη και Αμερική;
No rules
Για τις… παρενέργειες που έχουν οι περισσότερες δίαιτες, όπως αργός μεταβολισμός και προσθήκη βάρους, έχουν μιλήσει πολλοί επιστήμονες, οι οποίοι μας συμβουλεύουν να εκπαιδευτούμε στον τρόπο που σχετιζόμαστε με το φαγητό. Τη σημασία που έχουν ο ψυχολογικός παράγοντας και η καλή σχέση με το σώμα μας τόνισε πριν από λίγα χρόνια στο βιβλίο του Η Δίαιτα της Κινέζας Πριγκίπισσας (εκδ. Opera) και ο ψυχολόγος Arthur Rowsan, που έβαλε την ηρωίδα του να δοκιμάζει όλες τις δίαιτες που της πρότειναν (από επιστήμονες μέχρι βουδιστές φιλόσοφοι), χωρίς επιτυχία. Η ίδια δεν έφτιαξε την εικόνα που είχε για τον εαυτό της, ενώ ο στόχος της θύμιζε καταναγκασμό.
Στην ψυχολογική παράμετρο επανέρχονται σήμερα οι ειδικοί που μιλούν για τη διαισθητική διατροφή. Όπως αναφέρει η Laura Thomas, το να τρώμε με οδηγό τη διαίσθησή μας σημαίνει να αφουγκραζόμαστε το σώμα μας και να αξιολογούμε την αίσθηση πείνας και κορεσμού. «Όσοι τρώνε με αυτό τον τρόπο έχουν λιγότερες πιθανότητες να σκέφτονται συνέχεια το φαγητό ή να διαχωρίζουν τις τροφές σε καλές και κακές. Αντί γι’ αυτό, συχνά επιλέγουν τις τροφές με κριτήρια την ικανοποίηση (π.χ. γεύση), την υγεία, την ενέργεια, την αντοχή και την απόδοση που τους προσφέρουν». Το πρώτο βήμα είναι να καταγράφουμε καθημερινά σε ένα ημερολόγιο το πρόγραμμά μας (φαγητό και δραστηριότητες). Αυτό θα μπορούσε να είναι κάπως έτσι:
Πρόγραμμα
Γεύμα: πρωινό
Δείκτης πείνας/κορεσμού προτού φάτε: 2 (κλίμακα 0-5)
Τι έφαγα: Αβοκάντο toast με 1 αυγό ποσέ
Δείκτης πείνας μετά: 5
Αισθήματα: Κούραση, στρες, ανησυχία
Σημειώσεις: Ήθελα το τοστ, αλλά σκέφτηκα ότι δεν είναι αρκετά υγιεινό. Άφησα το μισό γιατί το ψωμί ήταν λευκό και ένιωθα ότι είχε πολλούς υδατάνθρακες. Ανησύχησα που δεν είχα πολλά λαχανικά και έπρεπε να έχω βάλει κάποια. Κατέληξα να τρώω γρήγορα και να νιώθω φούσκωμα και ενοχή.
Το να καταγράφουμε τα παραπάνω μας βοηθά να καταλάβουμε τα λάθη μας και να βελτιώσουμε στη συνέχεια τη συμπεριφορά μας.
Αντίστοιχα, οι νέοι κανόνες μπορούν να συμπυκνωθούν στους εξής:
-Δεν βάζουμε κανόνες
-Δεν αποκλείουμε τροφές
-Αποβάλλουμε το στρες για το φαγητό
-Δεν έχουμε ενοχές κάθε φορά που τρώμε γλυκό
-Απολαμβάνουμε το φαγητό
-Καταναλώνουμε τροφές που χαρίζουν ενέργεια.
Μερικά σνακ που προτείνει για να μην τσιμπολογάμε και να έχουμε ενέργεια είναι:
-Χυλός βρώμης με κανέλα, κομμάτια μήλου και σταφίδες (στο φούρνο)
-Αβγά σκραμπλ με αβοκάντο
-Ομελέτα φούρνου με τυρί
-Μάφιν με μπέικον, μαρούλι, ντομάτα και λίγη μουστάρδα ή μαγιονέζα
-Μικρή μπαγκέτα με άλειμμα τυριού και 1 φέτα σολομού
-Ψιλοκομμένη γλυκοπατάτα με ψητά αυγά και πουρέ αβοκάντο
Δαμάστε τις λιγούρες
Στη «διαισθητική δίαιτα» οι διατροφολόγοι δεν υποστηρίζουν ότι μπορούμε να τρώμε ό,τι και όσο θέλουμε. Πιστεύουν όμως ότι αντί να ακολουθούμε πιστά πλάνα διατροφής με αμφίβολα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, μια καλύτερη επιλογή είναι να τρώμε υπακούοντας στην πραγματική πείνα. Η Jenna Hollenstein στο βιβλίο της Eat to Love (Τραφείτε για να Αγαπήσετε) μας προτείνει μια άσκηση που θα μας βοηθήσει να αναγνωρίζουμε το συναισθηματικό φαγητό: Καθίστε σε ένα ήσυχο δωμάτιο και βάλτε την τροφή της επιλογής σας μπροστά σας (μία με την οποία έχετε σχέση λατρείας, π.χ. σοκολάτα, πίτσα κ.ά.). Πάρτε 3 βαθιές αναπνοές και αναρωτηθείτε πώς νιώθετε. Πεινάτε; Σκεφτείτε όσους εργάστηκαν για να φτάσει η τροφή στο πιάτο σας. Μετά τοποθετήστε το κομμάτι στην παλάμη σας. Μυρίστε το. Μυρίζει καλύτερα ή χειρότερα από όσο περιμένατε; Έχει αλλάξει το αίσθημα της πείνας; Φέρτε το στο στόμα σας και ακουμπήστε το στα χείλη σας. Πώς νιώθετε που δεν καταναλώνετε αμέσως την τροφή; Μετά βάλτε μια μπουκιά στο στόμα σας και μασήστε αργά. Παρατηρήστε πώς αλλάζουν η υφή, η θερμοκρασία, η γεύση. Πώς νιώθετε τώρα; Πεινάτε; Θέλετε ακόμη το ίδιο έντονα να συνεχίσετε να τρώτε; Κάντε το ίδιο και με τα υπόλοιπα κομμάτια.
Έχω διαίσθηση όταν τρώω;
Καλό είναι να βρείτε το σκορ της διαίσθησής σας και να δουλέψετε πάνω σε αυτό, ακολουθώντας το παρακάτω τεστ. Δώστε έναν βαθμό κάθε φορά που συμφωνείτε. Όσο χαμηλότερο το σκορ, τόσο περισσότερο ακολουθείτε τη διαίσθησή σας. Αν έχετε σκορ 15-19, απευθυνθείτε σε ειδικό γιατί πιθανόν έχετε πρόβλημα με το βάρος σας.
– Αποφεύγω κάποιες τροφές όπως λιπαρά, υδατάνθρακες, ζάχαρη
– Θεωρώ κάποιες τροφές απαγορευμένες
– Θυμώνω με τον εαυτό μου όταν τρώω κάτι ανθυγιεινό
– Αν έχω λιγούρες, δεν υποκύπτω
-Τρώω επειδή πεινάω πραγματικά και όχι για να νιώσω καλά
Τρώω όταν νιώθω:
-Ανησυχία, κατάθλιψη, λύπη
-Μοναξιά
-Πλήξη
-Στρες
-Δεν εμπιστεύομαι το σώμα μου στο πότε να φάω
-Δεν εμπιστεύομαι το σώμα μου στο τι να φάω
-Δεν εμπιστεύομαι το σώμα μου στο πόσο να φάω
– Δεν εμπιστεύομαι το σώμα μου στο πότε να σταματήσω να τρώω
– Δεν μπορώ να καταλάβω πότε πεινάω λίγο
-Δεν μπορώ να καταλάβω πότε έχω λίγο φούσκωμα
-Τις περισσότερες φορές δεν θέλω να τρώω θρεπτικές τροφές
– Δεν τρώω συχνά τροφές που δίνουν ενέργεια και αντοχή στο σώμα μου
-Δεν τρώω συχνά τροφές που με βοηθούν να αποδίδω
