Το γεγονός ότι η κα. Μαρία Καμμά – Αλειφέρη είναι η Δήμαρχος του νησιού της Τήλου επί 11 συνεχή χρόνια, ίσως να αρκεί για να καταλάβει κανείς τον υποδειγματικό και καθόλου αυτονόητο στην τοπική αυτοδιοίκηση τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τον τόπο της. Επί της δημαρχίας της, η Τήλος βρίσκεται διαρκώς στους τίτλους εγχώριων αλλά διεθνή μέσων με τις καλύτερες αφορμές.
Από το 2019, στο πλαίσιο του Project Tilos, η Τήλος είναι ενεργειακά αυτόνομη σχεδόν όλο το χρόνο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προωθεί σταθερά την ηλεκτροκίνηση. Το Δημοτικό Συμβούλιο της Τήλου ήταν το πρώτο που ομόφωνα αποφάσισε να δεχτεί και να φιλοξενήσει πρόσφυγες στην κοινότητα του, ενώ φέτος συμπληρώνεται ένας χρόνος από τότε που το νησί, έγινε το πρώτο της χώρας μας με μηδενικά απόβλητα, αποτέλεσμα του προγράμματος Just Go Zero Tilos με την έγκριση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και την υποστήριξη της εταιρίας Polygreen που παρέχει διεθνώς ολοκληρωμένες και καινοτόμες λύσεις κυκλικής οικονομίας. Με αυτή την αφορμή μιλήσαμε με την κα. Καμμά – Αλειφέρη και μάθαμε πώς ένα μικρό νησί στο σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων κάνει τόσο «μεγάλα» πράγματα.
«Η δημοτική αρχή αυτού του νησιού εδώ και 40 χρόνια είναι προσανατολισμένη στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού. Οπότε ήταν φυσικό επακόλουθο μετά από όλες αυτές τις ενέργειες που έχουμε κάνει για αυτό, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, να ασχοληθούμε και με τα απορρίμματα», εξηγεί η Δήμαρχος ξετυλίγοντας το νήμα της βιωσιμότητας. Όπως αναφέρει, η διαχείριση των απορριμμάτων, ιδιαίτερα στα μικρά νησιά, είναι μια ανοιχτή πληγή για τον τόπο, για αυτό και δεν χρειάστηκε να σκεφτεί πολύ να πάρει το ρίσκο να κάνει την Τήλο το πρώτο νησί της Ελλάδας με μηδενικά απόβλητα.
Τι σημαίνει zero waste; Ότι κάθε απόβλητο που παράγεται στο νησί συλλέγεται και αξιοποιείται με βάση τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, με στόχο να μην αφήνει αποτύπωμα στο φυσικό περιβάλλον. Πώς; Στην Τήλο δεν υπάρχει πια ούτε ΧΥΤΑ, αλλά ούτε και κάδοι. Ο διαχωρισμός των αποβλήτων χωρίζεται σε τρεις ροές (ανακυκλώσιμα, μη ανακυκλώσιμα όπως χαρτιά τουαλέτας και αποτσίγαρα και οργανικά απόβλητα), γίνεται από τους κατοίκους, τις επιχειρήσεις και τους επισκέπτες του νησιού σε ειδικές τσάντες και η συλλογή τους πραγματοποιείται πόρτα-πόρτα, (2 φορές την ημέρα από τις επιχειρήσεις και 3 φορές την εβδομάδα το χειμώνα και 4 το καλοκαίρι από τις κατοικίες) με ηλεκτρικά οχήματα από την Polygreen. Από εκεί, μεταφέρονται στο Κέντρο Κυκλικής Καινοτομίας – 3Κ, που αντικατέστησε τον παλιό ΧΥΤΑ του νησιού, για να γίνει η απαραίτητη προετοιμασία τους για την περαιτέρω κυκλική τους διαχείριση, δηλαδή: κομποστοποίηση, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση.
Για να πραγματοποιηθεί ένα τέτοιο project είναι απαραίτητη η συνεργασία της κοινότητας. Η κα. Καμμά – Αλειφέρη, έχει απόλυτη πίστη στους κατοίκους του νησιού, ωστόσο σημειώνει πώς η ανταπόκρισή τους υπήρξε μια ευχάριστη έκπληξη. «Το πόσο δεκτικός είναι ένας πληθυσμός σε αυτό το εγχείρημα, το πόσο ευλαβικά τηρούν την όλη διαδικασία, από τους μικρούς μαθητές μέχρι τους κατοίκους τρίτης ηλικίας ήταν εκπληκτικό. Ξέρετε δεν υπάρχει εύκολο ή δύσκολο. Το θέμα είναι να υπάρχει θέληση. Αυτή τη στιγμή το ποσοστό της ανακύκλωσης στο νησί μας είναι στο 87,2%. Είναι ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στον κόσμο. Έχουμε 100% εκτροπή από την ταφή των απορριμμάτων και αυτό το 10,8% που δεν ανακυκλώνεται αξιοποιείται είτε ως κομπόστ, είτε ως ενεργειακό καύσιμο, δεν πάει τίποτα χαμένο. Αυτό είναι το μαγευτικό».
Αν κάτι ακούει πολύ συχνά η Δήμαρχος Τήλου, εκτός από επευφημίες και συγχαρητήρια είναι το ότι η πράσινη ανάπτυξη στο νησί πετυχαίνει, επειδή η κοινότητα είναι μικρή, όμως εκείνη γνωρίζει ότι η επιτυχία τέτοιων project έγκειται στην ευαισθητοποίηση των κατοίκων και κυρίως στη γλώσσα που χρησιμοποιεί η τοπική αυτοδιοίκηση για να την ενεργοποιήσει. «Πιστεύουμε ακράδαντα ότι το επίκεντρο όλων πρέπει να είναι ο άνθρωπος, η ευτυχία του. Αλλά ένας άνθρωπος για ένα ευτυχισμένος πρέπει να ζει σε ένα υγιές περιβάλλον. Και ξέρετε κάτι; Δεν χρειάζονται οι περίπλοκες ορολογίες και οι βαρύγδουπες λέξεις που λέμε καμιά φορά και μπερδεύουμε τον κόσμο. Ο πολίτης, ο παππούς και η γιαγιά που έζησαν εδώ όλα τους τα χρόνια, το βλέπουνε πολύ απλά. “Να προστατεύσουμε το νησάκι μας”. Και το νησάκι μας περιλαμβάνει τα πάντα, από την παραλία, το βουνό ακόμη και την ελιά που στέκει εκεί 150 χρόνια. Πρέπει να μιλάμε στον κόσμο απλά. Για αυτό τους έχουμε κερδίσει και τους έχουμε μαζί μας».
Το «πράσινο» μέλλον της Τήλου δεν σταματάει εδώ. Ήδη, η κα. Καμμά – Αλειφέρη σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και τον καθηγητή κ. Γιάννη Καλδέλλη και την ομάδα του, με την οποία δούλεψαν μαζί και για το Tilos Project, αλλά και το Πολυτεχνείο ξεκινούν ένα νέο εγχείρημα διαχείρισης υδάτινων πόρων που φιλοδοξούν να έχει ολοκληρωθεί στο τέλος του χρόνου.
Κεντρική φωτογραφία: Ζαφείρης Οικονόμου