Η πρώτη φορά που έφτασε στο κινητό μου φωτογραφία της Ada και την είδα, είπα: “Αυτό είναι το παιδί μου”. Τότε ήταν που γεννήθηκε μέσα μου το σποράκι της αγάπης μου για εκείνη. Γιατί έτσι την αντιλαμβάνομαι εγώ την αγάπη: σαν κάτι που μεγαλώνει. Πιστεύω ότι έτσι γεννιέται η αγάπη και στις βιολογικές μαμάδες. Δεν έχουμε διαφορά από εκείνες. Το συναίσθημα αυτής της πολύτιμης μητρικής αγάπης αναπτύσσεται μέσα από τις κοινές εμπειρίες.
Έχω περάσει από όλες τις φάσεις σε σχέση με τη μητρότητα και τις έχω αγκαλιάσει όλες. Έχω υπάρξει σε μακροχρόνιες σχέσεις θέλοντας να κάνω οικογένεια -χωρίς να τα καταφέρω-, έχω περάσει περιόδους που έλεγα “τώρα προτεραιότητα έχει η δουλειά μου” και υπήρξε εποχή που σκεφτόμουν ότι μια χαρά είμαι αυτή τη στιγμή, γιατί να ταράξω όλα αυτά που έχω καταφέρει;
Το μυστικό είναι να λέμε αυτό που θέλουμε τη δεδομένη στιγμή, να δείχνουμε εμπιστοσύνη σε αυτό και να μην ξεχνάμε ότι έχουμε πάντα το δικαίωμα να αλλάξουμε γνώμη. Εγώ έτσι ζω. Οι γυναίκες, πολλές φορές, κάνουμε και εμείς οι ίδιες το λάθος να μη δίνουμε επιλογή στην επιλογή μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οφείλουμε να είμαστε ανοιχτές στο να αλλάζουμε. Είναι υγιές και λογικό να αλλάζουν και τα θέλω μας.
Ada: Φόρεμα, Zara.
Δεν μπορώ να προσδιορίσω από πότε υπήρχε στο μυαλό μου η σκέψη να υιοθετήσω ένα παιδί. Το ότι αυτό το παιδί θα είναι από την Αφρική γεννήθηκε ως ιδέα μέσα από τα ταξίδια μου εκεί. Αγάπησα τα παιδιά της, γιατί με έναν δικό τους τρόπο με έκαναν να ανακαλύψω έναν άλλο κόσμο. Όλες αυτές τις σκέψεις τις μοιραζόμουν με τον σύντροφό μου. Η υιοθεσία ήταν η πρώτη μου επιλογή εκείνη τη δεδομένη στιγμή. Χωρίς αυτή η επιλογή να αναιρεί ότι θα ήθελα κάποια στιγμή να κάνω και βιολογικό παιδί. Από την αρχή της γνωριμίας μου με τον σύντροφό μου του είχα κάνει αυτή την κουβέντα και ήταν και ενήμερος και σύμφωνος.
Έπειτα συνέβησαν μια σειρά γεγονότα. Γνώρισα μια γυναίκα που είχε μόλις υιοθετήσει από την Αιθιοπία. Μέσα στην ίδια εβδομάδα πήγα και είδα μια θεατρική παράσταση που ξεκινούσε με τη φράση: “Μαμά, θα υιοθετήσω ένα παιδί”. Ήταν αυτά τα σημάδια που με έκαναν να πω μέσα μου ότι ήρθε η στιγμή να ξεκινήσω τη διαδικασία. Χάρηκα όταν μου είπαν από τη Διεθνή Κοινωνική Υπηρεσία ότι εκείνη την περίοδο υπήρχε ανοιχτό κανάλι όσον αφορά τη διαδικασία με την Ουγκάντα, γιατί ήταν μια χώρα που είχα πάει και ένιωθα οικειότητα.
Ada: Φόρεμα, Zara.
Η διαδικασία δεν ήταν ρόδινη. Και δεν μπορώ να πω ότι το πρακτικό ήταν πιο δύσκολο από το συναισθηματικό ή το αντίθετο. Τώρα περνώ τις δυσκολίες που περνά κάθε μαμά, τότε όμως ήταν μια πολύ δύσκολη και κάποιες φορές σκοτεινή περίοδος. Χρειάστηκε να ζήσω πάνω από έναν χρόνο μακριά από όλα αυτά που εγώ αισθάνομαι ως ασφάλεια και, μάλιστα, όχι οπουδήποτε στον κόσμο, αλλά στην Αφρική. Χρειάστηκε να αντιμετωπίσω προβλήματα υγείας και πολλά ζητήματα με το παιδί. Ήταν ένα παιδί δύο χρόνων, μια έτοιμη προσωπικότητα και έπρεπε να βρούμε τρόπο να αγαπηθούμε μεταξύ μας, την ίδια στιγμή που είχαμε πρακτικά θέματα επιβίωσης, τόσο δικά μου όσο και δικά της. Βρέθηκα στην άλλη άκρη της Γης με ένα παιδί που δεν είχα προλάβει να αγαπήσω. Η αγάπη άρχισε να κυλάει αργά μέσα μου και να μεγαλώνει, όπως και η σχέση μας.
Μέσα σε όλα αυτά εγώ έπρεπε να γίνομαι και η μαμά της Ada. Πώς να κάνεις ένα παιδί να νιώσει ασφάλεια; Ήθελα να με αγαπήσει γι’ αυτό που είμαι. Δεν ήθελα να δημιουργήσω μια σχέση εξάρτησης και ανάγκης. Δεν ήθελα να με δει σαν σωτήρα για εκείνη ή να νιώσει ότι εξαρτάται από εμένα για την επιβίωσή της επειδή δεν είχε άλλη επιλογή. Το να γίνομαι η μαμά της Ada ήταν μια μεταλλακτική διαδικασία. Και αυτό είναι μια διεργασία που δεν ολοκληρώθηκε, αλλά συνεχίζεται κάθε μέρα.
Η Ada είναι η χαρά της ζωής: τραγουδάει και χορεύει συνεχώς. Τη βλέπω και χαίρομαι. Είναι εξωστρεφής και αυτό με βοηθάει να συναντιέμαι μαζί της. Δεν κρατάει τίποτα μέσα της. Έρχεται και με βρίσκει με όλα της τα συναισθήματα στην πιο αγνή τους μορφή. Όταν επιστρέψαμε στο σπίτι μας υπήρξαν άλλου είδους δυσκολίες. Δυσκολίες που κυρίως τις αντιμετώπισα εγώ. Για εκείνη ήταν κάπως πιο εύκολο να προσαρμοστεί, όπως συμβαίνει με όλα τα παιδιά. Άλλωστε, με την οικογένειά της εδώ κάναμε καθημερινά βιντεοκλήσεις, ήξερε τους ανθρώπους της, είχε δει το δωμάτιό της, τα σκυλιά μας. Ήξερε ότι θα πάει σχολείο. Ήταν πολύ καλά προετοιμασμένη. Εγώ δυσκολεύτηκα γιατί γύρισα ένας άλλος άνθρωπος. Γύρισα πίσω στην Αθήνα με μια μεγάλη βαλίτσα μέσα στην οποία είχα έναν άλλο εαυτό. Έπρεπε να ξανασυναντηθώ με τους δικούς μου ανθρώπους, να δείξω ακόμη και στους γονείς μου ότι δεν ήμουν πια το παιδί που ήξεραν. Ακόμη και σήμερα μερικές φορές νιώθω ότι επανεντάσσομαι. Έπρεπε να βρω νέες ισορροπίες παντού γύρω μου, στην οικογένειά μου, στους φίλους, ακόμη και στη δουλειά. Ένιωθα παράλληλα πληρότητα, αλλά και κούραση. Αυτή την αλλαγή την αγκάλιασα. Για να μπω σε μια τέτοια διαδικασία σήμαινε ότι ήθελα να αλλάξω. Οπότε, φυσικά και την αγκάλιασα. Σφιχτά. Την καλωσόρισα. Ακόμα την καλωσορίζω. Δεν νιώθω ότι αποχαιρέτησα κάτι, αλλά όταν γίνεσαι μαμά, έρχεται ένας ρόλος που σου μένει για πάντα. Το πιο δύσκολο με τη μητρότητα είναι οι τύψεις που νιώθω. Τύψεις που δεν είμαι εκεί, ότι δεν έχω πει κάτι σωστά, ότι δεν έκανα κάτι όπως έπρεπε. Ωστόσο, δεν με καταπίνουν, τις έχω αποδεχτεί. Τις αγκαλιάζω και αυτές γιατί νιώθω ότι κάπως με “βοηθάνε” ώστε να προσπαθώ να κάνω το καλύτερο. Το τι είναι βέβαια καλύτερο δεν γίνεται να το ξέρεις. Μακάρι να υπήρχε ένας οδηγός μητρότητας.
Προφανώς και το έχω σκεφτεί, ότι μπορεί το παιδί μου να αντιμετωπίσει κάποια θέματα όσον αφορά την καταγωγή του, αλλά δεν το έχω φοβηθεί. Έχω την Ελλάδα πολύ ψηλά σε αυτά τα θέματα, και η δική μας γενιά έχει δουλέψει πολύ για να σέβεται το διαφορετικό. Το καλύτερο είναι να κάνω ό,τι μπορώ ώστε εκείνη να είναι καλά με τον εαυτό της. Όχι να την προετοιμάσω ότι κάποιος θα της πει ή θα της κάνει κάτι κακό. Θέλω η Ada να βρει το ταλέντο της, όποιο και αν είναι αυτό. Να αισθάνεται ασφάλεια. Αυτό χτίζω μαζί της καθημερινά. Είμαι έτοιμη να απαντήσω σε όποια ερώτηση μου κάνει. Τα παιδιά ρωτάνε ό,τι χρειάζονται και ό,τι αντέχουν. Και η Ada ρωτάει μέχρι εκεί που θέλει να ξέρει. Αυτό της αρκεί. Δεν ονειρεύομαι έναν υπέροχο κόσμο για το παιδί μου. Αυτό θα ήταν ουτοπικό. Ονειρεύομαι, όμως, την κόρη μου μέσα στον κόσμο να τα καταφέρνει, να είναι ανοιχτή με τους ανθρώπους, δυνατή, να βρίσκει τρόπους να είναι χαρούμενη.
Έβλεπα τη μητρότητα κάπως ρομαντικά. Αν δεν τη βιώσεις, δεν μπορείς να τη χαρακτηρίσεις. Δεν μπορείς να πάρεις την εμπειρία κάποιου άλλου και να την καρπωθείς. Όταν γυναίκες από τον στενό μου κύκλο μου εκμυστηρεύτηκαν ότι και εκείνες δεν αγάπησαν το παιδί τους από την αρχή, αναρωτήθηκα γιατί δεν μου το είχαν πει νωρίτερα. Γιατί εγώ πέρασα πολύ δύσκολα και ένιωθα τύψεις που δεν αγάπησα την Ada με την πρώτη ματιά. Έχουμε μια τάση να τα κουκουλώνουμε τα περί μητρότητας και να παρουσιάζουμε το αφήγημά της ροζ. Όμως η μητρότητα έχει πρακτικές και ψυχολογικές δυσκολίες. Κάνω ψυχοθεραπεία τα τελευταία πέντε χρόνια. Δεν θα τα κατάφερνα διαφορετικά. Όλοι οι γονείς θα πρέπει να έχουμε μια υποστήριξη. Μπορεί, λοιπόν, η μητρότητα να μην είναι μόνο ρομαντική όπως φανταζόμουν, αλλά έχει μέσα της μια δύναμη, μια ενέργεια που σε κάνει να εξελίσσεσαι. Είναι το πιο ουσιαστικό και εξελικτικό ταξίδι που έχω κάνει.
Η δουλειά συνεχίζει να με κάνει να αναπνέω και να με γεμίζει ενέργεια. Το παιδί αυτή την ενέργεια μπορεί να την εξαντλήσει σε μόλις δύο ώρες. Κάνω, όμως μια δουλειά που αγαπώ, μια δουλειά που νιώθω ότι έχω γεννήσει. Σαφώς και έχουν επηρεαστεί οι συλλογές μου από τη μητρότητα. Έτσι κι αλλιώς εγώ εμπνέομαι από τον τρόπο ζωής μου και σχεδόν ποτέ από τις τάσεις. Η ανάγκη να νιώθω άνετα, για παράδειγμα, φαίνεται στις συλλογές που προέκυψαν από τότε που είμαι μητέρα, αλλά παράλληλα παραμένω σταθερή με τα city looks που αγαπώ. Επίσης, με μια μαμά που γνωριστήκαμε στην Ουγκάντα και η οποία είναι γραφίστρια φτιάξαμε μια σειρά από african prints που εγώ μετέτρεψα σε ρούχα, θέλοντας να γιορτάσουμε τη φιλία μας που γεννήθηκε εκεί.
Ada: Φόρεμα, Zara.
Σε μια μαμά που θέλει να κάνει το ίδιο μ’ εμένα θα της έλεγα ότι χρειάζεται υπομονή, ότι είναι το πιο μαγικό, αλλά και το πιο δύσκολο ταξίδι. Ένα ταξίδι που δεν τελειώνει ποτέ και αυτό εμένα με εμπνέει. Και αυτό που πρέπει να έχουμε όλες οι μαμάδες στο μυαλό μας είναι να ζητάμε βοήθεια. Κάθε είδους. Να μην ντρεπόμαστε να ζητάμε. Από το περιβάλλον μας ή από κάποιον ειδικό. Αυτό αποτελεί και ένα καταπληκτικό μάθημα για το παιδί. Παίρνοντας βοήθεια μπορείς να καταφέρεις κάτι που δεν θα το κατάφερνες χωρίς αυτήν. Η βοήθεια σε εξελίσσει.
Ada: Φόρεμα, Zara.
Πλέον, κατανοώ τις μαμάδες, κυρίως στις κακές και δύσκολες στιγμές. Παλιότερα τις κατέκρινα. Σκεφτόμουν ότι δεν γίνεται να είναι μόνο μαμάδες και να μη βρίσκουν χρόνο για τα υπόλοιπα. Αλλά ξέρετε κάτι; Υπάρχει μια περίοδος που αντέχεις να είσαι μόνο μαμά, γιατί δεν έχεις κουράγιο, δύναμη και χώρο να είσαι κάτι άλλο. Τις κατάλαβα τις μαμάδες. Τις κατανόησα. Ακόμη και όταν τις βλέπω σε κάποια κακή στιγμή, σκέφτομαι τι μπορεί να περνάνε και ότι μπορεί να χρειάζονται κι εκείνες μια αγκαλιά.
Και από την άλλη, πρέπει και οι μαμάδες να σταματήσουμε να θεωρούμε ότι όσες δεν έχουν παιδιά δεν μπορούν να μας καταλάβουν. Αν τους εξηγήσουμε, θα καταλάβουν και δεν θα μας κακοχαρακτηρίσουν αν τους αποκαλύψουμε ακόμη και τις σκοτεινές και δύσκολες στιγμές. Επίσης, οι γυναίκες που δεν είναι μητέρες, μπορούν να είναι εξίσου ευαίσθητες με τα παιδιά. Η ευαισθησία δεν γεννιέται με τη μητρότητα. Μια τέτοια σύμπραξη μεταξύ των γυναικών θα μας βοηθήσει. Εμάς, αλλά και την ίδια την έννοια της μητρότητας και, φυσικά, τα παιδιά μας».
Φωτογράφος: Ολυμπία Κρασαγάκη
Styling: Χρηστός Αλεξανδρόπουλος, Βίβιαν Ρουβέλα
Μακιγιάζ/Μαλλιά: Άννα Μπακατσάκη/Beehive Artists
