Το «clean beauty» είναι η πιο δυνατή τάση στον κόσμο της ομορφιάς αυτή τη στιγμή. Διάσημα brands που βασίζονται στους θησαυρούς της φύσης αλλάζουν τώρα πρόσωπο, δεσμεύονται να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα για να σώσουν τη βιοποικιλότητα και να στηρίξουν την αειφορία. Σίγουρα έχεις κι εσύ κάποια στιγμή επενδύσει στην αγορά φυσικών καλλυντικών, βάζοντας στο καλάθι σου προϊόντα ομορφιάς που χαρακτηρίζονται ως φυσικά, φυτικά, βιολογικά, οργανικά, vegan, ή cruelty free. Καθώς η ανησυχία για την κλιματική αλλαγή αυξάνεται, οι καταναλωτές είναι πιο υποψιασμένοι, ενημερώνονται και θέλουν να ξέρουν τι επιπτώσεις θα έχει στο περιβάλλον κάθε αγορά που κάνουν. Η λογική, μάλιστα, των beauty addicts που ανήκουν στους millennials και την Generation Χ είναι απλή: «Η ενυδατική μου κρέμα βλάπτει τον πλανήτη; Αν ναι, δεν έχει θέση στο μπουντουάρ μου».
Φωτογράφιση: Baard Lunde
Στόχος: η διαφύλαξη των φυσικών πόρων
Για περισσότερα από 10 χρόνια η επιστημονική κοινότητα δουλεύει πάνω στη φιλοσοφία «cleaner and greener» για τις καλλυντικές φόρμουλες, ενώ πολλά brands λανσάρουν βιοδιασπώμενα προϊόντα ή συνθέσεις που αποτελούνται από σχεδόν 100% φυσικά συστατικά. Ωστόσο, μήπως τελικά κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό; «Για να καταλάβουμε τι συμβαίνει πρέπει να συνυπολογίσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα όσον αφορά κάθε φυσικό συστατικό μιας “πράσινης” φόρμουλας, αλλά και πόσο επηρεάζονται τα αποθέματα των φυσικών πόρων σε κάθε στάδιο της παραγωγής», λέει ο Jen Novakovich, ιδρυτής του εκπαιδευτικού οργανισμού The Eco Well, και εξηγεί: «Τα εύλογα ερωτήματα που δημιουργούνται είναι τα εξής: Η καλλιέργεια του συστατικού απαιτεί μεγάλη κατανάλωση νερού; Η συγκομιδή του απαιτεί τη χρήση μηχανής; Η διαδικασία εκχύλισής του περιλαμβάνει διαλυτές ουσίες; Με τα αιθέρια έλαια, για παράδειγμα, ο αντίκτυπος στο περιβάλλον διαφέρει σημαντικά από συστατικό σε συστατικό. Το αιθέριο έλαιο φασκόμηλου παρασκευάζεται από πολύ λίγα φύλλα, ενώ απαιτούνται πολλοί τόνοι τριαντάφυλλων για να παραχθούν λίγα μόνο λίτρα από το πολύτιμο ροδέλαιο που χρησιμοποιείται σε πολλά ελιξίρια ομορφιάς».
Φωτογράφιση: Baard Lunde
Διάσημα συστατικά και οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον
Κάποια από τα πιο αποτελεσματικά αντιγηραντικά συστατικά, όπως η βιταμίνη C και η ρετινόλη, είναι πρακτικά αδύνατον να προέρχονται από φυσικές πηγές σε μεγάλες ποσότητες. «Το να σκεφτόμαστε τι είναι φυσικό σε ένα προϊόν δεν αρκεί. Πρέπει να συνυπολογίζουμε τις επιπτώσεις που έχoυν στο περιβάλλον όλες οι ουσίες που αποτελούν μια σύνθεση, φυσικά και συνθετικά», λέει ο Novakovich. Το παράδοξο; «Αυτό που πρέπει να έχουμε σε κάθε περίπτωση στο μυαλό μας είναι ότι τα συνθετικά συστατικά μπορεί, τελικά, να είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον, καθώς αποτελούν έναν τρόπο για να αποφευχθεί η αποψίλωση των δασών και η εξάντληση των φυσικών πόρων, συμβάλλοντας στη διατήρηση της βιοποικιλότητας», λέει η Sophie Strobel, βιολόγος που δραστηριοποιείται στον χώρο των καλλυντικών.
Φωτογράφιση: Baard Lunde
Βιοτεχνολογία: το εναλλακτικό μονοπάτι
Εάν, λοιπόν, στόχος είναι η διασφάλιση του φυσικού πλούτου και της βιοποικιλότητας, τότε τι σημαίνει αυτό για τη βιομηχανία της ομορφιάς; «Η στροφή στη βιοτεχνολογία είναι μονόδρομος», απαντούν ομόφωνα οι ειδικoί. Αυτή η διαδικασία, που είναι ευρέως διαδεδομένη στην κοσμετολογία, συνεπάγεται τη λήψη βακτηριδίων που βρίσκονται στη φύση και τη μετέπειτα τοποθέτησή τους σε βιοαντιδραστήρα, ώστε να δημιουργηθούν τα επιθυμητά συστατικά όπως, για παράδειγμα, το υαλουρονικό οξύ πολύτιμη ενυδατική ουσία με αντιγηραντικές ιδιότητες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο σχηματίζονται σχεδόν πανομοιότυπα αντίγραφα των φυσικών συστατικών, χωρίς να προκαλείται ρύπανση ή να χρησιμοποιούνται μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Μια πιο πρόσφατη τεχνολογία που εφαρμόζεται από γνωστό brand καλλυντικών είναι η βιολογική ζύμωση. Πρόκειται για μια τεχνική η οποία επιτρέπει στους επιστήμονες να ξεπερνούν διάφορα εμπόδια που αντιμετωπίζουν. Για παράδειγμα η βανίλια, η νότα της οποίας είναι η βάση για αμέτρητα ελιξίρια της υψηλής αρωματοποιίας, είναι μια φυσική ουσία υπό εξαφάνιση. Το συνθετικό της αντίγραφο που παρασκευάζεται στο εργαστήριο με τη διαδικασία της βιολογικής ζύμωσης αποτελεί, λοιπόν, μια καλή εναλλακτική και έναν τίμιο συμβιβασμό.
Φωτογράφιση: Baard Lunde
Τα μόρια που προκύπτουν από τις παραπάνω διαδικασίες παραγωγής αλλάζουν τα δεδομένα, ειδικά στον χώρο των αρωμάτων. «Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσουμε εντελώς την καλλιέργεια βανίλιας», δηλώνει η dr Barbara Olioso, επιστήμονας και ιδρύτρια της συμβουλευτικής εταιρείας The Green Chemist Consultancy. «Υπάρχουν κοινότητες που εξαρτώνται από αυτές τις καλλιέργειες. Φυσικά, η προστασία της βιοποικιλότητας λειτουργεί μόνο όταν προστατεύουμε και τον αγροτικό πληθυσμό. Στην Ινδονησία, για παράδειγμα, όπου η αποψίλωση των δασών είναι γεγονός, ορισμένοι κάτοικοι έχουν ενθαρρυνθεί να εκμεταλλεύονται άγρια λουλούδια, τα οποία φύονται στην καρδιά των δασών. Έτσι, προσφέροντας μια δίκαιη τιμή αγοράς, είμαστε σε θέση να διατηρήσουμε τη βιοποικιλότητα», εξηγεί η Olioso. Αρκετές φίρμες δρουν με το βλέμμα στο μέλλον. Ο Guerlain, π.χ., εδώ και αρκετά χρόνια έχει αφιερωθεί στην προστασία των μελισσών. Στα επόμενα πέντε χρόνια και σε συνεργασία με την UNESCO στόχος του brand είναι να δημιουργήσει ζώνες καλλιέργειας μελισσών βοηθώντας τους μελισσοκόμους και στηρίζοντας έτσι την αειφορία. Αντίστοιχα, το κορυφαίο ελληνικό όνομα φυσικών καλλυντικών Apivita, αναγνωρίζοντας ότι η μέλισσα είναι ο θεματοφύλακας και προστάτης της βιοποικιλότητας, προωθεί ήπιους τρόπους μελισσοκομίας. Συγκεκριμένα, από τα μελίσσια που διαθέτει συλλέγει μόνο το 40% της παραγωγής αφήνοντας το 60% του μελιού στις κηρήθρες. Παράλληλα, επενδύει στην έρευνα και ανάπτυξη οικολογικών και βιώσιμων μεθόδων καλλιέργειας, ενώ ο τρόπος συλλογής των φυτών είναι φιλικός προς το περιβάλλον.
Φωτογράφιση: Baard Lunde
Από αριστερά προς τα δεξιά: Βιταμίνη C σε πούδρα C- Shot της οικολογικής σειράς χωρίς νερό Distillery της Avon, Ορός νύχτας Pure Shots Night Reboot σε refillable μπουκάλι του Yves Saint Laurent (Sephora), Αντιρυτιδική κρέμα Capture C.E.L.L. Energy σε eco- friendly συσκευασία του Dior, ‘Αρωμα Idôle της Lancôme σε refillable μπουκάλι, Άρωμα Angel Eau de Parfum Shooting Star του Thierry Mugler σε refillable μπουκάλι.
Δεν αρκεί πια μόνο η ανακύκλωση. Οι εταιρείες καλλυντικών που έχουν την τεχνογνωσία αναζητούν εναλλακτικά υλικά όπως το PLA (βιοδιασπώμενος πολυεστέρας). Πρόκειται για έναν τύπο πλαστικού φυτικής προέλευσης το οποίο μπορεί να κομποστοποιηθεί σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Και αυτό είναι μόνο η αρχή. Η L’ Oréal σχεδιάζει ένα σωληνάριο από χαρτί φυτικής προέλευσης, το οποίο αναμένεται να λανσαριστεί το 2021, καθώς και ένα μπουκάλι φτιαγμένο από χαρτόνι για την Garnier. Τον δρόμο των refillable μπουκαλιών ακολουθούν luxury brands που ανήκουν στο γκρουπ της L’ Oréal, όπως ο Yves Saint Laurent με τα σέρουμ Pure Shots που διατίθενται στα Sephora και η Lancôme με το άρωμα Idôle. O τοπ οίκος Chanel, με τη σειρά του, συνεργάζεται με μια φινλανδική εταιρεία με σκοπό τον σχεδιασμό συσκευασιών (δοχείων) απαλλαγμένων από πλαστικό. Βλέποντας μπροστά από την εποχή της, η φίρμα Thierry Mugler ήδη από το 1992 χρησιμοποιούσε refillable μπουκάλια για τα διάσημα αρώματά της Angel Eau de Parfum Shooting Star και Alien, κατασκευάζοντας έτσι, σε ένα διάστημα 28 χρόνων, περί τα 16,6 εκατομμύρια λιγότερα μπουκάλια.
Φωτογράφιση: Baard Lunde
Η υπερθέρμανση του πλανήτη θα οδηγήσει πολύ σύντομα και στην έλλειψη νερού. Σύμφωνα με τους ερευνητές του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Πόρων (World Resources Institute) τα νέα δεν είναι και πολύ αισιόδοξα, καθώς υπολογίζεται ότι μέχρι το 2030 περίπου 470 εκατομμύρια άνθρωποι δεν θα έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι ο περιορισμός της κατανάλωσής του κρίνεται επιτακτικός. Τo νερό παραμένει, ωστόσο, ένα συστατικό που βρίσκεται σε μεγάλη περιεκτικότητα σε όλες τις καλλυντικές φόρμουλες. Το ποσοστό του αγγίζει το 95% για προϊόντα όπως σαμπουάν, αφρόλουτρα και κρέμες σώματος. Οι εταιρείες ομορφιάς, σε μια προσπάθεια να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα, περιορίζουν την κατανάλωση νερού ενώ κάποιες την καταργούν. Πως; Επιλέγουν αντί γι’ αυτό καταπραϋντικά βοτανικά συστατικά και θρεπτικά έλαια που οδηγούν σε πιο συμπυκνωμένες συνθέσεις. Η Avon έκανε την αρχή σε παγκόσμιο επίπεδο: το φθινόπωρο του 2019 λάνσαρε την πρώτη σειρά περιποίησης χωρίς νερό με το όνομα Distillery, ενώ τώρα κυκλοφορεί την αντίστοιχη σειρά μακιγιάζ Distillery Make Up, τα προϊόντα της οποίας είναι παρασκευασμένα 100% χωρίς νερό. «Συλλέξαμε καθαρά συστατικά στα υψηλότερα επίπεδα απόδοσής τους, ενώ απορρίψαμε περιττά υλικά και φίλτρα, όπως το νερό, για να προσφέρουμε την φόρμουλα στην πιο ισχυρή, συμπυκνωμένη της μορφή», εξηγεί ο Anthony Gonzalez, διευθυντής Περιφερειακής Ανάπτυξης Προϊόντων Χρωμάτων και Περιποίησης Προσώπου της Avon.
