Όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι ξεκουραζόμαστε αρκετά. Όχι μόνο βοηθά το σώμα μας να αποκατασταθεί, να ανακτήσει ενέργεια και να προωθήσει την ανάπτυξη των μυών, αλλά είναι επίσης ένα κρίσιμο μέρος της φροντίδας της ψυχικής μας υγείας.
Μερικές φορές, ωστόσο, μοιάζει αδύνατο να κάνουμε μία παύση, ειδικά όταν η ζωή κινείται με ένα εκατομμύριο χιλιόμετρα την ώρα. Η προσπάθεια να αποδώσουμε στη δουλειά, να συντηρήσουμε την κοινωνική μας ζωή και να ασκούμαστε τακτικά μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε ότι δεν έχουμε χρόνο να επιβραδύνουμε, να κοιμηθούμε ή ακόμα και να πάρουμε μια ανάσα για να αποσυμπιεστούμε. «Μας βομβαρδίζουν με τρόπους για να γεμίσουμε τον χρόνο που έχουμε», λέει η ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας Anna Mathur, είτε με scroll down στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είτε κυνηγώντας τα 10.000 βήματά την ημέρα είτε κάνοντας binge watching την τελευταία τηλεοπτική σειρά.
H Mathur λέει επίσης ότι η ξεκούραση δεν εκτιμάται με τον τρόπο που θα έπρεπε από τους περισσότερους ανθρώπους, πράγμα που σημαίνει ότι βγαίνει στο περιθώριο όταν η ζωή γεμίζει υποχρεώσεις. «Ζούμε σε μια κουλτούρα όπου η παραγωγικότητα επικροτείται και ενθαρρύνεται, και επομένως η ανάπαυση θεωρείται άσκοπη και σπάταλη χρόνου», σημειώνει. «Η ξεκούραση είναι μια πρόκληση ταυτότητας για πολλούς από εμάς. Λόγω της χαμηλής αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης, πολλοί αισθάνονται ενοχές και αισθήματα αναξιότητας όταν σταματούν και επιβραδύνουν».
Υπάρχουν επίσης μερικοί γνήσιοι, πρακτικοί λόγοι για τους οποίους ίσως δε μπορούμε να ξεκουραστούμε. Η φροντίδα των παιδιών ή της οικογένειας και η πολύωρη εργασία συχνά δεν μας αφήνουν χρόνο να αναπαυτούμε αρκετά. «Αν δεν ξεκουραζόμαστε αρκετά, όμως, τρέχουμε με έλλειμμα και αυτό γίνεται μη βιώσιμο, οδηγώντας σε εξάντληση», εξηγεί η Mathur.
Η ξεκούραση είναι αυτό που μας επιτρέπει να νιώθουμε ενέργεια, ψυχικά και σωματικά, που μας βοηθά να λειτουργούμε σε άλλους τομείς της ζωής. «Χρειαζόμαστε ενέργεια για να εκλογικεύσουμε τις ανήσυχες σκέψεις, να ανταποκριθούμε στις οικογένειές μας, στα παιδιά και στα αφεντικά μας με τον τρόπο που θέλουμε και όχι αγχωτικά. Χρειαζόμαστε ακόμη ενέργεια για να μπορούμε να γελάμε, να απολαμβάνουμε τη ζωή και να παίρνουμε συνειδητές αποφάσεις», προσθέτει.
Αυτό είναι ένα θέμα με το οποίο η Mathur ασχολήθηκε σε ένα πρόσφατο επεισόδιο του podcast της, The Therapy Edit. Στο επεισόδιο, μοιράζεται τέσσερεις τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ξεκουραστούμε όταν δεν έχουμε χρόνο, για να μας βοηθήσει να νιώθουμε όσο το δυνατόν καλύτερα όσο πιο συχνά γίνεται.
Περιόρισε πόσες πληροφορίες απορροφάς
Η ξεκούραση είναι τόσο για τον εγκέφαλό μας όσο και για το σώμα μας, καθώς το συνεχές scroll down και το να καθόμαστε σε ένα φορητό υπολογιστή όλη την ημέρα σημαίνει ότι ο εγκέφαλός μας μπορεί να εξαντληθεί γρήγορα. Επομένως, η Mathur συνιστά να προσπαθούμε να αποφύγουμε την υπερέκθεση, όταν μπορούμε, για να βοηθήσουμε τον εγκέφαλό μας να ξεκουραστεί.
Πόσες φορές κοιτάμε το τηλέφωνό μας για να κάνουμε ένα διάλειμμα από τη δουλειά; Αυτό θα μπορούσε πραγματικά να μας κάνει να αισθανόμαστε πιο εξαντλημένοι. «Είτε διαβάζετε τις ειδήσεις, τα μηνύματά σας είτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο εγκέφαλός σας πρέπει να τα επεξεργαστεί όλα αυτά. Έτσι, ακόμα κι αν αισθάνεστε ότι κάνετε άσκοπα scroll down, εξακολουθείτε να λαμβάνετε πολλές πληροφορίες», λέει η Mathur στο podcast της. «Όταν καταναλώνετε πράγματα, ο εγκέφαλός σας χρειάζεται να επεξεργάζεται αυτές τις πληροφορίες».
Αυτό σημαίνει ότι δεν επεξεργαζόμαστε μόνο οτιδήποτε άλλο συμβαίνει στη ζωή μας, αλλά και όλες τις πληροφορίες που έχουυμε καταναλώσει γρήγορα στο τηλέφωνό μας. Για να το καταπολεμήσουμε αυτό, πρέπει να προσπαθήσουμε να βρούμε άλλους τρόπους για να κάνουμε διαλείμματα που δεν υπερδιεγείρουν τον εγκέφαλό μας, είτε πρόκειται για βόλτα, διατάσεις ή απλά ξάπλωμα.
«Αρχίστε να παρατηρείτε τι λαμβάνετε. Ακόμη και μόνο οπτικά, σε τι εκτίθεστε που ο εγκέφαλός σας πρέπει να ξοδέψει περισσότερη διανοητική και συναισθηματική ενέργεια για να απορροφήσει;», συνιστά η Mathur να ρωτάμε τον εαυτό μας, συμβουλεύοντας μας να απενεργοποιήσουμε τις ειδοποιήσεις και ίσως ακόμη και τη μουσική ή το ραδιόφωνο που έχουμε ενεργοποιημένο στο παρασκήνιο ενώ εργαζόμαστε ή κάνουμε άλλες εργασίες.
Θέσε όρια
«Βάλτε όρια γύρω από αυτό που κάνετε και για πόσο καιρό», λέει η Mathur. «Υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να κάνουμε και καταλαμβάνουν συναισθηματική, σωματική και ψυχική ενέργεια – πώς μπορείτε να περιορίσετε αυτά τα πράγματα;»
Εάν υπάρχει μια εκδήλωση στην οποία πρέπει να πάμε- ίσως είμαστε οικοδεσπότες ή έχουμε συμφωνήσει να πάμε σε μια έξοδο με τους συναδέλφους – πρέπει να θέσουμε ένα όριο για το για πόσο μπορούμε να μείνουμε ή τι μπορούμε να προσφέρουμε εκεί. Ίσως είναι καλή ιδέα να πούμε στον φίλο μας ότι στην πραγματικότητα δεν έχουμε διάθεση να μαγειρέψουμε απόψε ή στο αφεντικό σας ότι πρέπει να φύγουμε σε μια συγκεκριμένη ώρα, ώστε η περίσταση να μην απαιτεί τόση ενέργεια από εμάς.
Κόψε ταχύτητα
Σε μια προσπάθεια να είμαστε πιο αποτελεσματικοί και παραγωγικοί, μπορεί συχνά να βρεθούμε να κάνουμε πέντε διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα, τα οποία αν και μπορεί να μοιάζουν χρήσιμα εκείνη τη στιγμή, πιθανότατα κάνουν τον εγκέφαλό μας να αισθάνεται κουρασμένος. «Η πραγματικότητα είναι ότι χρησιμοποιείτε πολύ περισσότερη ενέργεια και εγκεφαλική δύναμη κάνοντας αυτό», λέει η Mathur. «Κάθε φορά που εκτρέπετε την προσοχή σας, αυτό απαιτεί ενέργεια».
Έτσι, ας προσπαθήσουμε να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας να επιβραδύνουμε. Είναι πιο εύκολο να το λέμε παρά να το κάνουμε, αλλά το να έχουμε επίγνωση του τρόπου με τον οποίο ενεργούμε και αν πιάνουμε τον εαυτό μας να περπατάει άσκοπα γρήγορα ή να απαντά μανιωδώς σε email ενώ, στην πραγματικότητα, δεν χρειάζεται να κινούμαστε τόσο γρήγορα, τότε είναι η στιγμή να σταματήσουμε και να επιβραδύνουμε. «Μπορεί να χρειαστεί να βιαστείτε αργότερα, αλλά σκεφτείτε τις στιγμές που υπάρχει χρόνος να επιβραδύνετε», λέει η Mathur.
Συνδέσου με άλλους και βρες διεξόδους
Συχνά, όταν δεν έχουμε χρόνο για ξεκούραση, δεν αφήνουμε επίσης χώρο για να επεξεργαστούμε τα συναισθήματά μας, κάτι που είναι σημαντικό μέρος της φροντίδας της ψυχικής μας υγείας. Η Mathur συνιστά να βρούμε διεξόδους για να απαλλαγούμε από το συναισθηματικό στρες – είτε πρόκειται για έναν μακρύ περίπατο, μια ατάκα σε έναν φίλο ή μια προπόνηση.
«Τα συναισθήματα κατακλύζονται ως ενέργεια και αν δεν την απελευθερώσεις θα αισθάνεσαι ευερέθιστος και ευέξαπτος, κάτι που μπορεί να προκαλέσει παράπλευρες ζημιές για τις οποίες στη συνέχεια αισθάνεσαι ένοχος ή ντροπή», αναφέρει η Mathur. «Το να κουβαλάς συναισθηματικό βάρος εξαντλεί – πώς μπορείς λοιπόν να απελευθερώσεις λίγη από αυτή την ενέργεια;».
Ο τρόπος με τον οποίο θα απαλλαγούμε αποτελεσματικά από αυτό το άγχος είναι προσωπικός για τον καθένα. Ίσως είναι προφορικός και χρειάζεται να βρούμε έναν φίλο ή μέλος της οικογένειας για να το εμπιστευτούμε. Ίσως μπορούμε να ξεφορωθούμε το άγχος μας δημιουργικά, γράφοντας ημερολόγιο ή ζωγραφίζοντας. Ή ίσως νιώθουμε το σωματικό άγχος της αντιμετώπισης των συναισθημάτων μας και ένα τρέξιμο ή ένα μάθημα yoga είναι αυτό που χρειαζόμαστε για να το αποτινάξουμε (ένας χορός στην κουζίνα με το αγαπημένο μας τραγούδι θα μπορούσε επίσης να κάνει τη δουλειά).
Photos: istockphoto.com
