Η επικοινωνιοπαθολόγος και γνωστική νευροεπιστήμονας Caroline Leaf, PhD, λέει ότι υπάρχουν πολλά μοτίβα ομιλίας, οπτικές ενδείξεις και φυσικά σημάδια που εμφανίζονται όταν κάποιος δεν λέει την αλήθεια. Κι ενώ η αναγνώριση τους μπορεί να σε βοηθήσει να διακρίνεις το αν κάποιος σου λέει ψέματα, υπάρχουν και άλλα πράγματα που πρέπει να κάβεις υπόψιν.
Ποια είναι τα φυσικά σημάδια ότι κάποιος λέει ψέματα;
Σύμφωνα με την Δρ. Leaf, δημιουργό του Neurocycle, τα κοινά φυσικά σημάδια ότι κάποιος λέει ψέματα μπορεί να περιλαμβάνουν εφίδρωση, τρέμουλο, μάτια που τρεμοπαίζουν, τραύλισμα, χρήση μη αντίστοιχων χειρονομιών και υπερβολική ταραχή. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμάσαι δύο βασικά πράγματα εδώ.
Πρώτον, αυτά μπορεί να είναι σημάδια ότι κάποιος λέει ψέματα, αλλά δεν είναι εγγυήσεις. Άλλωστε, μερικοί άνθρωποι είναι απλώς πιο ανήσυχοι και/ή πιο νευρικοί από άλλους. «Συχνά αυτά τα σωματικά συμπτώματα μπορεί επίσης να ισοδυναμούν με κοινωνικό άγχος και έτσι εάν κάποιος χρησιμοποιεί πάντα αυτά τα συμπτώματα στην ομιλία του, δεν είναι ασφαλές να υποθέσει κανείς ότι λέει ψέματα», σημειώνει η ειδικός. «Ωστόσο, εάν υπάρχει μια αλλαγή στον τρόπο που μιλά συνήθως – εάν αυτά τα φυσικά σημάδια είναι ένα ακανόνιστο μοτίβο στην ομιλία του – θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι υπάρχει πιθανότητα να λένε ψέματα».
Δεύτερον, η Δρ Leaf σπεύδει να επισημάνει ότι αυτά είναι μόνο μερικά από τα πολλά φυσικά σημάδια που θα μπορούσαν να εμφανιστούν ενώ κάποιος λέει ενεργά ψέματα. Συνολικά, τα φυσικά σημάδια ότι κάποιος λέει ψέματα τείνουν να είναι ενδεικτικά της αποφυγής. Για παράδειγμα, το τρεμόπαιγμα στα μάτια είναι μια αποφυγή της άμεσης οπτικής επαφής, το τραύλισμα θα μπορούσε να είναι μια νευρική παρενέργεια της προσπάθειας να μην αφήσει την αλήθεια να ξεχυθεί κ.λπ.
Ποια είναι τα μοτίβα ομιλίας που υποδεικνύουν ότι κάποιος λέει ψέματα;
Ενώ το τραύλισμα μπορεί να θεωρηθεί ένα μοτίβο ομιλίας που εμφανίζεται κάτω από πίεση, η Δρ. Leaf λέει ότι ένα άλλο φωνητικό σύνθημα είναι να μη λες ή να λες πάρα πολλά. «Μερικές φορές οι άνθρωποι που λένε ψέματα μπορεί να δώσουν περίπλοκες λεπτομέρειες ή μπορεί επίσης να δώσουν πολύ λίγες λεπτομέρειες», λέει. Εκτός από αυτό που λένε (ή δεν λένε), η Δρ. Leaf λέει ότι η καμπή παίζει επίσης ρόλο. «Μπορεί να υπάρξει αλλαγή στον τόνο της φωνής τους, μπορεί να μουρμουρίσουν ή να να κάνουν σαρδάμ», εξηγεί. Τέλος, η Δρ. Leaf επισημαίνει ότι όταν κάποιος λέει ενεργά ψέματα, είναι απολύτως πιθανό να μην μπορεί να διατηρήσει τα ψέματά του. «Μπορεί να ακούσετε διαφορετικές ιστορίες και λεπτομέρειες ιστοριών», εξηγεί.
Ποιες είναι οι οπτικές ενδείξεις που υποδεικνύουν ότι κάποιος λέει ψέματα;
Οπτικά, η Δρ. Leaf λέει ότι η γλώσσα του σώματος θα μπορούσε να είναι δείκτης του ψέματος. «Μπορεί να υπάρξει μια ξαφνική αλλαγή στη γλώσσα του σώματός τους όταν αρχίσουν να λένε ψέματα, μπορεί να εμφανίζουν κάποια νευρικά σημάδια, μπορεί να αποφεύγουν την επαφή με τα μάτια ή να καλύπτουν το στόμα τους, ειδικά αν δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνούν συνήθως», σημειώνει.
Τούτου λεχθέντος, ενώ η γλώσσα του σώματος μπορεί να υποδεικνύει ότι κάποιος λέει ψέματα, δεν είναι εκ φύσεως ένα ενδεικτικό σημάδι. «Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η γλώσσα του σώματος ενός ατόμου μπορεί να αλλάξει όταν λέει ψέματα και μπορεί και όχι», λέει η Δρ. «Συχνά αν διαμορφώσουμε αντιλήψεις βασισμένες μόνο στη γλώσσα του σώματος, μπορεί να οδηγηθούμε σε πολλές κακές επικοινωνίες στις σχέσεις».
Τι να κάνεις αν νομίζεις ότι κάποιος σου λέει ψέματα
Εάν πιστεύεις ότι κάποιος σου λέει ψέματα με βάση σωματικά, λεκτικά και οπτικά στοιχεία που έχεις παρατηρήσει, είναι σημαντικό να σκεφτείς για τι μπορεί να λέει ψέματα. Το ψέμα με κακόβουλη πρόθεση (για οποιονδήποτε άλλο λόγο εκτός από μια χαρούμενη έκπληξη, όπως μια ανακοίνωση γενεθλίων, αρραβώνων ή μωρού) μπορεί να είναι πολύ επιζήμιο για την ψυχική υγεία καθώς και για κάθε είδους σχέσεις. «Τα μικρότερα ψέματα μπορεί να είναι λιγότερο επιζήμια σε μεγάλη κλίμακα, αλλά εξακολουθούν να είναι βλαβερά και μπορεί να οδηγήσουν σε δυσπιστία στις σχέσεις», λέει η Δρ. «Έπειτα, υπάρχουν μεγάλα ψέματα ή προδοσίες εμπιστοσύνης που μπορούν να καταστρέψουν τις σχέσεις, οι οποίες στη συνέχεια χρειάζονται πολλή δουλειά για επιδιόρθωση, αλλά είναι τόσο σημαντικό να διευθετηθεί ο αντίκτυπος του ψέματος».
Εάν πιστεύεις ότι κάποιος λέει ψέματα για μια χαρούμενη επερχόμενη στιγμή, άφησε το να περάσει (εκτός αν μισείς τις εκπλήξεις). Εάν, ωστόσο, πιστεύεις ότι λέει ψέματα για κάτι σοβαρό, μπορεί να θέλεις να τους αντιμετωπίσεις και να αποφασίσεις εάν πρέπει να φύγεις ή να τους ακούσεις. «Είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο έχουν πει ψέματα τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους και υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί λόγοι», λέει η Δρ. Leaf. «Μερικοί άνθρωποι μπορεί να πληγώνονται πραγματικά και να λένε ψέματα για τα συναισθήματά τους ή μπορεί να αντιμετωπίζουν σοβαρούς ψυχικούς αγώνες όπως εθισμό ή διατροφικές διαταραχές ή τραύματα και λένε ψέματα για να το καλύψουν. Υπάρχουν, ωστόσο, άνθρωποι που λένε ψέματα για να πληγώσουν τους άλλους ή λένε ψέματα με κακές προθέσεις. Δυστυχώς, το να είσαι ειλικρινής μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά τελικά το να είσαι ειλικρινής με τους άλλους μπορεί να σε βοηθήσει να είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου και να σέβεσαι αυτόν, αλλά και τους άλλους περισσότερο», καταλήγει.
