Αυτό το άρθρο δεν έχει σκοπό να κρίνει ούτε να αποδώσει ευθύνες σε κανέναν από εμάς. Τα social media είναι μέρος της ζωής μας πλέον. Και αν δεν ήταν ήδη αρκετά ως το 2020, τότε η πανδημία μας έκανε “ένα” με το κινητό μας και μας ανάγκασε να ζούμε μια “virtual” ζωή, περισσότερο από ανάγκη και όχι τόσο απο επιλογή. Αλλά δυστυχώς, είτε υπάρχει δικαιολογία είτε όχι, η καθημερινή πολύωρη ακατάπαυστη επαφή με τα social media μας, δεν είναι και η καλύτερη επιλογή που μπορούμε να κάνουμε για την πνευματική-ψυχική μας υγεία. Αυτό που πραγματικά κάνουν τα Social Media, όταν ξεκινάμε τη μέρα τους μαζί τους είναι να μας στερούν την ευκαιρία για επικοινωνία με τον εαυτό μας, αναφέρει η Jessica Brady ψυχολόγος και σύμβουλος ψυχικής υγείας στη Μασαχουσέτη. Δεν προλαβαίνεις να αναρωτηθείς, πως νιώθεις, πως θες να αξιοποιήσεις τη μέρα σου, τι θα σε κάνει σήμερα χαρούμενο, παρά μπαίνεις στο τρυπάκι της συνεχόμενης προσπάθειας να κάνεις πράγματα για να ανέβουν στα Social, είτε συγκρίνεις υποσυνείδητα την ποιότητα της ζωής σου με τις ζωές των άλλων.
Τα Social Media μπορούν να επηρεάσουν την ψυχική υγεία σου, την εικόνα που έχεις για τον εαυτό σου και την καθημερινότητά σου
Παρόλο που μπορεί να μην βλέπεις τις επιπτώσεις της πολύωρης χρήσης των Social Media, είναι σημαντικό να μπορείς να δεις το συνολικό πλαίσιο σχετικά με το ρόλο που διαδραματίζουν τα Social στην καθημερινότητά σου και στο πως βλέπεις και κρίνεις τον εαυτό σου. Ίσως η συγκυρία και η πραγματικότητα να μην είναι φίλοι σου αυτή τη στιγμή και ίσως κι εσυ να χρησιμοποιείς τα Social ως διέξοδο ή και παρηγοριά. Αυτό είναι απόλυτα λογικό, ειδικά για τους ανθρώπους που έχουν θέματα ψυχικής υγείας, ο virtual κόσμος τείνει να είναι πολύ πιο ελκυστικός από τον πραγματικό, ωστόσο καταλαβαίνεις πως το να προσφεύγεις σε καθημερινή βάση όλο και περισσότερο στα Social Media για να συγκρίνεις ή αποφύγεις ή βοηθήσεις την πραγματικότητα να γίνει πιο ελκυστική, δεν είναι τόσο θετικό εν τέλει. Το μυαλό μας χρειάζεται ένα ¨διάλειμμα” απο την virtual ζωή και το πιο σημαντικό για να επέλθει η ισορροπία είναι να προσπαθούμε να περνάμε offline τον αντίστοιχο χρόνο που περνάμε online!
Πώς μπορείς να κάνεις «αποχή» από τα Social Media;
Ως τρόπο αποσυμπίεσης του άγχους και της πίεσης που περιλαμβάνει η συνολική χρήση των Social Media, μπορείς να κάνεις μια προσπάθεια συνολικής αποχής. Αφότου διάβασα την εμπειρία της Jessica Brady, είπα κι εγώ να δοκιμάσω πως θα ήταν μια μικρή δόση “αποτοξίνωσης ” από τα Social Media. Διέγραψα όλες τις εφαρμογές των Social από το κινητό μου, το βράδυ πριν πέσω για ύπνο, ετσι ώστε την επόμενη μέρα, δεν υπήρχε πρόσβαση σε καμία εφαρμογή. Ήταν ένα τόσο περίεργο συναίσθημα που θυμίζει λίγο 2010-2015 που στα κινητά μπορούσαμε να κάνουμε μόνο κλήσεις και να βγάζουμε φωτογραφίες (αποκλειστικά για προσωπική χρήση). Χωρίς κοινωνικά μέσα, συνειδητοποίησα όμως πως ειδικά στις μέρες μας, δεν υπάρχει ολοκληρωμένη πολύπλευρη ενημέρωση και αυτό είναι κάτι που με έβαλε σε σκέψεις. Παρόλα αυτά ήταν ένα πρωινό που δεν έμεινα πάνω από την οθόνη του κινητού μου πάνω απο 10 λεπτά, γεγονός που μου κέρδισε χρόνο να ξεκινήσω νωρίτερα τη μέρα μου. Και όντως είδα τη διαφορά, έκανα τη μισάωρη γυμναστική μου και την ίδια ώρα που θα περνούσα στο κρεβάτι με το κινητό, έφαγα ένα ολοκληρωμένο γεύμα για πρωινό χωρίς να τρέχω με το φόβο αν θα προλάβω να φάω ή όχι.
Παλαιότερα ήμουν από τους ανθρώπους που έκαναν ένα βήμα και το έβγαζαν story. Και όχι για εμένα, επειδή με ευχαριστούσε πραγματικά. Το έκανα για τους άλλους. Όταν το συνειδητοποίησα αυτό, τότε ξεκίνησα να περνάω όλο και λιγότερο χρόνο στα Social Media. Και αυτό μου έχει αλλάξει τη ζωή. Κάνω πράγματα που πραγματικά ευχαριστιέμαι και δεν έχω την ανάγκη να το δείξω σε κανέναν παρα μόνο να το συζητήσω σε δεύτερο χρόνο με την παρέα μου. Είναι λυτρωτικό να μην εξαρτάσαι από το feed σου, γιατί οι επιρροές που δέχεσαι από το περιεχόμενο που βλέπεις, είναι τρομακτικές και δύσκολα τις διακρίνεις. Αν μπορέσεις, όχι να διαγράψεις, αλλά έστω να μετριάσεις την παρεμβατικότητα των Social Media στη ζωή σου και να μην θεωρείς ότι κρίνεσαι ή μπορείς να κρίνεις ορθά τη ζωή κάποιου άλλου μέσω αυτών, σου εγγυώμαι πως θα νιώθεις πως κάθε σου μέρα είναι πραγματικά πιο σημαντική, γιατί θα μαζεύεις στιγμές και όχι stories.
Που βοηθάει η αποτοξίνωση απο τα Social Media;
Με την ελπίδα περισσότεροι άνθρωποι να περνούν λιγότερο χρόνο με το κινητό τους, ακολουθεί μια λίστα θετικών στοιχείων της αποτοξίνωσης απο τα Social Media, απο την σύμβουλο ψυχικής υγείας Jessica Brady που μπορεί να εκτιμήσεις.
1. Δε χάνεις τίποτα. Σε σχέση με το ποιος έκανε τι και πόσους followers είχες εχθές και πόσα like σήμερα, ειλικρινά δε χάνεις κάτι. Ευχαριστήσου περισσότερο το να σε εκτιμούν οι δικοί σου άνθρωποι που έχεις στη ζωή σου και όχι 3-10 χιλιάδες άγνωστοι.
2. Η παρατηρητικότητά σου αυξάνεται. Αρχίζεις και βλέπεις περισσότερα πράγματα γύρω σου. Πράγματα που είτε τα παρέλειπτες είτε θα έκανες story. Το ηλιοβασίλεμα για παράδειγμα, ή ακόμη και τον αστείο τρόπο που περπατάει ο σκύλος σου. Όλα αυτά τα μικρά “αμελητέα” πράγματα, γίνονται λόγοι να χαμογελάς, ενω παράλληλα αντιλαβάνεσαι τι έχανες από μια βόλτα στο δάσος, κοιτώντας ποιο φίλτρο να βάλεις στο story σου.
3. Το πρόγραμμα ύπνου σου βελτιώνεται και μπορείς να έχεις ένα υγιέστερο ωράριο που θα σε βοηθήσει να νιώθεις πιο ξεκούραστη και ορεξάτη.
4. Σταματάς να συγκρίνεις. Το να συγκρίνεις υποσυνείδητα τον εαυτό σου με τις ζωές των άλλων, σου στερεί όχι μόνο τη μοναδικότητά σου, αλλά και την ίδια σου την όρεξη να κάνεις πράγματα για σένα, μιας και πάντα θα υπάρχει κάποιος που θα το κάνει καλύτερα περισσότερο κλπ. Αρχίζεις και αντιλαμβάνεσαι τη μοναδικότητά σου.
5. Σταματάς να βιάζεσαι και να προσπερνάς τη ζωή. Έχεις περισσότερο χρόνο γιατί ξέρεις οτι δεν τρέχεις μόνιμα να ανεβάσεις story, να δεις πως πήγε, πόσα like έχεις και πόσα άτομα είδαν τη δημοσίευσή σου. Η ζωή σαν να επιβραδύνεται λίγο και να αποβάλλεις ένα μεγάλο υποσυνείδητο άγχος.
6. Θα συνειδητοποιήσεις την εξάρτησή σου απο τα Social Media. Στην αρχή θα έχεις την ανάγκη να δεις τι έχασες, θα σου λείψει η “αναγνώριση”, ίσως ακόμη νιώσεις και άσχημα για τον εαυτό σου. Ενώ βρίσκεις τη χαρά να είσαι εκτός των Social Media, υπάρχουν στιγμές που νιώθεις σαν να μην “ανήκεις” κάπου όταν σταματάς την αλλόγιστη χρήση τους.
Όλο το νόημα βρίσκεται στο να ενθαρρύνεις τον εαυτό σου και να αναρωτιέσαι ποιο είναι το όριο και η υπερβολή σε ότι αφορά τη χρήση των Social και της έκθεσης της προσωπικής σου ζωής. Ξοδεύεις περισσότερο χρόνο κάνοντας edit τη φωτογραφία στην παραλία ή κοιτώντας τη θάλασσα;
