Το έχουμε κάνει όλοι. Σίγουρα και εσύ έχεις πατήσει για πέμπτη συνεχόμενη φορά το replay σε ένα τραγούδι και ακούς με τον ίδιο ενθουσιασμό τον πρώτο του στίχο. Ίσως και να ντρέπεσαι λίγο όταν το κάνεις, ειδικά αν ακούς κάποιο guilty pleasure, που σίγουρα δεν αντικατοπτρίζει το μουσικό σου γούστο. Όμως, με την ετήσια κυκλοφορία του Spotify Wrapped, όλοι κάνουμε μια βαθιά βουτιά στο ιστορικό μας στο δημοφιλές streaming site και δεν μπορούμε να κρυφτούμε από τις μουσικές επιλογές μας.
Οι χρήστες του Spotify ανεβάζουν συνεχώς τα στατιστικά τους από τη χρονιά που πέρασε, εκπλήσσοντας και τους εαυτούς τους με τους καλλιτέχνες και τα τραγούδια που άκουσαν περισσότερο. Όμως ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που προκύπτουν από αυτά τα δεδομένα είναι το στατιστικό που δείχνει πόσες φορές οι χρήστες άκουσαν το κορυφαίο τραγούδι τους, καθώς για τους περισσότερους ανθρώπους ο αριθμός αυτός είναι πολύ μεγαλύτερος από τον αναμενόμενο.
Αυτό ισχύει σίγουρα για την 22χρονη Kirsty από τη Σκωτία, η οποία ανακάλυψε ότι είχε ακούσει το Gold Rush της Taylor Swift 21.530 φορές φέτος. Η Kirsty εξηγεί ότι έχει τη συνήθεια να ακούει τραγούδια σε επανάληψη: «Το άκουγα σε επανάληψη κάθε μέρα όταν έγραφα την προπτυχιακή μου διατριβή για περίπου τέσσερις μήνες», λέει. «Μου αρέσει να ακούω πράγματα σε επανάληψη γιατί δεν μου αποσπά την προσοχή. Γίνομαι επίσης πολύ εμμονική όταν βρίσκω ένα τραγούδι που μου αρέσει».
Αν και τα στατιστικά σου στο Spotify μπορεί να μην είναι τόσο υψηλά όσο της Kirsty, η ακρόαση ενός τραγουδιού σε επανάληψη είναι πολύ συνηθισμένη. Έρευνα του 2013 που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Michigan διαπίστωσε ότι το 60% των ανθρώπων ακούνε ξανά το αγαπημένο τους τραγούδι αμέσως μετά το τέλος του. Γιατί λοιπόν έχουμε τόση εμμονή με ορισμένα τραγούδια;
«Η μουσική έχει τη δύναμη να διεγείρει τα κέντρα ευχαρίστησης στον εγκέφαλό μας, ιδιαίτερα τον νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη», εξηγεί η ψυχολόγος Δρ Audrey Tang. Ο εγκέφαλος θέλει να συνεχίσει να εμπλέκεται σε δραστηριότητες που ενεργοποιούν την ντοπαμίνη, κάτι που είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους ορισμένα τραγούδια μπορεί να μοιάζουν «εθιστικά».
Ακόμη σύμφωνα με την Tang, ένα τραγούδι που γνωρίζουμε καλά μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε άνετα μέσω της προβλεψιμότητάς του και το να έχουμε μια αίσθηση βεβαιότητας μπορεί να μας φέρει ένα αίσθημα ελέγχου που χρειαζόμαστε, ειδικά σε μια απρόβλεπτη περίοδο όπως τα τελευταία δύο χρόνια. Επίσης, συχνά ένα τραγούδι μπορεί να μας θυμίζει μια συγκεκριμένη εμπειρία ή άτομο, στο οποίο μπορεί επίσης να βρίσκουμε παρηγοριά.
Ωστόσο, μπορεί να μην υπάρχει συγκεκριμένος λόγος για τον οποίο παίζουμε ένα τραγούδι σε λούπα. Στην πραγματικότητα, μπορεί να βρεθούμε να επαναλαμβάνουμε ένα πιασάρικο τραγούδι με το οποίο δεν αισθανόμαστε καθόλου συνδεδεμένοι. «Ο εγκέφαλός μας δημιουργεί συνειρμούς πολύ εύκολα. Αν η εμπειρία ενός συγκεκριμένου τραγουδιού μας έκανε να νιώθουμε με έναν συγκεκριμένο τρόπο, μπορούμε να είμαστε σχεδόν σίγουροι ότι αν το ακούσουμε ξανά θα δημιουργήσουμε τα ίδια συναισθήματα», λέει η Δρ Tang. Επομένως, ο εγκέφαλός μας μπορεί να έχει δημιουργήσει μια σύνδεση με ένα τραγούδι χωρίς καν να το καταλαβαίνουμε, γι’ αυτό δεν μπορούμε να αντισταθούμε στο να το παίζουμε ξανά και ξανά.
Η μουσική είναι διαισθητική και είτε το Spotify παρακολουθεί αυτό που ακούμε είτε όχι, δεν υπάρχουν πολλά που θα μας εμποδίσουν να ακούμε τα αγαπημένα μας τραγούδια. «Τα τραγούδια που τραγουδάμε μπορούν επίσης να μας βοηθήσουν στην ταυτότητά μας. Η μουσική είναι τόσο παλιά όσο η ανθρωπότητα και οι λίστες αναπαραγωγής μας θυμίζουν ποιοι είμαστε και ακόμη και πού ανήκουμε στην κοινωνία», εξηγεί ο Jordan West, ειδικός στη μουσική στο POM, την εφαρμογή γνωριμιών που ταιριάζει τους ανθρώπους με βάση τη συναισθηματική τους σχέση με τη μουσική.
Τα τραγούδια που ακούμε είναι σχεδόν σίγουρα μέρος της ταυτότητάς μας, ακόμα κι αν δεν καταλαβαίνουμε καλά το πώς. Και αν μας φέρνουν χαρά, μάλλον δεν χρειάζεται να ανησυχούμε για τη συχνότητα που τα ακούμε. Και να θυμάσαι, ότι δεν χρειάζεται να μοιράζεσαι το Spotify Wrapped σου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ούτως ή άλλως. Μπορείς να διατηρείς τις ένοχες απολαύσεις σου μόνο για εσένα.
