Η πανδημία μας άγγιξε όλους. Ακόμη κι αν δε το συνειδητοποιούμε, σε βάθος χρόνου, οι ψυχολογικές επιπτώσεις της θα γίνουν πολύ περισσότερο εμφανείς. Αν και η άρση της απαγόρευσης και των πολλών πιεστικών μέτρων εγκλεισμού ίσως μας φέρνει λίγο πιο κοντά σε μια κάποια κανονικότητα, τα ευρήματα μιας διεθνούς έρευνας που διεξήχθη για την κατάθλιψη εν μέσω πανδημίας, παραμένουν άκρως ανησυχητικά.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Τμήματος Ιατρικής και της Πρυτανείας του ΑΠΘ, σε συνεργασία με την Παγκόσμια Ψυχιατρική Εταιρεία. Η μελέτη συμπεριλάμβανε ένα ευρύ δείγμα ερωτηθέντων από 40 χώρες, με περίπου 56.000 απαντήσεις και αρκετά ψυχομετρικά εργαλεία.
Ο επιστημονικός υπεύθυνος για την έρευνα και καθηγητής Ψυχιατρικής του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Φουντουλάκης, σχολίασε τα αποτελέσματα στην εκπομπή «Καθρέφτης» αναφέροντας χαρακτηριστικά πως «Η κατάθλιψη, κανονικά, στον γενικό πληθυσμό είναι της τάξης του 4,5%, πιο συγκεκριμένα σε ποσοστό 3% άνδρες και 6% στις γυναίκες. Τον περασμένο χρόνο μεσοσταθμικά σε 40 χώρες, που άλλοτε είχαν lockdown και άλλοτε ήταν πιο ήρεμα τα πράγματα ή είχαν αύξηση στους θανάτους, είχαμε 12% κατάθλιψη.» Σχολιάζοντας με ανησυχία τα δείγματα της έρευνας ανέφερε επίσης πως «Με δεδομένο ότι συνήθως, ο μέσος όρος στα νέα περιστατικά κατάθλιψης είναι 0,3% τον χρόνο, είναι σαν να έχουμε συμπίεση και πρώιμη εμφάνιση καταθλίψεων τις οποίες θα βλέπαμε κανονικά, τα επόμενα 10 με 20 χρόνια. Δηλαδή, διπλασιάστηκε έως και τριπλασιάστηκε η κατάθλιψη, ενώ επιπροσθέτως, το 20% των ερωτηθέντων βιώνει έντονη δυσφορία και στρες.»
« 1/3 του πληθυσμού βρίσκεται σε ”ζόρικη” κατάσταση όσο αφορά στην ποιότητα ζωής, στον ύπνο, στη διατροφή, στη σεξουαλικότητα, στις ενδοοικογενειακές σχέσεις, στην οικονομική κατάσταση, μια οριζόντια επίδραση σε όλους τους τομείς»
Με τίτλο: «COVID-19 Mental health international for the General Population Study», η εν λόγω έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τον Μάρτιο του 2020 έως τον Απρίλιο του 2021, και μεταξύ άλλων εμφάνισε τα παρακάτω εντυπωσιακά αποτελέσματα.
- Άτομα με ιστορικό ψυχικής νόσου εμφάνισαν 2,5 φορές υψηλότερα ποσοστά ενεργού κατάθλιψης σε ποσοστό 31,82%, έναντι 13.08% όσων δεν είχαν ιστορικό.
- Το 45,05% των ερωτηθέντων, είχε μείωση φυσικής δραστηριότητας στη διάρκεια της πανδημίας. Ένας στους δέκα έκανε περισσότερο ανθυγιεινή διατροφή, ενώ το 13,21% πρόσθεσε πάνω από 2 κιλά στο βάρος του.
- Τα 2/3 των ερωτηθέντων αύξησαν τη χρήση ίντερνετ και social media και το 22% απέκτησαν νέες διαδικτυακές συνήθειες.
- Το 38,08% των ερωτηθέντων ανέφερε αυξημένη ανάγκη για επικοινωνία και το 26,22% αυξημένη ανάγκη για συναισθηματική στήριξη. Ωστόσο, τα 2/3 των ερωτηθέντων κατάφεραν να διατηρήσουν μια οικογενειακή ρουτίνα.
Μεταξύ άλλων, η έρευνα δείχνει επιδείνωση της σεξουαλικής ζωής, αύξηση θρησκευτικότητας, πνευματικότητας και αναζητήσεων για βοήθεια και στήριξη, σε ποσοστό 20% των ερωτηθέντων. Ο κ. Φουντουλάκης σημειώνει πως εφόσον κάποιος νιώθει πως μπαίνει σε μια κατάσταση κατάθλιψης, θα πρέπει να απευθύνεται για μια εκτίμηση πρόσωπο με πρόσωπο σε κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας, και δη ψυχίατρο, καθώς υπάρχει θεραπεία τόσο με φαρμακευτική αγωγή όσο και με ψυχοθεραπεία.
Αντιλαμβανόμαστε πως ο εγκλεισμός, η πανδημία και όλα όσα έφεραν στην καθημερινότητά μας, μας έχει επηρεάσει πολύ περισσότερο απ’όσο θέλουμε να πιστεύουμε. Αν και είναι πολύ σημαντικό να βοηθάμε τον εαυτό μας με θετικές σκέψεις και αγαπημένους ανθρώπους γύρω μας, υπάρχουν κάποια θέματα τα οποία ίσως να μας ξεπερνούν και να μη μπορούμε -ή να μη χρειάζεται- να τα αντιμετωπίσουμε μόνοι μας. Το να φροντίζεις την ψυχική σου υγεία είναι η νούμερο 1 υποχρέωση προς τον εαυτό σου για μια λειτουργική και καλή ποιότητα ζωής. Τα υπόλοιπα ακολουθούν.
