Ποια είναι η ιδέα πίσω από τη δημιουργία αυτού του Λογοτεχνικού Καζαμία;
Ότι κάθε ταπεινή ασχολία μπορεί να είναι αφηγήσιμη. Μπορεί να προσφέρει ελπίδα και δύναμη και γέλιο. Να φέρει κοντά τους ανθρώπους. Αυτό δηλαδή που έκαναν ανέκαθεν οι ιστορίες όταν οι πρόγονοί μας κάθονταν γύρω από τη φωτιά και διηγούνταν.
Στο δελτίο τύπου δεν μπορούσαμε να μην προσέξουμε και να μην αγαπήσουμε τη λέξη «παυσίλυπο». Εκτός από την πεζογραφία, τι άλλο λειτουργεί ως «παυσίλυπο» για τους δικούς σας φόβους;
Η οικογένειά μου, οι φίλοι μου, η ποίηση, οι περίπατοι στο ρέμα Χαλανδρίου. Ο χορός, ο κινηματογράφος, η μουσική και τα ανέκδοτα.
Ποιος ήταν ο πιο σημαντικός φόβος με τον οποίο ήρθατε αντιμέτωπη το 2020 και θέλετε να ξορκίσετε το 2021;
Δεν θα πω κάτι πρωτότυπο. Συμμερίστηκα τον κοινό μας φόβο εν μέσω πανδημίας, που ήταν φυσικά ένας μεταμφιεσμένος φόβος θανάτου. Στην δεύτερη καραντίνα ήμουν πολύ ψύχραιμη και ξαναβρήκα τη χαρά της ζωής, την απόλαυση των μικρών καθημερινών πραγμάτων. Κι αυτό δεν είναι άγνοια κινδύνου αλλά απόφαση ζωής.
Τι θα χαρίσει κάποιος με αυτόν τον Καζαμία εκτός από ένα ημερολόγιο;
Ένα αφηγηματολόγιο. Μικρές ιστορίες που θα συνοδεύουν κάθε εβδομάδα, συμβουλές και όνειρα υπό μορφή μικροδιηγήσεων.
Ο χρόνος, έτσι όπως αυτός κυλάει, έχει σταθερές, όπως το ότι τον Φεβρουάριο θα ανθίσουν οι αμυγδαλιές και τον Απρίλιο θα οργώσουν όσοι είναι να οργώσουν. Σας καθησυχάζουν οι σταθερές ή σας παγώνουν;
Με καθησυχάζουν. Όλους μας νομίζω μας ανακουφίζει το γεγονός ότι θα έρθει η Άνοιξη ξανά και μετά το καλοκαίρι. Η εναλλαγή των εποχών είναι σπουδαίο μάθημα, εξασκούμαστε να υπομένουμε, να ονειρευόμαστε και να περιμένουμε το φως. Ένας από τους λόγους που ο Καζαμίας ήταν μπεστ σέλερ στα χρόνια της γιαγιάς μου ήταν η αφήγηση αυτών των εναλλαγών, οι αγροτικές εργασίες, ο ονειροκρίτης- εξηγήσεις της υπαρξιακής αγωνίας που μοιραζόμαστε όλοι.
Υπάρχει περισσότερο παρελθόν και μέλλον στο παρόν μας από όσο νομίζουμε; Κι αν ναι, αυτό είναι καλό ή κακό; Αν όχι, πόσο εύκολος είναι ο διαχωρισμός τους;
Υπάρχει υπερβολικά πολύ παρελθόν και μέλλον στο παρόν μας, υπερβολικά πολύς θόρυβος. Θα ζήσουμε καλύτερα αν αποτινάξουμε τη νοσταλγία και την ανησυχία. Αυτό μας μαθαίνει η πανδημία σε απλά καθημερινά μαθήματα.
Ποιο ήταν το κριτήριο της επιλογής των συγγραφέων που συμμετέχουν;
Η ποιότητα και μόνο. Οι ίδιες οι ιστορίες. Είμαι περήφανη για τους μαθητές και τις μαθήτριές μου.
Αν μπορούσατε σε αυτόν τον Καζαμία να έχετε ένα κείμενο από κάποιον συγγραφέα εκτός Ελλάδας ποιον θα θέλατε να είχατε και για τι θα θέλατε να γράψει;
Σε ένα τέτοιο υποθετικό σενάριο θα ζητούσα στην Μάγκι Νέλσον να γράψει “Πώς να ερωτευτείτε” και στην Ρέιτσελ Κασκ “Πώς να χωρίσετε”. Στην Όλγκα Τοκάρτσουκ “ Πώς να ταξιδέψετε με το αεροπλάνο” και στον Γκοσμποντίνοφ “Πώς να μη χαθείτε στον λαβύρινθο”. Στον Μπίλι Κόλλινς θα ανέθετα το Ωροσκόπιο και στην Αννί Ερνό ένα χάρτη του παρελθόντος. Μπορώ να πώ και νεκρούς; Τότε στο πνεύμα της Κλαρίσε Λισπέκτορ θα ανέθετα να γράψει “Πώς να κάνετε μαγικά με τις λέξεις”. Και στον Ρέιμοντ Κάρβερ “Πώς να αφουγκράζεστε τη σιωπή”.
Στον Λογοτεχνικό Καζαμία υπάρχουν όνειρα και πρακτικές συμβουλές. Καμιά φορά δεν λειτουργούν και τα όνειρα ως υποσυνείδητες πρακτικές συμβουλές; Ονειρευτήκατε ποτέ τέτοιες; Πιστεύετε σε αυτές;
Είμαι πολύ ψυχαναλυτική στην προσέγγιση των ονείρων, αλλά όταν ήμουν παιδί ο ονειροκρίτης του Καζαμία λειτουργούσε σαν ένα λεξικό δυνατοτήτων. Το φίδι, τα δόντια, τα μαλλιά, οι κλέφτες, η θάλασσα. Όλα τα σύμβολα έφτιαχναν ιστορίες, τις πρώτες μου ιστορίες. Θυμάμαι ακόμη τη συμβολική τους δύναμη, την ύπουλη επεκτατική τους ταχτική μέσα μου.
Ο Καζαμίας έχει και άλλη μία χρησιμότητα. Τα έσοδα από τα δικαιώματα θα δοθούν για κάτι πολύ σημαντικό. Θέλετε να μας πείτε περισσότερα για αυτό;
Τα έσοδα των συγγραφικών δικαιωμάτων θα διατεθούν στο Καρκινάκι, που υποστηρίζει τις οικογένειες με παιδιά και εφήβους που έχουν καρκίνο. Ελπίζω πως αυτό τα λέει όλα.
Αν γυρνούσαμε το χρόνο πίσω και είχατε την ευκαιρία να γράψετε εσείς μια πρακτική συμβουλή για το 2020 που θα μας ήταν χρήσιμη για την αντιμετώπιση όλου αυτού που περνάμε, ποια θα ήταν αυτή;
Πώς να γίνετε στωικοί φιλόσοφοι.
Και τώρα που έχει συμβεί όλο αυτό, έχετε κάποια πρακτική συμβουλή που θα μας φρόντιζε και θα απάλυνε τον πόνο μας;
Να κοιτάμε τους ανθρώπους στα μάτια. Η μάσκα κρύβει μόνο το κάτω μέρος του προσώπου.
Δεν μπορώ να μην σας ρωτήσω για το μυθιστόρημα που γράφετε. Ξέρουμε ότι είναι ερωτικό και έχει αγγίγματα. Τι μπορείτε να μας αποκαλύψετε;
Έχει ό,τι μας έχει λείψει μάλλον. Άγγιγμα, καλοκαιρινές θερμοκρασίες και την εγρήγορση των αισθήσεων. Ποιος έλεγε ότι τίποτα δεν είναι πιο βαθύ από το δέρμα; Αυτό με απασχολεί, η ιστορία του δέρματος. Εδώ και καιρό το δέρμα μας μιλάει και δεν το ακούμε επειδή πρέπει να το αποστειρώνουμε και να το προφυλάσσουμε από κάθε επαφή. Αναρωτιέμαι αν μπορούμε να επανεφεύρουμε στη λογοτεχνία μια γλώσσα αισθησιακή που να περιγράφει τις περιπέτειες του σώματος, να τυραννάει γλυκά με κάθε λέξη. Ο τίτλος εργασίας είναι “Ελευθερία και Θάνατος” επειδή ο έρωτας είναι ακριβώς αυτό. Μετά την έξοδο μας στον κόσμο θα χρειαστούμε τον έρωτα περισσότερο από ποτέ. Θα τον ξαναμάθουμε. Κι αυτό είναι αφάνταστα ρομαντικό νομίζω.
